توکن های ارز دیجیتال بر اساس ویژگی‌های و کارکردهای خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در این مقاله ۱۰ دسته مختلف از توکن‌ها را بررسی می‌کنیم و پس از آشنایی مشهورترین ارزهای زیر مجموعه‌شان را می‌شناسیم. در نهایت ترندهای بازار در سال ۲۰۲۴ را در میان این دسته‌ها معرفی می‌کنیم.

در اوایل سال ۲۰۰۸، زمانی که ساتوشی ناکاموتوی بزرگ مشغول خلق بیت‌ کوین بود، ارز دیجیتال مفهومی جدید تلقی می‌شد. اما امروز در سال ۲۰۲۴، دیگر کسی در دنیا وجود ندارد که نامی از ارز دیجیتال، فناوری بلاک ‌چین و صنعت غیرمتمرکز نشنیده باشد. طی این ۱۶ سال مسیر طولانی‌ای طی شده است و انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال به جامعه معرفی شده‌اند.

هر بلاک‌ چین و ارز دیجیتال ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد. برای مثال، اتریوم، کوین و بلاک‌ چین فوق‌العاده‌ای است که روی آن می‌توانید برنامه‌های غیرمتمرکز زیادی بسازید. از طرف دیگر، کوین‌هایی مانند فلوکی (FLOKI) به شما امکان می‌دهند بازی کنید و درآمد کسب کنید.

اکنون بیش از ۱۰,۰۰۰ ارز دیجیتال فعال وجود دارد. گاهی اوقات یک کوین به طور همزمان ویژگی‌های متفاوتی دارد. گراف (GRT) ارز دیجیتالی با ویژگی‌های هوش مصنوعی است، اما همزمان می‌تواند در  دسته کوین‌های DePIN هم طبقه‌بندی شود. بنابراین، اجازه دهید به جزئیات این دسته‌ها بپردازیم و ویژگی‌های اساسی و مهم آن‌ها را در کنار هم بررسی کنیم.

۱. کوین‌ها و بلاکچین‌های لایه اولی

یک بلاک‌چین لایه اول، در واقع لایه اصلی معماری بلاک ‌چین است. این لایه به عنوان زنجیره اصلی مستقلی عمل می‌کند که تراکنش‌ها به طور مستقیم در آن انجام و تأیید می‌شوند. چارچوب لازم برای برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند نیز در همین لایه فراهم می‌شود.

بلاک‌ چین لایه اولی برای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید، از سوی شبکه گره‌ها  یا Nodeهای خود نگهداری می‌شود. برای رسیدن به اجماع در مورد صحت تراکنش‌ها، هر یک از این گره‌ها از الگوریتم اجماع مشخص شده در بلاک چین استفاده می‌کند و امنیت، شفافیت و غیرقابل تغییر بودن بلاک ‌چین از طریق این سازوکار اجماع حفظ می‌شود.

ارزهای دیجیتال لایه اولی مشهورترین دسته از کوین‌ها هستند. بیت ‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، بایننس کوین (BNB) و سولانا (SOL) برخی از نمونه‌های مشهورتر این دسته هستند که حتما با آنها آشنایی دارید.

چکیده دنیای کریپتو در سکه‌نامه تبدیل معاملات شما با مطالعه ماهنامه اختصاصی تبدیل، سکه می‌شود.

دانلود رایگان سکه‌نامه

۲. توکن‌های لایه دومی

اجرای تراکنش‌ها در شبکه‌های لایه دومی به صورت کاملاً مستقل از بلاک ‌چین‌های لایه اول انجام می‌شود. در این شبکه‌ها و کوین‌هایشان مقیاس پذیری خارج از زنجیره اصلی قابل انجام است. این موضوع به این معنی است که شبکه‌های لایه دومی نیازی نیست که یک بلاک ‌چین مجزا داشته باشند؛ بلکه می‌توانند شبکه متمرکزی باشند که کاربران ترجیح می‌دهند در آن به جای اعتماد به کد، به یکدیگر اعتماد کنند. این شبکه‌ها حتی می‌تواند صرفاً یک کانال پرداخت برای ارسال پول بین دو یا چند کاربر از طریق قرارداد هوشمند باشند.

پالیگان (MATIC)، استکس (STX)، منتل (MNT) و ایموچبل اکس (IMX) نمونه‌هایی از انواع ارزهای دیجیتال لایه ۲ با بالاترین ارزش بازار هستند.

