چکیده
آپتیمیزم یکی از راهحلهای لایه ۲ اتریوم است که سرعت و ظرفیت شبکه را افزایش داده و هزینه تراکنش را کاهش میدهد. دادههای نهایی در شبکه آپتیمیزم روی اتریوم ثبت میشوند تا امنیت حفظ شود و در عین حال کاربر تجربهای سریع و مقرون به صرفه داشته باشد.
در این راهنما ابتدا با شیوه کار و مزیتهای آپتیمیزم آشنا میشوید، سپس کاربردهای عملی آن را مرور میکنیم. در ادامه روشهای خرید آپتیمیزم در صرافی تبدیل به دو شیوه بازار اسپات و خرید آسان به صورت مرحله به مرحله و همراه با تصویر توضیح داده میشود تا بتوانید بدون ابهام اولین خرید خود را انجام دهید. در پایان نیز گزینههای امن برای نگهداری OP و نکات کلیدی مدیریت ریسک را مرور خواهیم کرد.
آپتیمیزم چیست؟
شبکه آپتیمیزم (Optimism) یک راهحل لایه دوم برای بلاک چین اتریوم است. هدف اصلی آن این است که سرعت و ظرفیت اتریوم را بیشتر کند و در عین حال هزینههای بالای کارمزد را کاهش دهد. به زبان ساده، آپتیمیزم مثل یک جاده فرعی است که بار ترافیک اتریوم را سبکتر میکند تا تراکنشها سریعتر و ارزانتر انجام شوند.
این شبکه از فناوری به نام رولآپ خوشبینانه (Optimistic Rollups) استفاده میکند؛ روشی که اجازه میدهد چند تراکنش در یک بسته جمع شوند و بعد روی بلاک چین اصلی اتریوم ثبت شوند. به این ترتیب، هم امنیت اتریوم حفظ میشود و هم سرعت بالاتر میرود.
توکن اصلی این شبکه با نام OP شناخته میشود که علاوه بر نقش اقتصادی، برای رأیگیری و تصمیمگیریهای مهم داخل شبکه هم استفاده میشود. آپتیمیزم امروز میزبان صدها پروژه دیفای (DeFi) و NFT است و صرافیهای بزرگی مثل یونیسواپ (Uniswap) و سنتتیکس (Synthetix) روی آن فعال هستند.
امنیت شبکه آپتیمیزم چگونه تأمین می شود؟
آپتیمیزم امنیت خودش را از شبکه اتریوم میگیرد. این یعنی حتی اگر همهچیز روی لایه دوم انجام شود، در نهایت دادهها و نتیجه نهایی روی بلاک چین اصلی اتریوم ذخیره میشود.
مدل امنیتی آپتیمیزم بر پایهی چیزی به نام Optimistic Rollup کار میکند:
- فرض اعتماد تا زمان اعتراض: تراکنشها ابتدا معتبر فرض میشوند. اگر کسی احساس کند مشکلی در اجرای آنها وجود دارد، میتواند به نتیجه اعتراض کند.
- دورهی انتظار برای برداشتها: معمولاً برداشت دارایی از آپتیمیزم به اتریوم حدود یک هفته طول میکشد. دلیلش همین فرصت اعتراض است تا اگر خطایی وجود داشت، قبل از خروج نهایی داراییها برطرف شود.
- تأیید داده روی اتریوم: خلاصهی تراکنشها بهصورت دورهای روی اتریوم منتشر میشود. به این ترتیب حتی اگر لایه دوم دچار خطا شود، امکان بازسازی وضعیت درست از روی دادههای ثبتشده وجود دارد.
- نقش سکوئنسر (Sequencer): الان در آپتیمیزم سکوئنسر متمرکز است (یعنی توسط یک نهاد کنترل میشود). به همین دلیل اگر بخواهد میتواند تراکنشها را تأخیر بدهد یا اولویتبندی کند. ولی چون دادهها در نهایت روی اتریوم منتشر میشوند، امنیت اصلی تراکنشها همچنان از اتریوم میآید.
o سکوئنسر در لایهدو مثل آپتیمیزم نقش یک «هماهنگکنندهی تراکنشها» را دارد.
o وقتی کاربر تراکنشی میفرستد، سکوئنسر آن را دریافت میکند، ترتیب تراکنشها را مشخص میکند و بلاک لایهدو را میسازد.
o این کار باعث میشود تراکنشها سریعتر تأیید شوند (چون لازم نیست همه نودهای اتریوم بلافاصله روی آن اجماع کنند).
o بعد از آن، سکوئنسر دستهای از تراکنشها را فشرده میکند و برای ثبت نهایی به اتریوم میفرستد.
