ارزهای دیجیتال لایه یک - Layer 1

توکن‌ های لایه ۱ (Layer one tokens) در واقع ارز های دیجیتال شبکه بلاک چینی لایه ۱ هستند. این لایه بلاک چینی با نام‌های لایه اصلی یا پایه نیز شناخته می‌شود؛ زیرا عملکرد مستقلی داشته و می‌تواند زمینه توسعه شبکه‌های دیگر باشد.

هر توکنی که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد دارای شبکه بلاک چینی مستقل و منحصربه‌فرد است. از جمله مطرح‌ترین ارزهای این حوزه نیز می‌توان به بیت کوین (Bitcoin) و اتر (ETH) اشاره کرد.

توکن لایه 1 چیست؟

شبکه‌های بلاک چینی لایه ۱ دارای توکن‌های اختصاصی هستند. ازآنجایی‌که شبکه پشتیبان این دست توکن‌ها معمولاً قدرتمند و مستقل است سرمایه‌گذاران زیادی به معامله آن‌ها تمایل پیدا می‌کنند. بر همین اساس در حال حاضر بخش زیادی از سرمایه در گردش بازار کریپتوکارنسی به رمزارزهایی نظیر بیت کوین و اتریوم اختصاص دارد.

با وجود تمام مزایا، توکن‌های اولیه‌ای مانند BTC با مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری پایین مواجه بودند. پس از آن و با پیشرفت‌های متعدد در حوزه کریپتوکارنسی، شبکه های لایه ۱ جدیدی عرضه شدند که مشکلات سابق را نداشتند. حتی بیت کوین نیز توانست با به‌روزرسانی‌های متعدد نقایص شبکه خود را کاهش دهد.

موارد استفاده توکن ‌های لایه 1

توکن ‌های لایه ۱ دو کاربرد اصلی دارند. دسته‌ای از آن‌ها مانند بیت کوین، اتریوم و کاردانو (Cardano) غالباً به‌عنوان کارمزد تراکنش و یا پاداش به ماینر ها (Miners) کاربرد دارند. درحالی‌که برخی از آن‌ها مانند یونی سوآپ (UNI) و لینک (LINK) برای استفاده در شبکه‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز توسعه پیدا کرده‌اند.

ازآنجایی‌که بلاک چین اکثر ارزهای این لایه امنیت بسیار بالایی فراهم می‌کند افراد زیادی تمایل به تبادل توکن‌ها و کوین‌های این دسته دارند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری هوشمندانه در یک یا چندی از آن‌ها می‌تواند سوددهی بالایی داشته باشد.

همچنین حجم سرمایه بالای ارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم به بازار آن‌ها پایداری نسبتاً زیادی می‌دهد. در این صورت قیمت آن‌ها به‌ندرت دچار نوسانات غیرمنتظره و شدید می‌شود.

مزایا و معایب توکن‌ های لایه ۱

مزایا:

• امنیت بالا: توکن ‌های لایه ۱ دارایی‌هایی ایمن به‌حساب می‌آیند. زیرا این توکن‌ها بومی شبکه بلاک چینی خود هستند و از تمام ویژگی‌های امنیتی آن بهره می‌برند.
• پشتوانه قوی: ازآنجایی‌که شبکه‌های بلاک چینی اختصاصی با کدنویسی‌های پیچیده‌ای ایجاد می‌شوند، زمینه رشد بسیار پایدار و قدرتمندی برای توکن‌ها فراهم می‌کنند.
• قیمت نسبتاً پایدار: به دلیل بهره‌مندی از پشتوانه فنّاورانه قوی، به‌ندرت پیش می‌آید که ارزهای این حوزه با نوسانات شدید و عامدانه مواجه شوند.
• امکان توسعه لایه‌های دیگر: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های توکن‌ های لایه ۱ امکان توسعه لایه‌های دیگر بر پایه آن‌ها است.

