گیم فای GameFi چیست؟ نحوه کار و ارتباط Gaming و DeFi با هم
مبتدی
“بازی کن جایزه ببر” شعار کلیدی صنعت گیم فای (GameFi) است. شعاری که در سالهای گذشته، توجه بسیاری از کاربران را به پروژههای گیم فای جلب کرده است. این صنعت که تا قبل از سال ۲۰۲۰ ارزش بازار چندانی نداشت، امروز به مارکت ۲۵ میلیارد دلاری رسیده است. شما که در حال خواندن این مطلب هستید، احتمالا نام چند پروژه معروف حوزه گیم فای در سال ۲۰۲۴ نظیر نات کوین، همستر و … را شنیدهاید. در این مطلب فارغ از هیاهوی فضای مجازی قصد داریم به بررسی پیدا و پنهان صنعت گیم فای در بازار کریپتوکارنسی بپردازیم. اگر قصد سرمایهگذاری در این حوزه را دارید، حتما تا پایان این مقاله را دنبال کنید.
گیم فای چیست؟
آخرین آمارهای مراکز تحقیقاتی نشان میدهد که تعداد گیمرهای دنیا در سال ۲۰۲۴ به مرز ۳ میلیارد نفر رسیده است. این موضوع بهوضوح نشان میدهد که چه ظرفیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بزرگی در صنعت گیمینگ نهفته است. ایده فراهم کردن زیرساخت مناسب برای کسب درآمد از بازی کردن، مدتهاست که توسط کمپانیهای بزرگ صنعت گیمینگ مطرح شده است.
البته در سالهای گذشته کمتر شاهد راهحلهای واقعی از سوی غولهای بازیسازی در این زمینه بودیم. معمولا پاداش بازیهای ویدیویی تنها در فروشگاههای اختصاصی کنسولها قابل استفاده است و نمیتواند در فضای بیرون از بازی آن را نقد کرد.
پتانسیل بالای صنعت گیمینگ توجه بسیاری از توسعه دهندگان فعال در بازار کریپتوکارنسی را جلب کرد. تقریبا بعد از رالی صعودی بازار در سال ۲۰۱۷ بود که شاهد عرضه تعداد قابل توجهی بازی مبتنی بر بلاک چین بودیم. موضوعی که باعث متولد شدن مفهومی بهنام گیم فای (GameFi) شد.
گیم فای را بهزبان ساده میتوان تولید بازی مبتنی بر بلاکچین دانست که گیمرها امکان درآمدزایی در آن را دارند. توسعه دهندگان بازیها برای دستیابی به این هدف از ظرفیت امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) استفاده کردند. بهاین ترتیب گیمرها میتوانند در ازای انجام ماموریتهای مختلف در بازی، پاداش کریپتویی دریافت کنند. معمولا هر یک از بازیهای کریپتویی، ارز دیجیتال اختصاصی خود را راهاندازی میکنند و پاداش گیمرها در قالب این توکنها پرداخت میشود.
پاداش کریپتویی را میتوان برای خرید و فروش آیتمهای مختلف در فروشگاه اختصاصی بازیها استفاده کرد. در عین حال میتوان این توکنها را در صرافیهای ارز دیجیتال بهفروش رساند. بهاین ترتیب عملا گیم فای امکان درآمدزایی واقعی از بازی کردن را فراهم کرد. چیزی که از آن اصطلاحا تحت عنوان بازی کن جایزه ببر یا Play to Earn یاد میشود.
ویژگیهای مشترک در پروژههای گیم فای کدامند؟
بازیهایی که میتوان آنها را زیرمجموعه صنعت GameFi دانست، پرشمار هستند. هر یک از این بازیها نیز ماهیت و ویژگیهای خاص خود را دارند. در عین حال، مجموعهای از پارامترها را میتوان برشمرد که بین تمام بازیهای این حوزه مشترک هستند. در این جا قصد داریم به اصلیترین مولفههای تشکیل دهنده صنعت گیم فای بپردازیم.
۱. فناوری بلاکچین
تمام پروژههای گیم فای از فناوری بلاکچین قدرت میگیرند. بلاکچین ماهیت غیر متمرکز را برای اجرای بازیهای گیم فای بهارمغان میآورد. در عین حال برخی از بازیها از قابلیت قراردادهای هوشمند نیز برای تقویت تمرکززدایی بهره میبرند. فناوری بلاکچین کمک میکند تا حدی انحصار در صنعت گیمینگ شکسته شود.
۲. امور مالی غیر متمرکز یا دیفای
همانطور که اشاره کردیم، ایده بازی کن و جایزه ببر در پروژههای گیم فای بهدلیل ترکیب بازیهای آنلاین با دیفای محقق شده است. کاربران در ازای انجام موفق ماموریتها یا پیروزی در نبردهای مختلف درون بازیها در قالب توکن اختصاصی هر پروژه پاداش دریافت میکنند. این توکنها برای خرید آیتمهای درون بازی قابل استفاده است. همچنین امکان نقد کردن پاداش کریپتویی از طریق صرافیهای ارز دیجیتال مانند تبدیل وجود دارد.