به بیان ساده: آپتیمیزم تراکنشها را سریعتر و ارزانتر پردازش میکند، ولی امنیت نهایی را همچنان از اتریوم میگیرد.
چه چیزی آپتیمیزم را متمایز می کند؟
آپتیمیزم بر چهار اصل ساده بنا شده است در ادامه با این اصول آشنا میشوید:
-
- سادگی
تا حد ممکن از همان کدها و زیرساختهای امتحانپسدادهی اتریوم استفاده میکند. در نتیجه معماری شبکه جمعوجورتر و نگهداری آن آسانتر است. هدف این است که غافلگیری فنی پیش نیاید و مهاجرت برنامهها راحت باشد. - عملگرایی
تصمیمها بر اساس نیاز واقعی کاربر و توسعهدهنده گرفته میشود. ویژگیها مرحلهبهمرحله اضافه میشوند تا تجربه کاربری قربانی شعارهای بزرگ نشود. «معادل بودن با EVM» هم در همین مسیر تدریجی دنبال شده تا اپهای اتریومی بدون دردسر روی آپتیمیزم اجرا شوند.
- سادگی
- پایداری بلندمدت
مقیاسپذیری با رولآپ خوشبینانه انجام میشود: تراکنشها روی لایه دوم اجرا میشوند، سپس به صورت بستههای داده به لایه یک ارسال میشوند تا امنیتشان از اجماع اتریوم تأمین شود. در آپتیمیزم ممپول عمومی وجود ندارد و تراکنشها سریع پذیرفته یا رد میشوند تا تجربه کاربری روان بماند.
- خوشبینی به اکوسیستم
ایده این است که رشد امروز به نفع آینده باشد. از مدلهای تأمین مالی عمومی و حمایت از ابزارهای متنباز استقبال میشود تا توسعه پایدار بماند.
چند نتیجه عملی از این رویکرد:
- کارمزد کمتر و سرعت بالاتر با تکیه بر امنیت اتریوم
- سازگاری نزدیک با اپهای اتریومی و انتقال ساده
- برداشت از L2 به L1 با یک دوره انتظار حدود ۷ روز تا فرصت اعتراض وجود داشته باشد
- تجربه کاربری روان به خاطر نداشتن ممپول و نهایی شدن سریع تراکنش در لایه دوم
به طور خلاصه: آپتیمیزم تلاش میکند «سریع و ساده باشد»، اما امنیت نهایی را از اتریوم بگیرد و در عین حال روی آینده اکوسیستم سرمایهگذاری کند.
آپتیمیزم چگونه کار می کند؟
برای درک کار آپتیمیزم اول باید بدانیم چرا لایه دوم لازم است. شبکه اصلی اتریوم (لایه یک) امنیت و غیرمتمرکز بودن بالایی دارد، اما در زمانهای شلوغ کارمزدها زیاد و سرعت پایین میشود. راهکارهای لایه دوم طراحی شدند تا بخش زیادی از تراکنشها را بیرون از لایه اصلی مدیریت کنند و فقط نتیجه نهایی را به اتریوم بفرستند.
آپتیمیزم از نوعی لایه دوم به نام رولآپ خوشبینانه (Optimistic Rollup) استفاده میکند:
- اجرای تراکنشها خارج از اتریوم: کاربران تراکنشهای خود را روی آپتیمیزم انجام میدهند. این تراکنشها سریع و کمهزینه هستند چون خارج از بلاک چین اصلی اجرا میشوند.
- ارسال دستهای به اتریوم: پس از اجرا، تراکنشها به شکل «بچ» یا دستهای فشرده میشوند و در قالب یک بسته داده به اتریوم فرستاده میشوند. به همین خاطر به آن «رولآپ» میگویند، چون دادهها جمع و فشرده میشوند.
