NFT چیست | آشنایی با توکن‌های غیرمثلی1 min read

NFT و توکن‌های غیرمثلی بحث داغ این روزهای فعالان ارز دیجیتال است. توکن‌های غیرمثلی که به آنها غیر قابل تعویض نیز گفته می‌شوند، شکلی از دارایی دیجیتال هستند که قابلیت تعویض با توکن دیگری نداشته و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. در این مقاله از آکادمی تبدیل قصد داریم تا با NFT، مکانیزم عمل و کاربردهای آن آشنا شویم.

NFT یعنی چه؟

Non-Fungible Token که به اختصار NFT نامیده می‌شود، یک توکن غیرمثلی یا غیر قابل تعویض است. در علم اقتصاد به تمام دارایی‌هایی که قابلیت تعویض کردن بدون از دست رفتن ارزش آن را داشته باشند، قابل تعویض یا مثلی می‌گویند. برای مثال یک اسکناس ۱۰ هزار تومانی، دقیقا ارزش برابری با اسکناس ده هزار تومانی دیگری داشته و می‌توان این دو را بدون اینکه ارزش آنها از دست رود باهم تعویض کرد. اما مفهوم برعکس مثال بالا نیز وجود دارد، یعنی نوعی از دارایی وجود دارد که امکان تعویض آن بدون از دست رفتن ارزش وجود ندارد.

به این مثال توجه کنید: شما نمی‌توانید یک خودروی پرشیا مدل سال ۱۳۹۸ از دوست خود قرض بگیرید و به‌جای آن خودروی دیگری با مدل جدیدتر یا قدیمی‌تر به او پس بدهید. در این صورت خودرو یک دارایی غیرمثلی است که ارزش آن مختص به خودش است. حالا اگر این مفهوم وارد دنیای دیجیتال شود، توکن غیرمثلی ایجاد می‌شود. توکن‌های غیرمثلی روی بلاک ‌چین ذخیره شده و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. توکن‌های NFT در دل خود اطلاعات مربوط به مالکیت و ویژگی‌های خود را ذخیره کرده و هرکدام را از دیگری متمایز می‌کنند.

توکن‌های غیرمثلی روی بلاک چین اتریوم کار کرده و اطلاعات صاحب توکن و ویژگی‌های آن را در تب مجزایی ذخیره می‌کنند. وجود این تب باعث می‌شود تا انواع آثار منحصربه‌فرد را بتوان به NFT ‌تبدیل کرد. این آثار منحصربه‌فرد می‌تواند در زمینه‌های مختلف مثل هنر، موسیقی، بازی و… باشند.

ویژگی‌های توکن NFT

• مالکیت NFT ها پس از ثبت در بلاک چین قابل تغییر نیست.
• NFT ها به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم نمی‌شوند. یا کل توکن فروخته می‌شود و یا اصلا فروخته نمی‌شود.
• توکن‌های NFT‌ کمیاب و منحصربه‌فرد هستند، همین موضوع باعث ارزش پیدا کردن آنها می‌شود.
• توکن‌های NFT در بازارهای خاصی خریدوفروش شده و در بازارهای اصلی ارز دیجیتال وجود ندارند.

کاربردهای NFT

NFT ها به حفظ مالکیت آثار کمک بسیاری می‌کنند. البته هنوز مراجع قضایی و حقوقی بین‌المللی آن را به رسمیت نمی‌شناسند، اما پیشرفت روزافزون این توکن و همچنین نفوذ تکنولوژی در زندگی روزانه، احتمال قانونی شدن این توکن‌ها را بیش‌ از پیش کرده است. اما کاربرد توکن‌های غیرمثلی در کدام جنبه‌هاست؟

آثار هنری

آثار هنری دیجیتال را در نظر بگیرید، این‌گونه آثار همیشه در معرض خطر دزدی و کپی شدن بوده‌اند. حالا NFT راهکاری را در اختیار هنرمندان دیجیتال قرار داده است. هنرمندان می‌توانند با تبدیل آثار خود به NFT از مالکیت خود دفاع کرده و برای فروش آنها اقدام کنند. در این صورت دست دلالان آثار هنری نیز کوتاه شده و بیشتر عواید فروش آثار به دست هنرمند می‌رسد.

آثار کلکسیونی

حتما در زندگی کلکسیونرهایی را دیده‌اید که حاضرند مبلغ بسیار زیادی را برای تکمیل کردن کلکسیون‌های خود بپردازند. دارندگان آثار کلکسیونی مثل تمبر، پول و… می‌توانند دارایی خود را به توکن تبدیل کرده و آن را به کلکسیونرها بفروشند. از طرفی خود کلکسیونرها نیز می‌توانند دارایی خود را به توکن غیرمثلی تبدیل کرده و مالکیت خود را روی آثار تثبیت کنند.

بازی‌ها

آیتم‌هایی از بازی‌ها هستند که منحصربه‌فرد هستند. برای مثال یک ماشین خاص و یا یک اسلحه بسیار پیشرفته. این آیتم‌ها می‌توانند به NFT تبدیل شده و مالکیت آن به فرد دیگری فروخته شود. این سویه از کاربرد توکن‌های غیرمثلی بسیار روبه‌رشد بوده و روزانه افراد زیادی به این بخش از NFT روی می‌آورند.

تشخیص هویت

فرض کنید که بلیت ال‌کلاسیکو را برای بهترین جای استادیوم دارید و به دلیلی نمی‌توانید به تماشای بازی بروید. مشخص است که این بلیت ارزش زیادی داشته و از طرفی منحصربه‌فرد نیز هست. شما می‌توانید با تبدیل آن به NFT آن را به شخص دیگری بفروشید، در واقع این حق مالکیت بلیت است که در امن‌ترین حالت به فرد خریدار منتقل می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای توکن‌های غیرمثلی مقابله و جلوگیری از جعل هویت است.

