چکیده

ارزش کل قفل شده چیست و چه کاربردی برای ارزیابی و تحلیل در بازار ارز دیجیتال می‌توان برای آن متصور بود؟ ارزش کل قفل شده یا TVL یکی از اصلاحات مهمی است که می‌تواند حتی برای تحلیل فاندامنتال شرایط سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های دیفای در ارز دیجیتال از آن استفاده کرد. TVL به معنی مقدار کل دارایی قفل شده در یک پلتفرم دیفای است؛ مسلماً هر چقدر مقدار دارایی قفل شده توسط کاربران در یک پلتفرم بیشتر باشد، نشان از اعتماد کاربران به آن داشته و نکته مثبتی برای پروژه است. البته این تعریف از TVL درست اما کافی نیست.

در این مقاله در تبدیل در کنار شما هستیم تا صفر تا صد نکات مربوط به ارزش کل قفل شده را برای شما تشریح کنیم. در انتهای این مقاله می‌توانید از این پارامتر نیز برای تحلیل پلتفرم‌های مختلف پیش روی خود استفاده کنید.

نکات کلیدی مقاله:

• ارزش کل قفل شده یا TVL در واقع نشان دهنده ارزش دلاری دارایی‌های قفل شده در یک بلاکچین است.
• شاخص TVL در واقع میزان علاقه کاربران و سرمایه‌گذاران به یک بلاکچین یا برنامه غیرمتمرکز (DApp) را نشان می‌دهد.
• TVL مشابه سپرده‌های بانکی برای پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) است.

ارزش کل قفل شده چیست؟

قبل از هر چیزی باید به زبان ساده بررسی کنیم که ارزش کل قفل شده یا TVL چیست و چه بار معنایی را برای پروژه‌ها و پلتفرم‌های موجود در بازار ارز دیجیتال با خود به همراه دارد. برای درک این مفهوم، بانک‌های کشور را در ذهن خود تداعی کنید. ممکن است کل سپرده کاربران در بانک A در مجموع ۲۰۰۰ میلیارد تومان باشد و در بانک B فقط ۵۰۰ میلیارد تومان سپرده گذاری توسط تمام کاربران انجام پذیرد. این مهم نشان می‌دهد که به هر دلیلی کاربران به بانک A علاقه بیشتری داشته و ترجیح داده‌اند تا پول‌های خود را در آنها سپرده‌گذاری کنند.

امکان سپرده‌گذاری در بازار ارز دیجیتال نیز وجود دارد. پلتفرم‌های دیفای چنین شرایطی را برای سرمایه‌گذاران در بازار کریپتوکارنسی فراهم کرده و شما می‌توانید به عنوان یک سرمایه‌گذار خرد دارایی خود را به این پلتفرم‌ها بسپارید و در ازای آنها سود بگیرید.

ارزش کل قفل شده در یک پلتفرم در واقع نشان دهنده کل دارایی‌های قفل شده در آن است. این دارایی‌ها می‌توانند به شکل ارزهای دیجیتال، استیبل کوین‌ها یا هر نوع دارایی دیگری باشد. مسلماً TVL بالاتر یک پلتفرم نشانه‌ای برای جذابیت بیشتر آن برای سرمایه‌گذاران است. این جذابیت را می‌توان هم به امنیت پلتفرم نسبت داد و هم میزان سودآوری پروژه را نیز می‌توان عامل مهمی در این باره در نظر گرفت.

Tvl مخفف چیست؟

به زبان خیلی ساده اشاره کردیم که ارزش کل قفل شده چیست و چه معنایی برای یک شبکه بلاک چین یا پروژه دیفای دارد. اما TVL مخفف چیست. TVL مخفف عبارت Total value locked به معنی کل ارزش قفل شده است. از TVL می‌توان برای سایر بازارها و شرکت‌های خارج از بازار ارز دیجیتال نیز به عنوان یک معیار مهم برای سنجش اعتماد کاربران به آن استفاده کرد. تعریفی که در بالا به آن اشاره کردیم در واقع پاسخ به سوال Tvl در ارز دیجیتال چیست بود و نقش این پارامتر را در بازار کریپتوکارنسی نشان می‌داد.