۳. توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)
یکی از پایههای کلیدی صنعت گیم فای را توکنهای ان اف تی (NFT) تشکیل میدهند. مسئله مالکیت درون بازیهای مبتنی بر بلاکچین بهکمک توکنهای غیرقابل تعویض حل و فصل میشود. هر توکن NFT در بازی میتوان مالکیت کاربر بر یک آیتم خاص را نشان دهد. بسیاری از اوقات امکان واگذاری یا اجاره دادن مالکیت آیتمها از طریق خرید و فروش توکنهای غیرقابل تعویض وجود دارد.
نگاهی به قابلیتهای متغیر در بازیهای مبتنی بر بلاکچین
در کنار مواردی که بالاتر ذکر کنیم، باید به ویژگیهایی هم توجه داشته باشید که ممکن است در برخی از پروژههای GameFi بهکار گرفته شوند. در اینجا به چند نکته مهم اشاره میکنیم.
۱. مدل گیم پلی بازیها
بازیهای مختلف از گیم پلی اختصاصی برای جلب توجه گیمرها استفاده میکنند. برخی از بازیها در قالب دنبال کردن ماموریتهای شخصی برای کاربران تعریف میشوند. این در حالی است که بازیهای آنلاین چند نفره که ماهیت رقابتی دارند هم در سالهای اخیر بهشدت مورد توجه قرار گرفتهاند. در این بین نمیتوان از ایدههایی مانند بازیهای Move to Earn نیز بهسادگی عبور کرد. بازیهایی مانند استپن (StepN) که تلاش میکنند کاربران را در ازای پرداخت پاداش به تحرک و ورزش کردن تشویق کنند.
۲. نحوه اداره بازیها
برخی از بازیها دارای تیم توسعه دهنده و مدیریت متمرکز هستند. این در حالی است که گروهی دیگر نیز در قالب سازمان خودگردان (DAO) توسط اعضای جامعه خود اداره میشوند. در این بازیها معمولا، ارز دیجیتال اختصاصی بهعنوان توکن حاکمیتی نیز کاربرد دارد. بهطوریکه هولدرها از حق رای در تصمیمگیریهای پروژه برخوردار میشوند. بر این اساس، بازیهای کریپتویی را میتوان بهعنوان بخشی از پازل آینده وب ۳ معرفی کرد.
۳. رایگان یا هزینه داشتن بازیها
برخی از بازیهای گیم فای در وهله اول هزینهای از کاربران دریافت نمیکنند. رایگان بودن این بازیها موجب میشود تا خیلی زود طرفداران زیادی پیدا کنند. در عوض برخی دیگر از بازیها در همان ابتدای کار شرایطی را وضع میکنند و گیمرها باید برای ورود هزینه نمایند. موضوع مشترک بین تمام بازیها هم وجود اقلام و آیتمهایی که است که خرید آنها به ارتقای جایگاه گیمر در محیط بازی کمک میکند.
۴. اقتصاد توکنی بازیها
یکی از نکات مهم که در سرنوشت بازیهای مبتنی بر بلاکچین نقش بسزایی دارد، توکنمیک یا اقتصادی توکنی است. بهطور مشخص نحوه پرداخت پاداش کریپتویی، سقف عرضه توکن اختصاصی بازی و نحوه توزیع آن بین اعضای جامعه موضوع بسیار مهمی است. اگر بهدنبال پیشبینی شرایط آینده یک بازی هستید، در کنار مشخصات فنی بازی باید به توکنمیک آن هم توجه داشته باشید.
۵. کیفیت بازیها
کیفیت بسیاری از بازیهای مبتنی بر بلاکچین در سالهای ابتدایی چندان تعریفی نداشت. بازیهای قدیمی گرافیک مطلوبی نداشتند؛ اما بهمرور زمان شاهد بهبود کیفیت بازیهای جدید در صنعت گیم فای هستیم. استفاده از ظرفیت متاورس در بازیهای جدید، منجر به ایجاد قابلیتهای تعاملی پیشرفته شده که جذابیتهای زیادی را برای کاربران بهارمغان میآورد.
مزایا و معایب صنعت گیم فای چیست؟
چند نکته مهم را میتوان بهعنوان مزیت برای پروژههای GameFi برشمرد که عبارتاند از:
- مدل پرداخت پاداش کریپتویی در بازیهای گیم فای نسبت به بازیهای سنتی کارآمدتر است.
- فرصت درآمدزایی در بازیهای مبتنی بر بلاکچین زیاد است.
- امکان مشارکت دادن اعضای جامعه در فرآیند توسعه و تکامل صنعت گیم فای وجود دارد.
