چکیده

شبکه لایه ۲ بیت کوین (BTC) به عنوان راه‌حلی برای بهبود مقیاس‌پذیری و افزایش سرعت تراکنش‌های بیت کوین شناخته می‌شود. این لایه شامل تکنیک‌ها و پروتکل‌هایی است که بر روی بلاک ‌چین اصلی بیت کوین ساخته شده و به کاربران این قابلیت را ارائه می‌دهد تا تراکنش‌های خود را به صورت سریع‌تر و ارزان‌تر در بازار رمز ارز و صرافی ارز دیجیتال انجام دهند. در ادامه به بررسی پروژه‌های مطرح این حوزه می‌پردازیم.

لایه دوم بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد؟

شبکه لایه ۲ بیت کوین به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و پروتکل‌ها اشاره دارد که بر روی بلاک‌چین بیت کوین ایجاد شده و هدف اصلی آن‌ها بهبود مقیاس ‌پذیری و کاهش کارمزد تراکنش‌ها و قیمت تمام شده خرید ارز دیجیتال بیت کوین است. بلاک‌چین بیت کوین به عنوان اولین و پرکاربردترین بلاک‌ چین، با محدودیت‌هایی مانند توان محدود پردازش تراکنش‌ها در هر بلوک و هزینه‌های بالای تراکنش مواجه است. لایه دوم به عنوان راه‌حلی برای این مشکلات، با افزودن یک لایه جداگانه برای پردازش تراکنش‌ها، بار روی بلاک‌ چین اصلی را کاهش می‌دهد.

کاربرد اصلی لایه دوم، افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها و قیمت نهایی خرید بیت کوین است. یکی از معروف‌ترین پروژه‌های لایه دوم، شبکه لایتنینگ (Lightning Network) است که به کاربران امکان می‌دهد تراکنش‌ها را خارج از زنجیره اصلی انجام دهند. این تراکنش‌ها به صورت دسته‌ای (batch) در بلاک‌ چین اصلی ثبت می‌شوند که این رویکرد باعث کاهش تعداد تراکنش‌های ثبت ‌شده در بلاک ‌چین و در نتیجه کاهش هزینه‌ها می‌شود. علاوه بر این، شبکه لایتنینگ با ایجاد کانال‌های پرداخت، امکان انتقال وجوه به صورت آنی و با هزینه کمتر را فراهم می‌کند.

 مزایا و معایب لایه دوم بیت کوین

شبکه لایه ۲ بیت کوین از طریق پروتکل‌های مطرحی، به کاربران امکان می‌دهد تا تراکنش‌های خود را خارج از زنجیره اصلی انجام دهند. این رویکرد مزایای قابل توجهی دارد، اما همچنین با چالش‌ها و معایبی نیز همراه است که نیاز به توجه و بررسی دقیق دارند.

مزایا:

• کاهش هزینه‌های تراکنش: لایه دوم با کاهش بار موجود بر روی بلاک‌ چین اصلی، هزینه‌ تراکنش‌ها را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
• افزایش سرعت تراکنش‌ها: با انجام تراکنش‌ها خارج از زنجیره، زمان تأیید آن‌ها به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. این موضوع به افزایش کاربرد و در نتیجه، رشد قیمت بیت کوین منجر می‌شود.
• افزایش حریم خصوصی: برخی پروتکل‌های لایه دوم می‌توانند حریم خصوصی کاربران را بهبود بخشند، زیرا تراکنش‌ها به صورت عمومی در بلاک ‌چین اصلی ثبت نمی‌شوند.

معایب:

• پیچیدگی بیشتر: استفاده از لایه دوم ممکن است نیاز به دانش و تنظیمات بیشتری داشته باشد.
• ریسک‌های امنیتی: با وجود افزایش امنیت در بسیاری از موارد، لایه دوم ممکن است ریسک‌های امنیتی جدیدی را ایجاد کند، به ویژه اگر پروتکل‌ها به درستی پیاده‌سازی نشده باشند.
• تمرکزگرایی: برخی از پروژه‌های لایه دوم ممکن است به دلیل استفاده از گره‌های خاص یا کانال‌های پرداخت، به تمرکزگرایی در شبکه منجر شوند.