- فرض صحت (Optimistic) : تراکنشها در ابتدا معتبر در نظر گرفته میشوند، مگر اینکه کسی اعتراض کند و خلاف آن ثابت شود. اگر اعتراضی ثبت شود، مکانیزمهای امنیتی روی اتریوم بررسی میکنند که آیا تراکنش درست بوده یا خیر.
- ثبت امنیت روی اتریوم: یک قرارداد هوشمند روی اتریوم بهعنوان پل عمل میکند و وضعیت لایه دوم (مانند آدرسها و موجودیها) را ثبت میکند. این قرارداد در واقع «state root» یا خلاصه وضعیت آپتیمیزم است.
نتیجه این فرایند:
- کارمزدها تا چندین برابر کمتر از اتریوم اصلی میشود.
- تراکنشها سریعتر انجام میشوند.
- در عین حال، امنیت نهایی همچنان از اتریوم گرفته میشود.
به زبان ساده: آپتیمیزم نقش یک بزرگراه کمکی برای اتریوم را ایفا میکند، ماشینها (تراکنشها) در این بزرگراه سریع حرکت میکنند، اما در انتها همه چیز به مسیر اصلی (اتریوم) برمیگردد تا امنیت حفظ شود.
کاربردهای آپتیمیزم
آپتیمیزم دو کاربرد اصلی دارد: کارهایی که کاربر عادی انجام میدهد و کارهایی که برای توسعهدهندهها و سازندگان شبکه در نظر گرفته شده است. علاوه بر آن، خود توکن OP هم کارکردهای حاکمیتی دارد.
- برای کاربر عادی
- انجام تراکنشها با کارمزد کمتر و سرعت بیشتر نسبت به اتریوم اصلی
- معامله توکنها در دکسها مثل یونی سواپ و پروتکلهای بومی آپتیمیزم
- تامین نقدینگی و ییلد فارمینگ در پلتفرمهای دیفای
- وامدهی و وامگیری در پروتکلهای لندینگ
- خرید، فروش و مینت ان اف تی
- بازیها و اپهای اجتماعی که هزینه تراکنش پایین میخواهند
- بریج کردن دارایی بین اتریوم و آپتیمیزم با پل استاندارد شبکه
- پرداخت گس با اتر روی آپتیمیزم که تجربه استفاده را ساده میکند
- برای توسعهدهنده و کسبوکار
- استقرار مستقیم اپلیکیشنهای اتریومی به دلیل معادل بودن با ماشین مجازی اتریوم
- ساخت شبکههای جدید بر پایه OP Stack در سوپرچین برای پروژههایی که لایه دوم اختصاصی میخواهند
- استفاده از ابزارها و زیرساختهای آشنا مثل RPCها و کتابخانههای سازگار با اتریوم
- بهرهمندی از هزینه اجرای پایین برای پردازشهای پرتراکنش و میکروتراکنشها
کاربردهای توکن OP نیز به شرح زیر است:
- مشارکت در حاکمیت از طریق Token House
- امکان واگذاری رای به نمایندهها برای تصمیمهای فنی و اقتصادی
- حمایت از توسعه عمومی از طریق Retroactive Public Goods Funding که به پروژههای تاثیرگذار پاداش میدهد.
بنیانگذار آپتیمیزم کیست؟
پروژه آپتیمیزم توسط جینگلان وانگ (Jinglan Wang) و کارل فلورش (Karl Floersch) راهاندازی شد.
- جینگلان وانگ سابقه فعالیت در حوزه بلاک چین و همچنین زمینههای مرتبط با علوم کامپیوتر و مالی دارد. او یکی از افرادی است که از همان ابتدا به دنبال یافتن راهی برای مقیاسپذیرتر کردن اتریوم بود.
- کارل فلورش از توسعهدهندگان شناختهشده در اکوسیستم اتریوم است. او نقش مهمی در شکلگیری ایده رولآپها و پیادهسازی نسخههای اولیه آپتیمیزم ایفا کرده است.
این دو نفر با ترکیب تجربه فنی و دیدگاه اقتصادی خود توانستند آپتیمیزم را به یکی از موفقترین راهکارهای لایه دوم اتریوم تبدیل کنند.
