چکیده

استیکینگ ارز دیجیتال، پایه اصلی هر بلاک چین مبتنی بر اثبات سهام (PoS) است. بدون آن، بیشتر شبکه‌های کریپتویی نمی‌توانند مکانیزم اصلی خود را برای امنیت و تأیید تراکنش‌ها حفظ کنند. به همین دلیل، استیکینگ نقش بسیار مهمی دارد.

استیکینگ تضمین می‌کند که تأییدکنندگان (ولیدیتورها) انگیزه مالی برای رفتار صادقانه دارند، زیرا در صورت انجام رفتار مخرب یا کوتاهی در انجام وظایف، توکن‌های استیک‌شده آن‌ها ممکن است به‌طور جزیی یا کامل از بین بروند (اسلش شوند).

یکی دیگر از نکات کلیدی این است که استیکینگ برای حفظ تمرکززدایی در اکوسیستم‌های بلاک چین ضروری است. این فرآیند، راهی ساختاریافته برای پاداش دادن به مشارکت‌کنندگانی است که در سلامت و عملکرد کلی شبکه نقش دارند.

در این مقاله، بهترین پلتفرم‌های استیکینگ ارز دیجیتال از دیدگاه وبسایت کریپتو پوتیتو را بررسی کرده‌ایم. علاوه بر این، اصول اولیه استیکینگ و روش‌های مختلف استیک کردن ارز دیجیتال نیز توضیح داده شده است.

محتوای این مقاله صرفا جنبه آموزشی و اطلاع‌رسانی دارد و نباید به عنوان مشاوره مالی و سرمایه‌گذاری تلقی شود. اطلاعات ارائه‌شده بر اساس منابع معتبر گردآوری شده‌اند، اما مسئولیت استفاده از این اطلاعات بر عهده کاربران است. توصیه می‌شود پیش از هرگونه تصمیم‌گیری مالی، تحقیقات لازم را انجام داده و با متخصصان مربوطه مشورت کنید.

استیکینگ دیفای (DeFi) چیست؟

استیکینگ فرآیند قفل کردن ارز دیجیتال در یک کیف پول ارز دیجیتال برای کمک به امنیت و نگهداری یک بلاکچین مبتنی بر مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) است. در ازای قفل کردن توکن‌های خود، پاداش دریافت می‌کنید که معمولا به‌صورت ارز دیجیتال اضافی پرداخت می‌شود. با استیک کردن، نه‌تنها در تامین امنیت شبکه مشارکت می‌کنید، بلکه تراکنش‌ها را تایید کرده و به ایجاد بلاک‌های جدید در بلاکچین کمک می‌کنید.

به‌طور کلی، استیکینگ باعث تشویق رفتار صادقانه می‌شود. کاربران با استیک کردن کوین‌های خود، در ازای حمایت از شبکه، پاداش می‌گیرند. در مقابل، تأییدکنندگانی که رفتار مخرب یا سهل‌انگارانه داشته باشند، با کاهش بخشی از دارایی‌های استیک‌شده خود (اسلش شدن) مواجه می‌شوند. این ساختار، مشارکت فعال را تقویت کرده و یکپارچگی بلاکچین را حفظ می‌کند.

مزایای استیکینگ ارز دیجیتال

استیکینگ نه‌تنها برای کاربران، بلکه برای شبکه‌های بلاکچین و پروتکل‌های دیفای نیز مزایای متعددی دارد:

• کسب درآمد منفعل: استیکینگ این امکان را فراهم می‌کند که بدون نیاز به فروش ارز دیجیتال، پاداش دریافت کنید. این روش، یک جریان درآمد منفعل ایجاد می‌کند که در صورت سرمایه‌گذاری مجدد، می‌تواند باعث افزایش بازدهی شود.
• بازدهی بالا: بسته به بلاکچین و شرایط بازار، نرخ بازده سالانه (APY) می‌تواند از چند درصد تا بیش از ۲۰ درصد متغیر باشد، که در مقایسه با بسیاری از ابزارهای مالی سنتی گزینه‌ای پرسودتر است.
• دسترسی گسترده و پشتیبانی از شبکه: برخلاف بلاکچین‌های مبتنی بر اثبات کار (PoW)، استیکینگ نیازی به سخت‌افزار تخصصی یا مصرف انرژی بالا ندارد. این امر، مشارکت را برای طیف وسیعی از کاربران امکان‌پذیر می‌کند.
• ری‌استیکینگ (Restaking): برخی از پروتکل‌های محبوب مانند ایگن لیر (EigenLayer) به کاربران اجازه می‌دهند که توکن‌های استیک‌شده خود را مجددا استیک کنند. این روش، امکان استفاده از همان توکن‌ها به‌عنوان وثیقه یا مشارکت در سایر سیستم‌های استیکینگ را فراهم می‌کند. مزیت اصلی این روش این است که پروژه‌های دیفای می‌توانند از امنیت و سرمایه شبکه‌های بزرگ‌تر بهره ببرند.