بدون قرعه‌کشی تا سقف ۱۰ هزار میلیارد بیبی دوج هدیه بگیرید! با شرکت در جشنواره نیترولیگ، میلیاردها بیبی دوج و یک BMW X3 بدون قرعه‌کشی برنده شوید.

شروع

معرفی بهترین پروژه‌های لایه دوم شبکه بیت کوین

در این قسمت به معرفی برخی از بهترین پروژه‌های لایه دوم شبکه بیت کوین، می‌پردازیم.

شبکه لایتنینگ (Lightning Network)

شبکه لایتنینگ (Lightning Network) یکی از پروژه‌های برجسته لایه دوم بیت کوین است که در سال ۲۰۱۵ معرفی شد و از سال ۲۰۱۸ به طور عملیاتی شروع به کار کرد. هدف اصلی این شبکه، رفع مشکلات مقیاس ‌پذیری بیت کوین با ارائه تراکنش‌های سریع و کم ‌هزینه است. این شبکه با ایجاد کانال‌های پرداخت بین کاربران، امکان انجام تعداد نامحدودی تراکنش را فراهم می‌کند بدون اینکه نیاز باشد هر تراکنش در بلاک ‌چین ثبت شود. تنها موجودی‌های اولیه و نهایی کانال‌ها در بلاک ‌چین بیت کوین ثبت می‌شوند که این امر به طور قابل توجهی کارایی تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد.

از زمان شروع به کار، شبکه لایتنینگ پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. ویژگی‌هایی مانند Keysend و Wumbo Channels که در سال ۲۰۲۰ معرفی شدند، توانایی شبکه را برای مدیریت تراکنش‌های بزرگتر افزایش داده‌اند. اکوسیستم لایتنینگ اکنون شامل محصولات، پروژه‌ها و راه‌حل‌های متنوعی در زمینه‌های مختلف مانند بازی‌های کریپتویی، کیف‌پول‌ها، پرداخت‌ها، مدیریت نود و زیرساخت‌ها است.

استکس (Stacks)

استکس، بلاک چینی جامع است که به منظور گسترش قابلیت‌های بیت کوین طراحی شد. این پروژه با معرفی قراردادهای هوشمند، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، امکاناتی فراتر از شبکه اصلی بیت کوین ارائه می‌دهد. بلاک‌چین Stacks از رمزارز بومی خود به نام STX برای اجرای قراردادهای هوشمند و پردازش تراکنش‌ها استفاده می‌کند. یکی از نوآوری‌های برجسته Stacks، استفاده از Microblocks برای اعتبارسنجی مستقل و زبان برنامه‌نویسی Clarity است که برای بهبود امنیت و شفافیت قراردادهای هوشمند طراحی شده است.

زنجیره مرلین (Merlin Chain)

زنجیره مرلین پروژه‌ای نوآورانه است که توسط شرکت Bitmap Tech توسعه یافته و برای افزایش مقیاس ‌پذیری و کارایی بیت کوین از فناوری ZK-Rollup استفاده می‌کند. این فناوری با فشرده‌سازی داده‌های تراکنش، امکان تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر نسبت به زنجیره اصلی بیت کوین را فراهم می‌سازد.

رمز ارز بومی این پلتفرم، MERL، به عنوان توکن حاکمیتی عمل می‌کند و نقش حیاتی در اکوسیستم دارد. این توکن از استاندارد BRC-20 پیروی می‌کند. Merlin Chain باتوجه به جامعه قوی توسعه‌دهندگان و اکوسیستم خود، کاربران بسیاری را در مدت کوتاهی به خود جلب کرده است.