روش خرید آپتیمیزم از تبدیل
در تبدیل میتوانید آپتیمیزم را هم از طریق بازار اسپات و هم با «خرید آسان» خریداری کنید. در ادامه روش خرید از هر دو مسیر را با تصاویر مرحله به مرحله بررسی میکنیم.
خرید آپتیمیزم در بازار اسپات (Spot Market)
- از صفحه خرید آپتیمیزم روی «معامله آپتیمیزم» کلیک کنید.
تصویر شماره ۱
- وارد صفحه معاملات میشوید. در ستون راست که با کادر آبی و عدد ۱ مشخص شده لیست فروشها را میبینید. بخش میانی با عدد ۲ نمودار قیمت OP است. میتوانید تایمفریم یا بازه زمانی را تغییر دهید و رفتار قیمت را زیر نظر بگیرید.
تصویر شماره ۲
- کمی پایینتر از لیست فروشها، فهرست سفارشهای خرید نمایش داده میشود. حالا در باکس سفارشگذاری نوع سفارش و مقدار را وارد کرده و روی دکمه ثبت کلیک کنید.
تصویر شماره ۳
- بعد از تایید، سفارش در بخش «سفارشهای فعال» قرار میگیرد تا وقتی که اجرا شود.
خرید آپتیمیزم از طریق سواپ (Swap)
اگر با دفتر سفارشها راحت نیستید و تجربه زیادی در تعیین قیمت ندارید و یا قصد دارید ارز آپتیمیسم را در حجم بالا خریداری کنید، از «خرید آسان» استفاده کنید.
- برای این منظور از همان صفحه خرید آپتیمیزم روی «خرید آسان» کلیک کنید.
تصویر شماره ۴
- اگر از صفحه «همه ارزها» وارد میشوید باید روی «خرید و فروش» کلیک کرده و گزینه «خرید آسان» را انتخاب کنید.
تصویر شماره ۵
- در صفحه «خرید آسان» مراحل زیر را دنبال کنید:
- مرحله ۱ گزینه «تبدیل ارز» را انتخاب کنید.
- از باکس شماره ۲ ارزی را که برای خرید میپردازید انتخاب کنید.
- مقدار را در باکس شماره ۳ وارد کنید.
- قیمت تقریبی هر واحد OP در بخش شماره ۴ دیده میشود.
- بعد از انتخاب آپتیمیزم، میزان OP قابل دریافت به صورت خودکار در باکس شماره ۵ محاسبه میشود.
- در پایان اطلاعات را چک کنید و روی باکس شماره ۶ کلیک کنید تا معامله انجام شود.
تصویر شماره ۶
نکته: «خرید آسان» در تبدیل به صورت سواپ انجام میشود و کارمزدش صفر است.
آینده آپتیمیزم
- توسعه فنی: آپتیمیزم در حال تکمیل مکانیزمهای امنیتی خود (مثل (Fault Proofs و حرکت به سمت غیرمتمرکز شدن بیشتر سکوئنسر است. این یعنی در آینده هم امنیت بالاتر خواهد داشت و هم وابستگی کمتری به یک نهاد مرکزی.
- گسترش اکوسیستم با OP Stack: پروژههای بیشتری میتوانند زنجیرههای مخصوص خود را بسازند و اپلیکیشنهای اتریومی راحتتر به آپتیمیزم منتقل میشوند.
- مدل اقتصادی و حاکمیتی: برنامه RetroPGF و ساختار دوگانه حاکمیت Token House و Citizens’ House به تقویت توسعه پایدار و تصمیمگیری جمعی کمک میکند.
- چالشها: رقبای جدی مثل رولآپهای ZK، نیاز به تکمیل کامل زیرساخت امنیتی، و همچنین ریسکهای قانونی و بازار میتوانند مسیر پیشرفت را سختتر کنند.
جمعبندی: اگر آپتیمیزم بتواند هزینه پایین، امنیت بالا و غیرمتمرکزسازی را همزمان پیش ببرد، موقعیتش بهعنوان یکی از مهمترین لایهدوهای اتریوم تثبیت خواهد شد.
