الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) یکی از مهمترین و پرکاربردترین مکانیزمهای اجماع شبکههای بلاک چین در بازار کریپتوکارنسی است. هر چند این الگوریتم اجماع بیشتر با شبکه اتریوم شناخته میشود؛ اما باید توجه داشته باشید که کاربرد آن محدود به این بلاکچین نیست. در حال حاضر دهها شبکه بلاکچین دیگر از الگوریتم اثبات سهام یا مدلهای بهبود یافته آن استفاده میکنند.
معرفی توکن های اکوسیستم اثبات سهام
الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) در پاسخ بهمشکلات و محدودیتهای الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) بلاکچین بیت کوین راهاندازی شد. مشکلاتی از قبیل مصرف انرژی بسیار زیاد برای تایید و اعتبارسنجی تراکنشها و نیاز به صرف هزینه زیاد برای خرید سختافزارهای لازم برای ماینینگ باعث شد تا الگوریتم PoS بهعنوان جایگزین معرفی شود.
در شبکههایی که از الگوریتم اثبات کار بهره میبرند، ولیدیتورها نقش اعتبارسنجی تراکنشها را بر عهده دارند. نحوه انتخاب ولیدیتورها در شبکههای مختلف یکسان نیست. اما معمولا وظایف مشابهی روی دوش آنها قرار دارد. ولیدیتورها موظف هستند تعدادی از رمزارز بومی شبکه را در فرآیند استیکینگ برای مدت مشخصی سپردهگذاری کنند. پس از آن با مکانیزم خاصی در اعتبارسنجی تراکنشها شرکت میکنند. پاداش مشارکت ولیدیتورها در اعتبارسنجی نیز بهازای تشکیل بلوکهای جدید در قالب ارز دیجیتال بومی شبکه پرداخت میشود.
مهمترین توکن های اکوسیستم اثبات سهام
در زمان نگارش این مطلب (تیر ماه ۱۴۰۳)، در مجموع ۲۲ ارز دیجیتال از توکن های اکوسیستم اثبات سهام در جمع ۱۰۰ رمزارز برتر از نظر مارکت کپ یا ارزش بازار قرار دارند. ارزش بازار توکن های اثبات سهام بیش از ۶۷۵ میلیارد دلار است و حجم معاملات توکنهای این گروه بالغ بر ۲۶ میلیارد دلار در روز است.
مزایا و معایب توکن های اکوسیستم اثبات سهام
مهمترین مزیت الگوریتم اثبات سهام، کاهش چشمگیر مصرف انرژی در شبکههای بلاکچین است. علاوه بر آن، ولیدیتورها نیاز به سرمایهگذاری سنگین برای خرید و بهروزرسانی سخت افزار ماینینگ ندارند. تجربه نشان میدهد که سرعت پردازش تراکنشها در شبکههای اثبات سهام نسبت به اثبات کار بیشتر است.
البته از نظر میزان مقیاس پذیری ،شبکههای مختلف در وضعیت مشابهی قرار ندارند. در حال حاضر مدلهای پیشرفتهتر از این الگوریتم اجماع مانند اثبات سهام واگذار شده، اثبات اعتبار و ... معرفی شدهاند که در مقایسه با اثبات سهام مقیاسپذیری بهتری را بهارمغان میآورند.
از طرفی دیگر، امنیت شبکههای بلاکچین با الگوریتم اثبات سهام در مقایسه با اثبات کار تا حدی ضعیفتر است؛ البته این موضوع بهمنزله آسیب پذیر بودن همه بلاکچینها نیست. یکی از چالشهای بلاکچینهای اثبات سهام، تمرکز قدرت بین گروه معدودی از ولیدیتورهاست که منجر بهبروز مشکلاتی در آینده بلند مدت میشود.
پیشبینی آینده توکن های اکوسیستم اثبات سهام
نمیتوان سرنوشت مشابهی را برای توکن های اثبات سهام در نظر گرفت. اساسا اینکه دو ارز دیجیتال مربوط به شبکههای بلاک چین با الگوریتم اثبات سهام هستند، منجر به سرنوشت مشترک آنها نمیشود. نکته مشترک بین تمام پروژههای این حوزه تمرکز روی بهبود چالشهای سهگانه بلاکچین یعنی امنیت، سرعت و مقیاسپذیری است. اتفاقی که میتواند منجر به استقبال بیشتر از پروژههای اثبات سهام شود.
نتیجهگیری
برخی از متخصصان پیشبینی میکنند که در آینده الگوریتم اثبات سهام و مدلهای پیشرفته آن حرف اول و آخر را در فناوری بلاکچین خواهند زد. هر چند که بعید بهنظر میرسد در آینده نزدیک شاهد تغییر الگوریتم اجماع شبکه بیت کوین باشیم. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ بلاکچین را میتوان نام برد که از الگوریتم اثبات سهام بهره میبرند.