بهترین پلتفرم‌ های استیکینگ ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۵

در ادامه، برخی از بهترین پلتفرم‌های استیکینگ معرفی شده‌اند که بر اساس ویژگی‌ها، دارایی‌های پشتیبانی‌شده و سایر اطلاعات مهم بررسی شده‌اند.

جیتو (Jito): بزرگ‌ترین پلتفرم استیکینگ نقدشونده سولانا

جیتو بزرگ‌ترین پلتفرم استیکینگ نقدشونده در بلاک چین سولانا است. کاربران می‌توانند سولانا خود را استیک کرده و در ازای آن JitoSOL دریافت کنند، که یک توکن استیکینگ نقدشونده (LST) محسوب می‌شود. این توکن را می‌توان در سایر برنامه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر سولانا استفاده کرد و از این طریق، ضمن قفل کردن توکن‌های اصلی، بازدهی بیشتری کسب کرد.

یکی از ویژگی‌های بحث‌برانگیز جیتو، استفاده از حداکثر ارزش قابل استخراج MEV) ) است. برخی منتقدان معتقدند که MEV به‌دلیل امکان اولویت‌بندی سفارشات، به ضرر معامله‌گران تمام می‌شود، در حالی که برخی دیگر آن را روشی برای افزایش کارایی بازار و اطمینان از بازپرداخت وام‌دهندگان می‌دانند.

ویژگی‌های کلیدی جیتو:

• استیکینگ نقدشونده با JitoSOL : کاربران می‌توانند SOL خود را استیک کرده و در ازای آن JitoSOL دریافت کنند که قابل استفاده در پلتفرم‌های دیفای است.
• یکپارچگی با MEV: جیتو با بهینه‌سازی ترتیب تراکنش‌ها، درآمد اضافی را بین دارندگان JitoSOL توزیع می‌کند و بازدهی استیکینگ را افزایش می‌دهد.
• تمرکززدایی کامل: توکن حاکمیتی JTO به دارندگان امکان ری‌دهی در مورد استراتژی‌های تخصیص، مدیریت خزانه‌داری و به‌روزرسانی‌های پروتکل را می‌دهد.
• امنیت و شفافیت: جیتو از قرارداد های هوشمند ممیزی‌شده استفاده کرده و SOL را میان اعتبارسنج ‌های معتبر در اکوسیستم سولانا توزیع می‌کند.

دارایی‌های پشتیبانی‌شده:

جیتو تنها از توکن SOL پشتیبانی می‌کند، زیرا به‌طور انحصاری با بلاکچین سولانا یکپارچه شده است.

ایگن لیر (Eigen Layer): پادشاه ری‌استیکینگ

ایگن لیر یک پروتکل در شبکه اتریوم است که مفهوم ری‌استیکینگ را معرفی کرده است. این پروتکل امکان سپرده‌گذاری اتریوم استیک‌شده مانند stETH)) در استخرهای نقدینگی جدید را فراهم می‌کند. این توکن‌های استیک‌شده سپس در برنامه‌های غیرمتمرکز مختلف، اوراکل‌ ها، لایه‌های دوم، راهکارهای ذخیره داده و پل‌های بین‌زنجیره‌ای توزیع می‌شوند.