نحوه کار TVL چیست؟

اشاره کردیم که TVL چیست و TVL در ارز دیجیتال چیست. حالا نوبت به این رسیده تا کمی حرفه‌ای‌تر و تخصصی‌تر به این مفهوم بپردازیم. مسلماً درک اینکه کل ارزش قفل شده در یک بانک سنتی چگونه کار می‌کند، خیلی پیچیده نیست، اما سوال اینجاست که در یک پروژه دیفای نحوه کار ارزش کل قفل شده چیست و چگونه در آن کار می‌کند؟

برای پاسخ دادن به این سوال باید با مفهوم وام دادن و وام گرفتن در ارز دیجیتال آشنا باشید. بیت کوین به عنوان پادشاه بازار ارز دیجیتال در سال ۲۰۰۹ روی کار آمد. بلاکچین بیت کوین مزیت‌های زیادی با خود به همراه آورد. ایده اولیه خوبی برای پروژه‌های بعدی بود. در سال ۲۰۱۵ و با روی کار آمدن بلاک چین اتریوم در بازار ارز دیجیتال، امکان استفاده از این شبکه برای بهره‌برداری از قراردادهای هوشمند و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز DApp فراهم شد. پروژه‌های دیفای نیز تولد خود را مقرون به همین مزیت و کاربرد بلاکچین اتریوم بودند. این قبیل پروژه‌ها در فاصله سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ در بازار کریپتوکارنسی بر روی بلاکچین اتریوم و سایر بلاکچین‌هایی با قابلیت استفاده از قرارداد هوشمند و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز DApp به بازار معرفی شدند.

مزیت‌ها و کاربردهای بسیار زیادی را می‌توانیم برای پلتفرم‌های دیفای در نظر بگیریم که یکی از آنها امکان سپرده‌گذاری است. دقیقا مانند یک سپرده‌گذاری معمولی در یک بانک، شما می‌توانید ارزهای دیجیتال خود را به این پلتفرم‌ها سپرده و از آن سود بگیرد. البته ارزهای دیجیتال در این شرایط به اصلاح در پروژه قفل می‌شوند و امکان استفاده از آنها در طول این مدت دیگر وجود نخواهد داشت. پروژه‌های دیفای بسته به قراردادی که با شما دارند، سود مشخصی برای این سپرده‌ها در نظر گرفته و آنها را به شما می‌پردازند. ارزش کل این سپرده‌ها در یک پروژه نیز همان تعریف TVL است.

حالا شما برای سپرده‌گذاری سراغ کدام پروژه دیفای میروید؟ پروژه‌هایی که بیشترین میزان ارزش کل قفل شده را دارند یا ترجیح می‌دهید به پروژه‌های اعتماد کنید که سرمایه کمی جذب کرده و برای کاربران بازار خیلی قابل اعتماد نیست؟ این همان اهمیت TVL در ارز دیجیتال است.

چکیده دنیای کریپتو در سکه‌نامه تبدیل معاملات شما با مطالعه ماهنامه اختصاصی تبدیل، سکه می‌شود.

دانلود رایگان سکه‌نامه

TVL چگونه محاسبه می‌شود؟

اما نحوه محاسبه ارزش کل قفل شده چیست و چگونه باید مقدار آن را برای شبکه‌های بلاکچین ببینیم؟ در هر شبکه بلاکچین ممکن است شاهد وجود چندین پروژه دیفای باشیم. هیچ محدودیتی از تعداد پلتفرم‌های دیفای در یک شبکه بلاکچین وجود ندارد. با این حساب برای محاسبه ارزش کل قفل شده یک شبکه بلاکچین، باید ارزش کل قفل شده تمام پلتفرم‌های دیفای روی آن را با هم جمع کنیم. مثلا اگر گفته می‌شود که ارزش کل قفل شده بلاکچین Aave 4.5 میلیارد دلار است، به این معنی است که روی تمام پلتفرم‌های دیفای این بلاکچین در مجموع ۴.۵ میلیارد دلار دارایی سپرده‌گذاری شده است.

بیشترین میزان ارزهای دیجیتال قفل شده در پلتفرم‌های دیفای مربوط به استیبل‌کوین‌هاست و بیشترین مقدار از این بین به تتر تعلق دارد. در کنار استیبل‌کوین‌ها، اتریوم و بیت کوین نیز ‌بخش قابل توجهی از توکن‌های قفل شده در پلتفرم‌های دیفای را به خود اختصاص داده‌اند. این مهم به دلیل اعتمادپذیر بودن ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین، اتریوم و تتر است. اگر در یک پروژه دیفای ۱ میلیارد دلار اتر، ۱ میلیارد دلار بیت کوین و ۵۰۰ میلیون دلار تتر قفل شده باشد، ارزش کل قفل شده یا TVL آن ۲.۵ میلیارد دلار خواهد بود. از جمع TVL کل پلتفرم‌های دیفای در یک شبکه بلاکچین هم به TVL شبکه بلاکچین می‌رسیم.

پلتفرم‌های دیفای به صورت رسمی ارزش کل قفل شده یا TVL خود را در سایت خود اعلام می‌کنند. شما می‌توانید با مراجعه به سایت هر پروژه‌ای، این عدد را برای آن مشاهده کنید. همچنین سایت‌هایی هم هستند که میزان TVL برای پلتفرم‌های مختلف را با استفاده از API اعلام می‌دارند و می‌توان از خدمات چنین سایت‌هایی نیز برای مشاهده TVL پروژه‌های دیفای استفاده کرد.