معایب:

• مقیاس‌پذیری پایین: در شرایطی که ترافیک تراکنش‌ها در توکن‌های این لایه از حدی فراتر برود، سرعت تراکنش‌ها کاهش پیدا می‌کند. گرچه برخی ارزهای این دسته توانسته‌اند با راهکارهای مختلف مشکل کمبود مقیاس‌پذیری را حل کنند.
• هزینه تراکنش بالا: در مقایسه با لایه‌های بلاک چینی دیگر، تراکنش‌ها در لایه ۱ غالباً هزینه بیشتری دارند.

نحوه عملکرد و مکانیسم ‌های کلیدی توکن ‌های لایه ۱

نقش اصلی توکن‌ های لایه ۱ پرداخت تراکنش‌های شبکه و ارائه پاداش به ماینرها است. به‌طورکلی می‌توان یکی از اصلی‌ترین مکانیسم‌های موردنیاز در این لایه را تولید بلاک‌ها دانست. این بلاک‌های رمزنگاری شده توسط ماینرها و ولیدیتورها (Validators) ایجاد و امضا می‌شوند. هر بلاک اطلاعاتی از بلاک قبلی را در خود ذخیره کرده و به این شکل زنجیره ایجاد می‌شود.

ارزهای دیجیتال بسیاری از قابلیت‌های خود شامل غیرمتمرکز بودن و امنیت بالا مدیون بلاک چین، به‌ویژه در لایه ۱ هستند.

یکی دیگر از ویژگی‌های توکن‌های این سطح، تغییر و تکرارناپذیری تراکنش آن‌ها است؛ به شکلی که پس از امضای تراکنش دیگر به هیچ شکلی نمی‌توان اطلاعات آن را تغییر داد. به همین دلیل است که بلاک چین اتریوم به پلتفرم محبوب ایجاد قرارداد هوشمند تبدیل شده است.

انتظار می‌رود که در آینده با به‌روزرسانی شبکه‌های این لایه و عرضه بلاک چین ‌های لایه ۱ توسعه‌یافته‌تر، کاربری توکن‌ها و شبکه‌های این سطح افزایش پیدا کند.

روند فعلی و وضعیت آینده توکن ‌های لایه ۱

مدتی پس از شهرت بیت کوین، شبکه آن با ترافیک بالا و سرعت پایین امضا و انجام تراکنش‌ها روبه‌رو شد. در به‌روزرسانی‌هایی که بعدها انجام شد مقیاس ‌پذیری بیت کوین افزایش پیدا کرد. دیگر پلتفرم‌های لایه یکی که پس از آن عرضه شدند نیز تلاش کردند تا در کنار حفظ ویژگی‌هایی مانند امنیت و پایداری بالا، مقیاس‌پذیری خود را در سطح بالایی حفظ کنند.

احتمال می‌رود که در آینده همکاری توکن‌ها و زنجیره‌های این لایه با دیگر لایه‌های بلاک چینی بیشتر شود. از طرفی، با توسعه فناوری کریپتوکارنسی می‌توان انتظار زنجیره‌های لایه یکی را داشت که با مقیاس‌پذیری بسیار بالا ترافیک شبکه را به حداقل می‌رسانند.

نتیجه‌ گیری

لایه ۱ در واقع زمینه اصلی ایجاد دیگر لایه‌های بلاک چینی را فراهم می‌کند. امنیت و پتانسیل توسعه پلتفرم‌هایی که در این لایه قرار می‌گیرند به نسبت زیاد است؛ بر همین اساس توکن‌های بومی آن‌ها نیز از امنیت و پشتوانه فنّاورانه قدرتمندی بهره می‌برند.

در سال‌های اخیر توسعه زنجیره‌های رمزنگاری شده این لایه بسیار سرعت پیدا کرده تا مقیاس‌پذیری افزایش پیدا کند. از طرفی لایه‌های بعدی که بر آن‌ها ایجاد می‌شوند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم برایشان مفید هستند. پیش‌بینی می‌شود که در آینده تعامل لایه‌ها بیشتر و کاربردی‌تر شود.

توکن‌های لایه اول برای بهبود عملکرد و توسعه بلاک چین خود ضروری هستند. در نهایت توسعه اولین لایه به ارتقاء متقابل دیگر لایه‌های بلاک چین منجر خواهد شد.