ویژگی‌های کلیدی ایگن لیر:

• بازار ری‌استیکینگ: ایگن لیر یک بازار است که در آن اعتبارسنج‌ها و پروتکل‌ها برای تامین امنیت مشترک مذاکره می‌کنند.
• گزینه‌های استیکینگ منعطف: کاربران می‌توانند به‌صورت فردی استیک کنند، نود های خود را اجرا کنند یا سهام خود را به شخص ثالث واگذار کنند.
• برنامه‌پذیری: توسعه‌دهندگان می‌توانند قوانین اعتبارسنجی و پارامترهای امنیتی را سفارشی‌سازی کنند.
• امنیت ماژولار: ایگن لیر به کاربران امکان می‌دهد دارایی‌های استیک‌شده را در بخش‌های خاصی از اکوسیستم دیفای به کار گیرند.

دارایی‌های پشتیبانی‌شده:

ایگن لیر از ETH، هر توکن ERC-20 و توکن‌های استیکینگ نقدشونده مانند stETH و rETH پشتیبانی می‌کند.

استیکینگ لایدو، پلتفرم محبوب

لایدو بزرگ‌ترین پلتفرم غیرمتمرکز استیکینگ نقدینگی در صنعت کریپتو است که در اواسط سال ۲۰۲۴ به اوج ارزش کل قفل‌شده (TVL) حدود ۴۰ میلیارد دلار رسید. این مقدار سهم بزرگی از کل ارزش قفل‌شده در دیفای را تشکیل می‌دهد.

جذابیت لایدو در سادگی آن است: کاربران می‌توانند بدون نیاز به خارج کردن دارایی‌های خود از حالت استیک، پاداش دریافت کنند. لایدو پیشگام استیکینگ نقدینگی است، زیرا توکنی به نام stETH ارائه می‌دهد که نمایانگر دارایی‌های استیک‌شده است.

کاربران می‌توانند stETH را در پروژه‌های مختلف دیفای در شبکه اتریوم به کار ببرند و از این طریق بازدهی بیشتری روی دارایی‌های استیک‌شده خود کسب کنند.

ویژگی‌های کلیدی لایدو:

• توزیع اعتبارسنج‌ها: توکن‌های استیک‌شده بین شبکه‌ای از اعتبارسنج‌های حرفه‌ای منتخب لایدو DAO توزیع می‌شود که خطرات مرتبط با ازکارافتادگی اعتبارسنج‌ها یا جریمه‌های احتمالی را کاهش می‌دهد.
• متن‌باز و دارای ممیزی: قراردادهای هوشمند لایدو به‌صورت عمومی در دسترس هستند و به‌طور منظم ممیزی می‌شوند. گزارش‌های ممیزی در گیت‌هاب منتشر می‌شود.
• ساختار کارمزد: لایدو ۱۰ درصد از پاداش‌های استیکینگ را به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کند که بین اپراتورهای نود و خزانه لایدو DAO تقسیم می‌شود.

دارایی‌های پشتیبانی‌شده:

• اتریوم (ETH): گزینه اصلی استیکینگ در لیدو.
• پالیگان (MATIC): با نام stMATIC توکنیزه شده است.
• کوزاما (KSM): با نام stKSM توکنیزه شده است.
• پولکادات (DOT): با نام stDOT توکنیزه شده است.

بااین‌حال، پشتیبانی از سولانا به دلیل اختلافات و رأی‌گیری جامعه در مورد کارمزدهای بلندمدت ناپایدار، متوقف شد.

بایننس ارن (Binance Earn)

بایننس ارن یک سرویس درآمدزایی در اکوسیستم بایننس است که به کاربران مبتدی و حرفه‌ای امکان کسب درآمد غیرفعال از دارایی‌های کریپتویی خود را می‌دهد.

این پلتفرم محصولات سرمایه‌گذاری متعددی را ارائه می‌دهد که شامل برنامه‌های استیکینگ متنوعی است. کاربران می‌توانند گزینه استیکینگ قفل‌شده Locked Staking)) را انتخاب کنند که در آن دارایی‌های خود را برای یک دوره مشخص (۳۰، ۶۰ یا ۹۰ روز) سپرده‌گذاری می‌کنند و در ازای آن پاداش بیشتری دریافت می‌کنند.

ویژگی‌های کلیدی بایننس ارن:

• استیکینگ دیفای و لیکویید: این بخش کاربران را به پروتکل‌های خارجی متصل می‌کند و سود سالیانه بالاتری ارائه می‌دهد اما با ریسک‌های معمول دیفای همراه است.
• محصولات پس‌انداز: شامل پس‌انداز انعطاف‌پذیر (دسترسی فوری به وجوه با نرخ سود کمتر) و پس‌انداز قفل‌شده (قفل کردن دارایی‌ها برای بازدهی بالاتر) است.