البته باید دقت داشته باشید که منابع مختلف از روش‌های متفاوتی برای محاسبه TVL استفاده می‌نمایند. به عنوان مثال سایت دیفای لاما از جمع ارزش کل توکن‌های قفل شده در یک پروژه برای محاسبه این مقدار استفاده می‌کند، در حالی که سایت Defi Pulse ارزش کل تمام دارایی‌های سپرده شده در یک پروتکل دیفای که فعالیت اقتصادی دارند را برای این محاسبه استفاده می‌کند.

سایت TVL

اما بهترین سایت TVL چیست و برای مشاهده ارزش کل قفل شده می‌توانیم سراغ کدام منابع برویم؟ سایت‌های زیادی هستند که اعداد و ارقام مربوط به TVL پروژه‌ها را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. معروف‌ترین سایت در این زمینه سایت دیفای لاما (DefiLlama) است. در این سایت می‌توانید برآورد دقیق ارزش کل قفل شده برای شبکه‌ها و پروژه‌های مختلف را مشاهده کنید. با ورود به این سایت در همان صفحه اصلی ترتیبی از پروژه‌های مختلف بر اساس TVL قابل مشاهده است. امکان مرتب‌سازی این پروژه‌ها بر اساس مقدار ارزش کل قفل شده وجود دارد. همچنین امکان مشاهده این لیست به ترتیب برای تغییرات TVL در روزها و هفته‌های گذشته نیز وجود خواهد داشت.

هر چند منابع دیگری را نیز می‌توان برای مشاهده ارزش کل قفل شده معرفی کرد، اما دیفای لاما معتبرترین و به روزترین منبع برای آن بوده و از سایر منابع اطلاعات ارزنده‌تری را در اختیار شما قرار می‌دهد. حتی امکان مشاهده شرایط پروژه‌های جدید معرفی شده در بازار کریپتوکارنسی را نیز با استفاده از خدمات این سایت خواهید داشت.

ارزش TVL در سرمایه گذاری

بعد از اینکه درک کردید که ارزش کل قفل شده چیست و چگونه محاسبه می‌شود، حالا باید بدانیم که چگونه از این پارامتر برای سرمایه گذاری استفاده کنیم؟ همان طور که می‌دانید تحلیل آنچین و تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال نقش تاثیرگذاری روی انتخاب ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری دارد و در این روش‌های تحلیل پارامترهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این بین بررسی TVL می‌تواند دید بهتری برای شروع سرمایه‌گذاری در یک پروژه دیفای را ایجاد نماید.

با ارزیابی TVL راحت‌تر می‌توان درباره میزان ریسک و مزایای بالقوه سرمایه گذاری روی یک پروژه دیفای تصمیم‌گیری کرد. مورد اعتماد بودن یک پلتفرم با این معیار قابل اندازه‌گیری است. وقتی در یک‌ بانک سنتی، سپرده‌ها رو به کاهش باشد، عملا سطح اعتماد کاربران نیز کمتر شده و تمایل به سپرده‌گذاری نیز کمتر خواهد شد. TVL نیز می‌تواند دقیقا نقش مشابهی را در ارزیابی یک پلتفرم دیفای داشته باشد.

نکته بسیار جالبی که درباره TVL می‌توان به آن اشاره کرد، تاثیرگذاری آن روی بانکداری سنتی است. وقتی چنین اعتمادی میان کاربران ایجاد شود، عملا شاهد کاهش سپرده‌های بانکی هستیم و دولت‌ها برای مبارزه با این وضعیت، ناچار به افزایش نرخ بهره خواهند بود. به همین دلیل ارزش کل قفل شده حتی می‌تواند روی اقتصاد کلان کشورها نیز تاثیر داشته باشد.

البته در کنار ارزیابی TVL برای یک پلتفرم، بایستی سطح فعالیت کاربران نیز ارزیابی شود. پایین بودن سطح فعالیت کاربران را می‌توان یک هشدار قرمز برای آن در نظر گرفت. در گذشته یک بار شاهد فروپاشی یک پلتفرم دیفای بودیم که هنوز هم در ذهن بسیاری از کاربران باقی مانده است. پروژه ترا (Terra) با حدود ۶۰ میلیارد دلار ارزش کل قفل شده، در نهایت در سال ۲۰۲۲ به صورت کامل از بین رفت. از این رو نباید ریسک چنین روش سرمایه‌گذاری را نیز نادیده گرفت.

