بلاک‌ چین بیت‌کوین با الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) مفاهیم زیادی را به‌همراه خود وارد ادبیات حوزه فناوری و صرافی ارز دیجیتال کرده است. فرآیند استخراج بیت‌کوین توسط دستگاه‌های ماینر (Miner) انجام می‌شود. برای مقایسه دستگاه‌های ماینر، شاخص‌های متعددی وجود دارند. مهم‌ترین شاخص، هش ریت (HashRate) است. به زبان ساده، نرخ هش نشان دهنده سرعت یک دستگاه در پیدا کردن هش بلاک‌های شبکه بلاک‌چین است. این شاخص که بیشتر جنبه فنی دارد، در سال‌های اخیر برای پیش‌بینی قیمت بیت‌کوین هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب از آکادمی تبدیل به‌دنبال ارائه تصویری جامع از مفهوم هش ریت در بلاک‌چین هستیم.

مفهوم هش (Hsah) در بلاک‌چین به چه معناست؟

ابتدا لازم است توضیح دهیم که مفهوم هش (Hash) برای هر شبکه بلاک‌چین با الگوریتم اجماع اثبات کار موضوعیت دارد؛ اما از آن جایی که بیشتر درباره بیت کوین به‌کار می‌رود، ما در این مطلب به‌طور خاص روی بلاک‌چین بیت‌کوین تمرکز می‌کنیم.

داده‌های تراکنش‌های مرتبط با بیت‌کوین درون بلاک‌ها ذخیره می‌شوند. هر بلاک گنجایش تعداد مشخصی از تراکنش‌ها را دارد. برای اضافه شدن هر بلاک به زنجیره لازم است که هش اختصاصی آن شناسایی شود. در شبکه بیت‌کوین هش بلاک از کنار هم قرار گرفتن ۶۴ کاراکتر تشکیل می‌شود. طول ثابت هش بلاک‌ها کمک می‌کند تا امنیت شبکه ارتقا پیدا کند. از طرفی دیگر هش هر بلاک ثابت است.

ماینرها در بلاک‌چین بیت‌کوین بر سر شناسایی سریع هش بلاک‌ها با هم رقابت می‌کنند. در شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین از تابع هش SHA-256 برای هشینگ (Hashing) استفاده می‌شود. هر ماینر که زودتر موفق به شناسایی هش بلاک شود، پاداش استخراج بیت‌کوین را از آن خود می‌کند. فرآیند حدس زدن هش بلاک‌ها نیز به‌کمک دستگاه‌های پیشرفته مانند ایسیک (ASIC) انجام می‌شود.

بزرگ‌ترین رویداد ارز دیجیتال ایران با شرکت در این رویداد و دعوت از دوستان خود می‌توانید بدون قرعه‌کشی BMW X3 برنده شوید.

شرکت در رویداد

هش ریت چیست؟

شناسایی هش هر بلوک از طریق حدس زدن مبتنی بر محاسبات ریاضی صورت می‌گیرد. یک دستگاه ماینر در هر ثانیه می‌تواند تعداد مشخصی هش را حدس زده و امتحان کند. بر این اساس هش ریت به زبان ساده، تعداد هش حدس زده شده در هر ثانیه است.

مفهوم هش ریت را می‌توان برای یک دستگاه ماینر به‌کار برد. در این حالت تعداد هش قابل حدس توسط آن دستگاه در هر ثانیه مشخص می‌شود. همچنین نرخ هش برای یک استخر استخراج نیز کاربرد دارد. به‌این ترتیب که مجموع قدرت در اختیار یک استخر را نشان می‌دهد. از جمع هش ریت تمام ماینرهای فعال در شبکه بیت کوین هم نرخ هش کلی شبکه بلا‌ک‌چین بیت‌کوین به‌دست می‌آید.

بد نیست کمی هم از منظر فنی و تخصصی به مفهوم هش ریت نگاه کنیم. همان‌طور که اشاره کردیم، هر بلاک دارای یک هش اختصاصی است که به‌عنوان هش هدف (Target Hash) شناخته می‌شود. ماینر زمانی موفق به هشینگ بلاک می‌شود که کمتر یا برابر هش هدف را شناسایی کند. نکته مهم این است که هش هدف بسته به سختی شبکه دائما تغییر می‌کند. ماینرها باید برای رسیدن به هش بلاک بعضا عدد نانس (Nonce) را تغییر دهند. منظور از نانس هدر بلاک است.

اهمیت شاخص هش ریت چیست؟

شاخص هش ریت از چند جهت حائر اهمیت است. مهم‌ترین وجه ماجرا، امنیت و سلامت یک شبکه بلاک‌چین است. در اینجا با مفهومی به‌نام سختی شبکه سروکار داریم. ماینرها برای دریافت پاداش استخراج با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. هر چه رقابت بین ماینرها افزایش پیدا می‌کند، سختی استخراج نیز افزایش می‌یابد. فعالیت بیشتر ماینرها در شبکه به‌معنی افزایش نرخ هش است. این موضوع باعث می‌شود که سلامت و امنیت بلاک‌چین بیت‌کوین بیشتر شود. در نتیجه عملا در برابر حملات ۵۱ درصد تا حد زیاد مصون بماند.