اتنا (Ethena):  پلتفرم جذاب استیکینگ

استیبل کوین اتنا به نام USDe مبتنی بر اتریوم است که با استفاده از هجینگ دلتا-خنثی و وثیقه‌های آنچین، نسبت یک به یک خود را با دلار آمریکا حفظ می‌کند.

این پلتفرم توسط اتنا لبز (Ethena Labs)  توسعه یافته و جایگزینی غیرقابل سانسور برای استیبل‌کوین‌های سنتی ارائه می‌دهد. پشتوانه این استیبل‌کوین، دارایی‌های کریپتویی مانند اتر، بیت کوین و مشتقات استیکینگ لیکویید است.

ویژگی‌های کلیدی اتنا:

• وثیقه‌های کریپتویی: شامل اتر، stETH، بیت کوین و استیبل‌کوین‌های مختلف.
• توکن با بازدهی: کاربران می‌توانند USDe را استیک کرده و sUSDe دریافت کنند که ارزش آن به مرور افزایش می‌یابد.
• صندوق بیمه: یکی از معدود پروتکل‌های دیفای با صندوق ذخیره که در شرایط بحرانی مانند نوسانات منفی یا شوک‌های شدید بازار به‌عنوان آخرین خریدار عمل می‌کند.

دارایی‌های پشتیبانی‌شده:

اتنا از استیکینگ با توکن بومی خود، USDe، پشتیبانی می‌کند. کاربران با استیک کردن، sUSDe دریافت می‌کنند که سودهای ناشی از اسپردهای تامین مالی مشتقات و پاداش‌های استیکینگ اتریوم را جمع‌آوری می‌کند.

آینده درخشان استیکینگ در سال ۲۰۲۵

با رشد روزافزون فناوری بلاکچین و افزایش پذیرش مکانیزم اثبات سهام، استیکینگ به یکی از روش‌های اصلی کسب درآمد منفعل یا غیرفعال در دنیای کریپتو تبدیل شده است. پلتفرم‌هایی مانند جیتو، ایگن لیر و لایدو نشان داده‌اند که چگونه نوآوری در استیکینگ می‌تواند امنیت، سودآوری و تمرکززدایی را بهبود ببخشد. با ظهور راهکارهایی مانند استیکینگ نقدشونده و ری‌استیکینگ، کاربران اکنون گزینه‌های متنوع‌تری برای مشارکت در شبکه‌های بلاکچینی دارند. در نهایت، انتخاب بهترین پلتفرم استیکینگ به نیازهای فردی، میزان ریسک‌پذیری و اهداف سرمایه‌گذاری کاربران بستگی دارد.

سوالات متداول

۱. استیکینگ ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می‌کند؟

استیکینگ فرآیندی است که در آن کاربران ارز دیجیتال خود را در یک بلاکچین مبتنی بر اثبات سهام قفل می‌کنند تا امنیت شبکه را تمین کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنند.

۲. آیا استیکینگ ارز دیجیتال ریسک دارد؟

بله، استیکینگ نیز مانند سایر روش‌های سرمایه‌گذاری دارای ریسک است. مهم‌ترین خطرات شامل کاهش ارزش دارایی‌های استیک‌شده، قفل شدن سرمایه برای مدت معین و احتمال اسلش‌شدن (از بین رفتن بخشی از دارایی به دلیل رفتار نامناسب اعتبارسنج‌ها) می‌شود.

۳. بهترین پلتفرم برای استیکینگ کدام است؟

انتخاب بهترین پلتفرم به عواملی مانند امنیت، نرخ پاداش، دارایی‌های پشتیبانی‌شده و قابلیت نقدشوندگی بستگی دارد. برخی از گزینه‌های محبوب در سال ۲۰۲۵ شامل جیتو، ایگن لیر و لایدو هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.

۴. آیا امکان برداشت زودتر از موعد در استیکینگ وجود دارد؟

بستگی به پلتفرم و نوع استیکینگ دارد. برخی از پلتفرم‌ها مانند لایدو، امکان استیکینگ نقدشونده را فراهم می‌کنند که در آن کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را بدون نیاز به انتظار برای دوره قفل، معامله کنند.