در پروژه‌های کوچکتر و تازه‌وارد نیز بایستی دقت کنید؛ زیرا امکان ایجاد میزان TVL مصنوعی از طریق بازیگردان پلتفرم وجود دارد. این شرایط برای پروژه‌های بزرگ با احتمال کمی روبرو است، اما در پلتفرم‌های کوچک و تازه‌وارد نمی‌توانیم احتمال آن را نادیده بگیریم.

با توجه به این نکات می‌توان به این نتیجه رسید که TVL معیار خوبی برای ارزیابی امنیت و کیفیت یک پلتفرم دیفای است، اما نه به تنهایی. در کنار ارزیابی ارزش کل قفل شده باید به سایر پارامترهای پروژه نیز دقت کرد.

معایب ارزش کل قفل شده یا TVL چیست

معایبی را نیز می‌توانیم برای TVL در نظر بگیریم که اتفاقا باید با اهمیت بالا به آنها نگاه کرد؛ زیرا بسیاری از کاربران به اشتباه، تنها تحت تاثیر TVL اقدام به ارزیابی پروژه‌های مختلف می‌نمایند. این روند می‌تواند معایب زیر را برای ارزیابی یک پروژه به دنبال داشته باشد:

• TVL فقط نشان دهنده کل سرمایه‌های قفل شده در پروژه بوده و نشانی از فعالیت کاربران در آن ندارد.
• در گذشته شاهد فروپاشی پلتفرم‌های دیفای زیادی بودیم که اتفاقا TVL بالایی هم داشتند. برای آینده نیز می‌توان چنین شرایطی را در نظر گرفت.
• امکان ساخت TVL به صورت مصنوعی توسط بازیگران یک پلتفرم وجود دارد.

نسبت مارکت کپ به tvl

گاهی اوقات شاهد مقایسه مارکت کپ پروژه‌ها به TVL آنها هستیم. در نظر داشته باشید که TVL در واقع ارزش توکن‌های قفل شده در یک شبکه را نشان می‌دهد، در حالی که مارکت کپ ارز بازار پروژه با توجه به قیمت و تعداد سکه‌های در گردش آن را معرفی می‌نماید. از این رو نباید این دو را با یکدیگر اشتباه گرفت. البته مسلما پروژه‌ای که ارزش بازار بیشتری داشته باشد، می‌توانیم TVL بیشتری را نیز برای آن متصور باشیم؛ اما این موضوع عمومیت نداشته و نمی‌توان به صورت صددرصدی درباره آن اظهار کرد.

رنکینگ TVL

هر چند رنکینگ TVL پروژه‌ها به صورت ساعتی و روزانه تغییر می‌کند، اما برای اینکه نسبت به شرایط کنونی ارزش کل قفل شده در پلتفرم‌های دیفای یک دید مناسب داشته باشید، بد نیست تا رتبه‌بندی فعلی آنها را بررسی کنیم. البته این رتبه‌بندی به این معنی نیست که سریعا در یک صرافی ارز دیجیتال به دنبال خرید توکن‌های پروژه‌های بالا رده بروید. این ارزیابی بیشتر برای سنجش امنیت سرمایه گذاری در پلتفرم‌های دیفای اهمیت پیدا می‌نماید.

• پلتفرم Lido با ۳۴.۷۸ میلیارد دلار
• پلتفرم EigenLayer با ۱۸.۴۷ میلیارد دلار
• پلتفرم Aave با ۱۲.۸۹ میلیارد دلار
• پلتفرم Maker Dao با ۸.۹۸ میلیارد دلار

جمع‌بندی

سعی کردیم تا سیر تا پیاز ارزش کل قفل شده یا TVL را برای شما ارزیابی کنیم. در نهایت در یک جمع‌بندی کلی باید این نکات را درباره این پارامتر با شما در میان بگذاریم:

• TVL معیار مهمی برای سنجش کیفیت و امنیت یک پروژه دیفای است و می‌تواند در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری روی آن تاثیر زیادی داشته باشد.
• TVL به تنهایی برای سنجش کیفیت یک پلتفرم DeFi مناسب نیست و برای بهتر شدن نتایج لازم است تا از پارامترهای دیگری هم بهره ببرید.
• در بسیاری از مواقع ارزش کل قفل شده اعلام شده برای پروژه‌ها ممکن است واقعی نبوده و توسط بازارساز ایجاد شده باشد.
• سایت دیفای لاما بهتری منبع برای سنجش ارزش کل قفل شده پروژه‌های مختلف تعریف شده در بازار است.

سوالات متداول

ارزش کل قفل شده یا TVL چیست؟

به ارزش کل دارایی‌های قفل شده در یک پلتفرم دیفای TVL یا ارزش کل قفل شده در آن می‌گویند.

TVL مخفف چیست؟

TVL مخفف عبارت Total value locked است.

سایت TVL چیست؟

سایت‌هایی مانند DefiLlama و Defi Pulse می‌توانند منابع معتبری برای این پارامتر باشند.