موضوع مهم دیگری که در رابطه با نرخ هش باید اشاره کنیم، کاربرد این شاخص در تحلیل قیمت بیت کوین است. واقعیت از این قرار است که ماینرها مهم‌ترین بخش از اعضای جامعه بیت کوین هستند. در چنین شرایطی رفتار ماینرها روی روند قیمت بیت کوین تاثیر مستقیم دارد؛ چراکه بخش مهمی از عرضه روزانه بیت کوین در بازار کریپتوکارنسی از سوی ماینرها صورت می‌گیرد. کاهش هش ریت شبکه بیت‌کوین نمودی از افت فعالیت ماینرها در بلاک‌چین است. موضوعی که معمولا موجب کاهش قیمت بیت کوین می‌شود. در همین راستا یک اندیکاتور به‌نام هش ریبون معرفی شده که در ادامه بیشتر در رابطه با آن توضیح می‌دهیم.

نمودار لحظه‌ای هش ریت بیت کوین

در تصویر زیر می‌توانید نمودار هش ریت بیت کوین را مشاهده کنید. همان‌طور که شاهد هستید، در یک دیدگاه تاریخی نرخ هش شبکه بیت کوین دائما در حال افزایش بوده است. در زمان نگارش این مطلب (فوریه ۲۰۲۴) هش ریت این بلاک‌چین در محدوده ۵۹۸ تراهش بر ثانیه است. ب شما می‌توانید نمودار لحظه‌ای هش ریت بیت کوین را مشاهده کنید.

اندیکاتور هش ریبون چیست؟

هش ریبون (Hash Ribbons) یک اندیکاتور اختصاصی برای بیت کوین است که مبتنی بر نرخ هش این بلاک‌چین ابداع شده است. ایده اصلی دریافت سیگنال خرید ارز دیجیتال از این اندیکاتور مبتنی بر رفتار ماینرهاست. ماینرها برای استخراج بیت کوین هزینه می‌پردازند. اگر به‌دلیل کاهش قیمت بیت کوین، درآمد ماینرها کمتر از هزینه استخراج شود، عملا بخشی از آن‌ها فعالیت خود را متوقف می‌کنند. در نتیجه شاهد افت قابل توجه هش ریت شبکه خواهیم بود. از اینجا رابطه بین هش ریت با قیمت بیت کوین مشخ می‌شود.

در اندیکاتور هش ریبون دو خط مهم یعنی میانگین ۳۰ و ۶۰ روزه نرخ هش وجود دارد. زمانی که خط میانگین ۳۰ روزه زیر ۶۰ روزه قرار داشته باشد، نشان دهنده کاهش فعالیت ماینرها در شبکه است. سیگنال خرید بیت کوین با این اندیکاتور زمانی صادر می‌شود که خط ۳۰ روزه از پایین به سمت بالا خط ۶۰ روزه را قطع کند. در این حالت ماینرها پس از یک دوره ناامیدی بار دیگر فعالیت خود را در شبکه از سر می‌گیرند و به‌این ترتیب احتمال افزایش قیمت بیت‌کوین وجود دارد.

تاثیر هش ریت در خرید دستگاه ماینر

فاکتورهای مختلفی مانند قیمت، میزان مصرف برق، ابعاد و اندازه و … در خرید دستگاه ماینر وجود دارند. بدون تردید مهم‌ترین شاخص برای مقایسه دستگاه‌های ماینر، هش ریت است. هر چه هش ریت یک دستگاه بیشتر باشد، به‌معنی آن است که توان محاسباتی بیشتری دارد. در نتیجه می‌تواند در هر ثانیه تعداد هش بیشتری را حدس بزند. به‌همین دلیل شانس پیدا کردن هش بلاک با استفاده از آن افزایش می‌یابد. ناگفته نماند که هش ریت بالای شبکه بیت کوین باعث شده تا استخراج به‌کمک کامپیوترهای خانگی عملا غیرممکن شود.

نمودار درآمد ماینرهای بیت کوین بر اساس نرخ هش

میزان درآمد ماینرهای بیت کوین همواره یکی از پرسش‌های مهم بازار کریپتوکارنسی بوده است. سایت The Block یک شاخص کاربردی برای این منظور معرفی کرده است. این شاخص تحت عنوان هش پرایس (Hash Price) شناخته می‌شود و میانگین درآمد ماینرها به‌ازای هر تراهش را نشان می‌دهد. در نمودار زیر میانگین درآمد ماینرها بر اساس هش ریت بلاک‌چین بیت‌کوین را مشاهده می‌کنید.

نکته مهم آن است که در سال ۲۰۱۷ همزمان با رشد قیمت خیره کننده بیت کوین، میزان درآمد ماینرها تا ۳.۵ دلار به ازای هر تراهش افزایش پیدا کرد. در سال‌های اخیر نوسان کمی در این شاخص رخ داده است. در زمان نگارش این مطلب نیز درآمد ۰.۰۸ دلاری به ازای هر تراهش برای ماینرها به ثبت رسیده است.

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که هش ریت چیست و چه اهمیتی دارد. نباید تصور کنید که شاخص هش ریت صرفا مربوط به ماینرهای این ارز دیجیتال است. همان‌طور که مشاهده کردید، نرخ هش روی قیمت بیت‌ کوین در بلند مدت نیز تاثیر مستقیم دارد. بنابراین لازم است به‌عنوان تریدر یا سرمایه‌گذار حتما نیم نگاهی به HashRate داشته باشید. به‌این ترتیب می‌توانید زمان مناسب برای خرید و فروش ارز دیجیتال را بر اساس رفتار ماینرهای شبکه شناسایی کنید.

سوالات رایج

1. هش ریت بیت کوین چیست؟

هش ریت بیت کوین نشان دهنده تعداد هش است که در هر ثانیه از سوی ماینرها برای استخراج بیت کوین محاسبه می‌شود.

2. هش ریت بیت کوین را از کجا مشاهده کنیم؟

شما می‌توانید نمودار لحظه‌ای هش ریت بیت کوین را از سایت The Block مشاهده کنید.