ریف (RIF)

ریف یک مجموعه جامع از پروتکل‌های زیرساختی باز و غیرمتمرکز است که برای تسهیل توسعه سریع برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) در بلاک ‌چین Rootstock (RSK) طراحی شده است. RIF در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد و هدف آن ارائه ابزارها و منابع لازم برای توسعه‌دهندگان و نوآوران فین‌تک جهت ایجاد محصولات غیرمتمرکز برای یک سیستم مالی عادلانه‌تر است.

پایه فنی RIF بر روی بلاک ‌چین RSK بنا شده که از امنیت و قابلیت عدم تغییر بیت کوین بهره می‌برد و در عین حال سازگاری با ماشین مجازی اتریوم (EVM) برای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند. این ترکیب منحصر به فرد، امکان استقرار برنامه‌های غیرمتمرکز با امنیت قوی بیت کوین و انعطاف‌پذیری اکوسیستم قراردادهای هوشمند اتریوم را فراهم می‌سازد. اجزای اصلی RIF شامل کیف پول RIF برای تراکنش‌های ارز دیجیتال، درگاه‌های DeFi RIF برای دسترسی به خدمات مالی غیرمتمرکز، RIF Rollup برای پرداخت‌های مقیاس‌پذیر و RIF Relay برای ساده‌سازی پرداخت‌های هزینه گس است.

Dovi

Dovi پروژه لایه دوم بیت کوین است که در سال ۲۰۲۳ راه‌اندازی شده و هدف آن افزایش قابلیت‌های بیت کوین از طریق ارائه پلتفرم قرارداد هوشمند با مقیاس ‌پذیری، کارایی و امنیت بالا است. این شبکه با ادغام ماشین مجازی اتریوم، امکان پردازش تراکنش‌های کارآمدتر و کاهش هزینه‌ شبکه را فراهم می‌کند و از مکانیزم اجماع ایمن‌تری برخوردار است. Dovi از انواع مختلف دارایی‌ها، از جمله توکن‌های BRC20 و ARC20 پشتیبانی می‌کند و انتقال دارایی‌های زنجیره‌ای متقاطع را سریع و ایمن می‌سازد. همچنین، این پروژه امکان اجرای قراردادهای هوشمند طراحی‌شده برای اتریوم را بر روی شبکه بیت کوین فراهم می‌کند.

CKB Public Chain

CKB (Common Knowledge Base) بخشی از شبکه Nervos است. این پروژه هنوز به طور کامل راه‌اندازی نشده اما قصد دارد به عنوان یک راه‌حل لایه دوم بر روی شبکه بیت کوین عمل کند و از ویژگی‌های امنیتی قوی بیت کوین بهره ببرد.

CKB با فراهم‌سازی مکانیسم پردازش تراکنش کارآمدتر و امکان تعاملات بین‌زنجیره‌ای، به دنبال حل چالش‌های مقیاس ‌پذیری و قابلیت همکاری در فضای بلاک‌ چین است. این رویکرد دولایه به ایجاد یک پلتفرم غیرمتمرکز که از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و اقتصاد دیجیتال پشتیبانی می‌کند، کمک خواهد کرد و در عین حال امنیت و غیرمتمرکزسازی بالایی را تضمین می‌کند. توکن CKB به عنوان توکن بومی شبکه Nervos عمل می‌کند و برای مدیریت منابع، هزینه‌های تراکنش و حاکمیت در شبکه استفاده می‌شود. ارتقای CKB به عنوان یک راه‌حل لایه دوم بیت کوین می‌تواند به طور قابل توجهی کاربرد و تقاضای آن را افزایش دهد.