۳. استیبل‌کوین‌ها

نوسان قابل توجه در بیشتر ارزهای دیجیتال مشهور، مانند بیت‌کوین (BTC)، باعث شده است که عده‌ای بگویند سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال برای تراکنش‌های روزانه چندان مناسب نیست. استیبل ‌کوین‌ ها راه حلی برای این موضوع هستند.

استیبل ‌کوین‌های با پشتوانه ارز فیات (پول‌های رایج کشورها)، ذخیره‌ای از یک ارز فیات مانند دلار آمریکا را به عنوان وثیقه تضمین ارزش استیبل‌کوین نگهداری می‌کنند. اگرچه کالاهایی مانند نفت خام و فلزات گرانبهایی مانند طلا یا نقره نیز می‌توانند به عنوان وثیقه استفاده شوند، اما اکثر استیبل‌کوین‌ها دارای ذخایر دلاری هستند. آن‌ها بر اساس بلاک ‌چین‌ کار می‌کنند و انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال بر اساس آن‌ها ایجاد می‌شوند.

تتر (USDT)، یو.اس.دی کوین USDC، دای (DAI) و FDUSD چهار نمونه برتر از انواع استیبل‌کوین دلاری با بالاترین ارزش بازار هستند.

۴. کوین‌های دیفای

به طور کلی، هر دارایی دیجیتال که در برنامه غیرمتمرکز مالی (DeFi) مورد استفاده قرار می‌گیرد، چه کوین و چه توکن، یک ارز دیجیتال دیفای محسوب می‌شود. کوین‌های دیفای به طور مرتب از سوی توسعه‌دهندگان برنامه های غیرمتمرکز و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایجاد می‌شوند تا بلاک ‌چین‌های خود را با ویژگی‌های یکتایی همچون سیستم‌های پاداش و دستمزد یا حق رأی تکمیل کنند.

توکن‌های دیفای ارزهای دیجیتالی هستند که هدف خاصی را در اکوسیستم‌های وب ۳ خود ارائه می‌دهند. بنابراین، اغلب زیرمجموعه‌ای از یک دسته گسترده‌تر به نام «توکن‌های کاربردی» هستند. توکن‌های دیفای کاربردهای مهمی در اکوسیستم‌ خود دارند که مهم‌تر از نوسان قیمت آنها است. با این حال این ارزها هممان در صرافی‌ ارز دیجیتال با نوسانات قیمتی معامله می‌شوند.

آوالانچ  (AVAX)، چین لینک  (LINK)، اینترنت کامپیوتر  (ICP) و دای  (DAI) چهار نمونه از برترین توکن‌ها از این نوع هستند.

۵. میم‌کوین‌ها

طبیعت سرگرم‌کننده میم ‌کوین ‌ها باعث شده است تا انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال را بتوان در این دسته طبقه‌بندی کرد. میم‌کوین‌ها نسبت به سایر انواع ارز دیجیتال، به دلیل عرضه زیاد و نوسان قیمت بالا، ماهیت سفته‌بازانه‌تری دارند یعنی تریدرها تمایل زیادی دارند که از رشد و ریزش سنگین این ارزها سود به دست بیاورند. بنابراین، این نوع از توکن‌ها اشتراکات زیادی با سایر ارزهای دیجیتال دارند. همین مسئله باعث شده است میم کوین ها به سرعت به پدیده‌ای داغ و وایرال میان کاربران ارز دیجیتال تبدیل شوند.

ویژگی اصلی میم‌کوین‌ها به عنوان یک ارز دیجیتال، داشتن یک جامعه آنلاین پرشور است که توسعه و رشد ارز را تشویق می‌کند. گاهی اوقات، از میم‌هایی با تصویر حیوانات یا موجودات کارتونی برای شناسایی و نماد این ارزها استفاده می‌شود. میم‌کوین‌ها به فرهنگ میم‌های اینترنتی متصل هستند و اغلب در جهان واقعی کاربرد چندانی ندارند.

نمونه‌هایی از میم‌کوین‌ها عبارتند از دوج‌ کوین (DOGE)، شیبا اینو (SHIB)، پپه (PEPE) و WIF.