دارایی مجازی

دارایی‌های مجازی می‌تواند بسیار گسترده باشد. از دامنه‌های وب‌سایت خاص و آی‌دی‌های شبکه اجتماعی خاص گرفته تا اولین توییت و اولین پست فیس‌بوک. این موارد از ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده و درعین‌حال یکتا نیز هستند. صاحبان آنها می‌توانند با تبدیل به NFT علاوه بر تثبیت مالکیت خود، امکان معامله آسان را برای خود فراهم کنند.

دارایی دنیای واقعی

اما این مورد یکی از جذاب‌ترین کاربردهای توکن‌های غیرمثلی است. تصور کنید که خانه، ملک و یا ماشین خود را به NFT تبدیل کرده و مالکیت خود را روی بلاک چین ثبت کنید. این اتفاق بسیار جذاب بوده و می‌تواند تغییرات قانونی زیادی را در جوامع به وجود آورد. البته همان‌طور اشاره کردیم استفاده از این تکنولوژی هنوز از نظر قانونی به رسمیت شناخته نشده است و احتمالا برای عملی شدن این کاربرد NFT‌ باید سال‌ها منتظر بمانیم.

راه‌های به‌دست‌آوردن NFT

روش‌های مختلفی برای به‌دست‌آوردن NFT وجود دارد. در ادامه با مهم‌ترین روش‌های آن آشنا خواهیم شد.

• خرید از طریق بازارهای موجود: بازار NFT ها مختص به خود آنها بوده و در تمام بازارهای ارز دیجیتال در دسترس نیستند. برای خرید توکن غیرمثلی می‌توانید به صرافی‌های NFT مراجعه کرده و از آنها خرید کنید. از معروف‌ترین صرافی‌های NFT موجود باید به OpenSea، Rarible و RareBits اشاره کرد.
• معامله: یکی دیگر از روش‌های به‌دست‌آوردن NFT معامله و ترید آن با اشخاص حقیقی است. البته مثل هر اثر هنری و باارزش که امکان کپی‌کردن دارد شما نیز باید مواظب توکن‌های ایجاد شده از کپی اثر باشید. ریسک این نوع معامله بالا بوده ولی عملا کارمزد صرافی حذف می‌شود.
• از طریق بازی: فرض کنید از یک برنامه و یا بازی استفاده می‌کنید و در عوض NFT پاداش می‌گیرید. در این حالت زمانی که برای بازی می‌گذارید آن دارایی باارزش محسوب می‌شود. البته در بیشتر این بازی‌ها و برنامه‌ها زمانی که به یک جایگاه خاص و یا یک ابزار خاص دسترسی پیدا می‌کنید، با فروش آن ابزار یا جایگاه می‌توانید کسب درآمد کنید.

معروف‌ترین پروژه‌های NFT

بازی‌ها و برنامه‌های مختلفی مبتنی بر NFT هستند که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:

کریپتوکیتیز (CryptoKitties):

کریپتوکیتیز، اولین و مطرح‌ترین بازی مبتنی بر NFT‌ است که در سال ۲۰۱۷ و روی بلاک چین اتریوم راه‌اندازی شد. در این بازی شرکت‌کنندگان صاحب گربه‌های مجازی بوده و پس از رسیدگی به آنها می‌توانند گربه‌های خود را با هم معامله کنند.

دسنترالند (Decentraland):

این بازی نیز مبتنی بر NFT و روی بلاک چین اتریوم است. این بازی به‌گونه‌ای طراحی شده که شرکت‌کنندگان در جهان موازی زندگی می‌کنند. کاربران با جمع‌آوری دارایی‌های دیجیتال از قبیل لباس و اشیای دیگر آنها را معامله می‌کنند.

آثار هنری دیجیتال:

پلتفرم‌های مختلفی برای معامله آثار هنری با توکن NFT وجود دارند. علاقمندان به هنر و کلکسیونرها می‌توانند اثر هنری را خریداری و توکن آن را به کیف‌پول خود منتقل کنند. از معروف‌ترین پلتفرم‌ها در این زمینه باید Rarible و SuperRare‌ را نام برد.

کلام آخر

دانستیم که توکن‌های غیرمثلی یا NFT شکلی از دارایی دیجیتال بوده که ارزش منحصربه‌فردی داشته و قابل تعویض نیستند. بسیاری از هنرمندان دیجیتال امروزه آثار خود را به NFT تبدیل کرده و سپس اقدام به فروش آن می‌کنند. در این حالت آنان علاوه بر تثبیت مالکیت خود روی اثر، دست واسطه‌ها و دلالان آثار را نیز کوتاه کرده و سود بیشتری از فروش آنها دریافت می‌کنند. کاربرد NFT تنها به آثار هنری محدود نشده و تقریبا تمام چیزهایی که ارزش خاصی دارند می‌توانند وارد این سیستم شده و ارزش آنها تثبیت شود.

سوالات متداول

چطور می‌شود یک توکن NFT را خرید؟

برای خرید NFT باید از بازارهای مخصوص استفاده کرد و این نوع توکن‌ها در بازارهای عمومی ارز دیجیتال در دسترس نیستند.

NFT روی کدام بلاک چین کار می‌کند؟

NFT ها روی بلاک چین اتریوم ساخته می‌شوند. تمام بازی‌های و برنامه‌های مبتنی بر ان‌اف‌تی نیز روی بستر اتریوم قرار دارند.