کجا آپتیمیزم را نگهداری کنیم؟
نگهداری OP به دو شیوه کلی انجام میشود: کیف پول غیرامانی (کلید در اختیار شما) و کیف پول امانی (کلید نزد ارائهدهنده خدمات). انتخاب بین این دو نوع کیف پول ارز دیجیتال، به سبک معاملاتی شما بستگی دارد و به اینکه تریدر روزانه هستید برای دستیابی به سود بلندمدت این ارز را خریداری میکنید.
گزینههای غیرامانی (کلید خصوصی نزد کاربر)
مناسب برای کاربرانی که کنترل کامل میخواهند:
- MetaMask: پشتیبانی بومی از شبکه Optimism؛ افزودن/تعویض شبکه سریع، اتصال به Dappها.
- Rabby Wallet: مدیریت هوشمند شبکههای EVM و تشخیص خودکار مقصد تراکنش؛ مناسب دیفای.
- Trust Wallet: موبایلمحور، پشتیبانی از EVM و اتصال آسان به برنامههای غیرمتمرکز.
- Ledger / Trezor (بههمراه MetaMask): ترکیب امنیت سختافزاری با رابط آشنا؛ مناسب هولد با ریسک پایینتر.
نکات فنی کوتاه:
آدرسها در Optimism همان قالب اتریوم است (0x…).
برای کارمزد تراکنش روی Optimism به ETH در همان شبکه Optimism نیاز دارید.
پیش از انتقال، شبکه مبدأ/مقصد را دقیق بررسی کنید (Optimism ↔ Ethereum Mainnet/زنجیرههای دیگر).
گزینه امانی (کیف پول صرافی تبدیل)
مناسب برای کاربرانی که معامله مکرر دارند:
- نگهداری OP در کیف پول امن صرافی تبدیل باعث میشود برای ورود به معاملههای جدید نیازی به پرداخت کارمزد شبکه انتقال نداشته باشید و دارایی آماده معامله باشد.
- زیرساخت امانیِ صرافی برای سهولت و سرعت ترید طراحی شده است (تسویه داخلی، دسترسی فوری به بازارها).
توجه: در مدل امانی، کلید خصوصی نزد ارائهدهنده است؛ مزیت آن سهولت و نقدشوندگی بالاتر است و در مقابل، وابستگی به متولی را میپذیرید.
پیشنهادهای کاربردی بر اساس نیاز
- ترید پرتکرار: نگهداری در کیف پول صرافی تبدیل برای دسترسی فوری و بدون کارمزد انتقال به بازار.
- پسانداز/سرمایهگذاری میانمدت و بلندمدت: کیف پول سخت افزاری (Ledger/Trezor) یا غیرامانی معتبر؛ امکان تقسیمبندی دارایی بین «محل ترید» و «محل نگهداری بلندمدت».
- تعامل با دیفای/NFT: MetaMask یا Rabby بههمراه بودجه مشخص برای کارمزد روی Optimism.
سؤالات متداول (FAQ)
آیا میتوان آپتیمیزم را با ریال/ تومان خرید؟
بله. در صرافی تبدیل میتوانید ارز دیجیتال آپتیمیزم را مستقیماً با تومان بخرید. برای این منظور باید حداقل مبلغ خرید ۱۰۰ هزار تومان یا یک تتر در حساب کاربری خود داشته باشید.
از چه صرافی هایی می توان آپتیمیزم را خرید؟
شما میتوانید بدون نگرانی از بابت مسدود شدن دارایی، در صرافی ایرانی تبدیل ارز دیجیتال آپتیمیزم را خریداری کنید. پشتیبانی فارسی زبان این مجموعه به صورت ۲۴ ساعته در کنار شما است.
منابع
سه رویداد حیاتی دنیای کریپتو که همزمان با شروع زمستان باید زیر نظر گرفت
پیشبینی ChatGPT از قیمت ریپل تا پایان ۲۰۲۶
ورود دوج کوین به تجارت و سیاست جهانی چه تاثیری روی آینده آن میگذارد؟
چه انتظاری از قیمت پپه، دوجکوین و شیبا در ۲۰۲۶ داشته باشیم؟
رشد قیمت خودرو از دلار جلو زد؛ افزایش ۱۸۰۰ درصدی بهای دلاری خودرو
بیت کوین (BTC)
دیدگاهها