۶. کوین‌های DePIN (شبکه های زیرساختی غیرمتمرکز فیزیکی)

کوین‌های DePIN نوع گسترده‌ای از ارزهای دیجیتال را شامل می‌شود که با استفاده از فناوری بلاک ‌چین می‌توانند برای ساخت یا مدیریت زیرساخت‌های فیزیکی به کار گرفته شوند. پروژه‌هایی به نام شبکه‌های منابع دیجیتال، تأمین‌کنندگان غیرمتمرکز را برای استفاده از منابع ابری (Cloud) مانند قدرت پردازش و ذخیره‌سازی دیجیتال تشویق می‌کنند.

فایل‌ کوین (FIL)، رندر (RNDR)، گراف (GRT) و تتا (THETA) نمونه‌های خوبی از این نوع به حساب می‌آیند.

۷. GameFi و کوین‌های کسب درآمد از بازی کریپتویی

کاربران در پلتفرم‌های بازی بلاک چینی می‌توانند نوعی ارز دیجیتال به نام بازی کریپتویی (Play-to-Earn) یا به اختصار P2E به دست آورند. به طور کلی، توکن‌های GameFi پول مجازی درون بازی هستند و می‌توان آن‌ها را مانند سایر انواع ارزهای دیجیتالی که در این مقاله ذکر شد ‌در صرافی‌ها هم معامله کرد. برخی از موارد استفاده برای این نوع توکن‌ شامل استیکینگ، کاربردهای حاکمیتی، تخفیف‌های ویژه، تأمین نقدینگی بازی‌ها و کارمزد اکوسیستم می‌شود.

توکن‌های GameFi با امکان خرید و فروش توکن های غیر مثلی در این بازی‌ها، جوایز درون بازی و درآمد ارز دیجیتال، منبع درآمد جدیدی را برای بازیکنان فراهم کرده‌اند.

بازی های ارز دیجیتال ترکیبی از امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و بازی است. برخلاف بازی‌های سنتی، توکن‌های بازی را می توان غیر از استفاده در بازی در صرافی‌ها هم معامله کرد و ارزشی واقعی دارند.

نمونه‌هایی از این نوع ارز دیجیتال عبارتند از ایموچبل اکس (IMX)، فلوکی (FLOKI)، گالا (GALA) و اکسی اینفینیتی (AXS).

۸. کوین‌های دارایی واقعی (RWA)

کوین‌های دارایی واقعی (RWA) نوعی ارز دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک‌ چین هستند که جایگزینی برای دارایی‌های مالی سنتی و ملموس، از جمله پول نقد، کالا، سهام، اوراق قرضه، اعتبار، آثار هنری و مالکیت معنوی به شمار می‌روند. قابلیت دسترسی، تجارت و مدیریت دارایی‌های واقعی با توکن‌سازی آن‌ها به شکل چشمگیری تغییر کرده است. این امر، امکانات جدیدی را برای خدمات مالی مبتنی بر بلاک ‌چین و طیف وسیعی از موارد استفاده غیرمالی با پشتیبانی از اجماع غیرمتمرکز و رمزنگاری فراهم کرده است.

توکن‌سازی دارایی‌های واقعی، شامل نشان دادن مالکیت یک دارایی به عنوان یک توکن درون زنجیره‌ای است. دارایی‌های توکن‌شده برخلاف دارایی‌های سنتی، از نقدشوندگی و دسترسی‌پذیری بیشتری برخوردار هستند. توکن‌سازی دارایی‌های واقعی برای دارایی‌های مالی، لایه‌ واحدی ایجاد می‌کند که توزیع، تجارت، تسویه، پاکسازی و نگهداری را مدیریت می‌کند و در نتیجه، یک سیستم مالی درون زنجیره‌ای با عملکرد بهتر، ریسک پایین‌تر و بسیج سرمایه مؤثرتر را به ارمغان می‌آورد.

اوندو (ONDO)، ایکس‌دی‌سی (XDC) و پندل (PENDLE) از نمونه‌های برتر انواع ارز دیجیتال دارایی واقعی هستند.

۹. کوین‌های هوش مصنوعی

کوین‌های هوش مصنوعی، با رخ دادن یک نقطه عطف حیاتی در تاریخ ارز دیجیتال، فناوری بلاک‌چین و هوش مصنوعی را به هم پیوند می‌دهند. هدف این ارزها، به جای اینکه صرفاً یک ارز دیجیتال دیگر باشند، استفاده از ساختار امن و غیرمتمرکز فناوری بلاک ‌چین به عنوان پلتفرمی برای توسعه و اجرای هوش مصنوعی است. این سیستم ترکیبی، مزایای بلاک ‌چین مانند عدم تمرکز، امنیت و شفافیت را حفظ می‌کند، در عین حال یک اکوسیستم جدید را ایجاد می‌کند که کوین‌های هوش مصنوعی می‌توانند به طور مستقل در آن شکوفا شوند.