شبکه لیکوئید (Liquid Network)

شبکه لیکوئید به عنوان پروتکل لایه ۲ بیت کوین، توسط شرکت Blockstream در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد و با هدف بهبود سرعت تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی در معاملات بیت کوین طراحی شده است. این شبکه به عنوان یک زنجیره جانبی در کنار بلاک ‌چین اصلی بیت کوین عمل می‌کند و امکان انجام تراکنش‌های سریع‌تر و محرمانه‌تر را فراهم می‌آورد. یکی از ویژگی‌های کلیدی Liquid Network استفاده از L-BTC است که به نسبت ۱:۱ با بیت کوین (BTC) مرتبط است. L-BTC به کاربران این قابلیت را ارائه می‌دهد تا از ویژگی‌های پیشرفته شبکه مانند تراکنش‌های محرمانه که میزان و نوع دارایی‌های منتقل‌شده را مخفی می‌کند، بهره‌مند شوند.

Statechains

Statechains یک رویکرد نوآورانه برای مقیاس ‌پذیری بیت کوین است که امکان انتقال مالکیت کوین‌ها را خارج از زنجیره اصلی فراهم می‌کند. این فناوری در سال ۲۰۱۸ به صورت مفهومی معرفی شده، هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد اما نوید بخش سیستم پرداخت مناسبی به خصوص برای پرداخت‌های خرد و بهبود حریم خصوصی است. Statechains در حال حاضر بیشتر به عنوان یک راه‌حل تجربی به شمار می‌آید که در جستجوی روش‌های جدید برای بهبود مقیاس‌ پذیری بیت کوین است.

جمع‌بندی

شبکه لایه ۲ بیت کوین به عنوان یک راه‌حل نوآورانه، نقش حیاتی در بهبود مقیاس ‌پذیری، کارایی و قابلیت‌های این شبکه دارد. پروژه‌هایی مانند شبکه لایتنینگ، Stacks، Liquid Network، Dovi، و CKB Public Chain هر یک با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، سعی در ارتقاء تجربه کاربران و گسترش کاربردهای بیت کوین دارند. این پروژه‌ها نه تنها به افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ تراکنش‌ها کمک می‌کنند، بلکه امکانات پیشرفته‌ای مانند قراردادهای هوشمند، تراکنش‌های محرمانه و مدیریت دارایی‌های دیجیتال را نیز به ارمغان می‌آورند. در مجموع، لایه دوم بیت کوین به عنوان یک زیرساخت حیاتی برای توسعه اقتصادی مبتنی بر بلاک ‌چین، فرصت‌های جدیدی را برای کاربران و سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند و آینده‌ای روشن برای این فناوری نوظهور رقم می‌زند.

سوالات متداول

لایه دوم بیت کوین چیست؟ لایه دوم بیت کوین مجموعه‌ای از پروتکل‌ها و فناوری‌ها است که بر روی بلاک‌ چین اصلی بیت کوین ساخته شده و هدف آن افزایش مقیاس ‌پذیری، سرعت و کاهش هزینه‌ تراکنش‌ها است.

شبکه لایتنینگ چگونه کار می‌کند؟ شبکه لایتنینگ با ایجاد کانال‌های پرداخت بین کاربران، امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را فراهم می‌کند و تنها موجودی‌های اولیه و نهایی این کانال‌ها در بلاک‌ چین ثبت می‌شوند.

مزیت استفاده از Liquid Network چیست؟Liquid Network  با ارائه تراکنش‌های سریع‌تر و محرمانه‌تر و همچنین امکان انتشار دارایی‌های جدید مانند توکن‌ها و استیبل‌کوین‌ها، کارایی و حریم خصوصی تراکنش‌های بیت کوین را بهبود می‌بخشد.

توکن MERL در Merlin Chain چه نقشی دارد؟ توکن MERL در Merlin Chain به عنوان توکن حاکمیتی عمل می‌کند و برای دسترسی به امکانات مختلف شبکه و مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها استفاده می‌شود.

پروژه Statechains چه هدفی دارد؟Statechains  به دنبال ایجاد مقیاس‌پذیری در شبکه بیت کوین از طریق انتقال دارایی خارج از زنجیره است و تلاش می‌کند تا حریم خصوصی و کارایی تراکنش‌ها را بهبود بخشد.