ارزهای دیجیتال هوش مصنوعی از فناوری بلاک‌ چین جهت ایجاد زیرساخت غیرمتمرکزی برای برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. این مسئله ایجاد مدل‌های هوش مصنوعی تا اجرای عملیات مبتنی بر AI را به صورت ایمن و شفاف در بر می‌گیرد و طیف وسیعی از صنایع از جمله مراقبت‌های بهداشتی، لجستیک و امور مالی را شامل می‌شود. الگوریتم‌های هوش مصنوعی که روی شبکه‌ بلاک‌ چین اجرا می‌شوند، اولین گام در این فرآیند هستند، چون می‌توانند به حجم عظیمی از داده‌های توکن‌شده دسترسی پیدا کنند، آن‌ها را تحلیل کنند و از آن‌ها بیاموزند.

رندر (RNDR)، بیت‌تنسور (TAO)، گراف (GRT) و فچ ای آی (FET) چهار نوع ارز دیجیتال هوش مصنوعی با بالاترین ارزش بازار هستند.

۱۰. کوین‌های حریم خصوصی

کوین‌های حریم خصوصی ارزهای دیجیتالی هستند که بر ناشناسی و حفظ حریم خصوصی کاربر اولویت قائلند. «کوین حریم خصوصی» به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که امکان انجام تراکنش‌های آنلاین ناشناس را فراهم می‌کنند. هنگامی که بیت‌کوین برای اولین بار معرفی شد، به عنوان یک کوین حریم خصوصی در نظر گرفته می‌شد. اکنون چندین راه حل فنی رقابتی در حال بررسی هستند تا بالاترین سطح ناشناسی را در تراکنش‌های پرداخت عمومی تضمین کنند. مقایسه پیشرفت حفاظت از حریم خصوصی بیت‌کوین با تکامل مرورگرهای وب از پروتکل اولیه HTTP به HTTPS که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، رایج است.

مونرو (XMR) پیشروتریم ارز این دسته است. شبکه اویسیس (ROSE)، دش (DASH) و زی‌ کش (ZEC) از دیگر نمونه‌های ارز دیجیتال حریم خصوصی یا سکیوریتی کوین هستند.

کدام دسته از ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۴ ترند بازار هستند؟

در میان انواع ارز دیجیتالی که نام برده شده کوین های داریی واقعی (RWA) امسال با استقبال بسیار خوبی مواجه بودند و شرکت‌های بزرگ مالی در آمریکا با استفاده از این بلاک چین‌ها در حال تبدیل دارایی‌های مالی به توکن دیجیتال هستند که استفاده از این ارزهای دیجیتال را به عنوان توکن کاربردی افزیش می‌دهد و باعث رشد شدید قیمت آن‌ها شده است.

دسته دوم مورد توجه توکن های هوش مصنوعی هستند با معرفی ChatGpt دوران جدیدی آغاز شد و طی یک سال اخیر همه توجه‌ها به سوی AI برگشته است. همزمان توکن‌های هوش مصنوعی نیز جهش بسیار بلندی کرده‌اند و برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خود سود زیادی خلق کرده‌اند.

میم‌ کوین‌ها هم که همیشه در بازارهای صعودی سودساز هستند و با اوج گرفتن بیت‌ کوین و بازار بار دیگر پرطرف‌دارتر از همیشه شدند. میم کوین های جدید همچون WIF، بونک و BOME به بازار معرفی شدند و جهش‌های چندهزار درصدی را طی بازه یک ساله یا کمتر از آن رقم زدند که این موضوع با ادامه بازار صعودی و از سر گرفتن آن دوباره می‌تواند خبرساز شود.

سخن پایانی

در این مقاله با انواع و اقسام ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. هر یک از این دسته‌ها کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. آشنایی با این دسته بندی‌ها باعث می‌شود بتوانیم در دوره‌های زمانی مختلف روی دسته‌ای که ترند بازار شده و توجه‌ها را به خود جلب کرده است متمرکز شویم و بیشترین سود را از این ارزها به دست آوریم.