- چالش مالکیت داراییهای مجازی در بازیهای کریپتویی توسط توکنهای NFT بهراحتی برطرف میشود.
- امکان دسترسی به بازیهای کریپتویی برای گیمرهای سراسر جهان وجود دارد.
در این بین باید به چالشها، محدودیتها و نکات منفی پیرامون صنعت گیم فای نیز توجه داشته باشید. چند نکته مهم را در اینجا مطرح میکنیم:
- چالشهای قانونگذاری و نظارت، بازیهای مبتنی بر بلاکچین را مانند کلیت بازار کریپتو تحت تاثیر میگذارد.
- فعالیت در صنعت گیم فای نیاز به آشنایی مناسب با فناوری بلاکچین دارد.
- نوسان قیمت ارزهای دیجیتال، دامنگیر توکنهای اختصاصی صنعت گیم فای نیز میشود.
- کلاهبرداریهای زیادی در فضای صنعت گیم فای اتفاق میافتند.
بهترین پروژههای گیم فای در سال ۲۰۲۴
بر اساس دادههای سایت coingecko، ارزش بازار صنعت گیم فای در خرداد ۱۴۰۳ برابر ۲۵ میلیارد دلار است. همچنین حجم معاملات ارزهای دیجیتال پروژههای این حوزه نیز در سال ۲۰۲۴ بهطور میانگین روزانه بیش از ۲ میلیارد دلار بوده است. در جدول زیر میتوانید تعدادی از بهترین ارزهای دیجیتال گیم فای در سال ۲۰۲۴ را بر اساس مارکت کپ مشاهده کنید.
نام پروژه | نماد معاملاتی ارز دیجیتال | مارکت کپ |
نات کوین (Notcoin) | NOT | ۲.۲ میلیارد دلار |
گالا گیمز (Gala Games) | GALA | ۱.۶ میلیارد دلار |
اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) | AXS | ۱.۲ میلیارد دلار |
سندباکس (The Sandbox) | SAND | ۱.۰۸ میلیارد دلار |
رونین (Ronin) | RON | ۱۰.۳ میلیارد دلار |
استپن (StepN) | GMT | ۴۸۶ میلیون دلار |
البته لازم به ذکر است که شاید برخی از کارشناسان با قرارگیری نام نات کوین در جدول فوق موافق نباشند. استدلال این افراد هم متوقف شدن فعالیت ربات تلگرامی نات کوین در شرایط فعلی است. از سویی دیگر، مدل درآمدزایی در نات کوین هم بهگونهای نیست که بتوان با قطعیت آن را بهعنوان یک بازی کریپتویی بهشمار آورد. چرا که در زمان فعال بودن این بازی، کاربران تنها با کلیک روی یک دکمه در صفحه پاداش دریافت میکردند. هر چه که هست، در روزهای پایانی بهار ۱۴۰۳ نات کوین یکی از پرسروصداترین پروژههای بازار کریپتو بهخصوص در کشور ما است.
پیشبینی آینده صنعت گیم فای
صحبت درباره آینده صنعت گیم فای اصلا ساده نیست. متغیرهای زیادی روی پروژههای این حوزه تاثیرگذار هستند که دائما دستخوش تغییر و تحولات زیادی میشوند. ارزیابی نظرات کارشناسان نشان میدهد که عمده آنها با نگاه خوشبینانه به آینده صنعت گیم فای امیدوار هستند.
برخی از تحلیلگران بر این باورند که گیم فای آینده حتمی صنعت گیمینگ در سراسر دنیاست. حرکت غولهای این حوزه به سمت سرمایهگذاری در پروژههای گیم فای را نیز دلیل بر ادعای خود میدانند. شاید این دیدگاه کمی اغراق آمیز باشد یا در آینده نزدیک امکان تحقق نداشته باشد؛ اما تقریبا بسیاری از کارشناسان متفق القول هستند که ارزش بازار صنعت گیم فای در آینده بهمراتب بیشتر از امروز خواهد بود.
در همین راستا بد نیست که به پیشبینی صرافی معتبر کوین بیس (Coinbase) درباره آینده گیم فای اشاره کنیم. این صرافی در ابتدای سال ۲۰۲۴ یک سند چشم انداز از آینده بازار کریپتوکارنسی منتشر کرد. در این سند پیشبینی شده که احتمالا ارزش بازار گیم فای تا سال ۲۰۳۰ به ۱۰۰ میلیارد دلار برسد. در صورت تحقق این پیشبینی، مارکت کپ این بازار نسبت به شرایط فعلی ۴ برابر خواهد شد.
کلام پایانی
آنچه باید درباره صنعت گیم فای (GameFi) بدانید را در این مطلب بررسی کردیم. دقت داشته باشید که ایده پاداش کریپتویی در بازیهای مبتنی بلاکچین همواره پولساز نیست. لازم است حتما قبل از صرف هزینه و زمان درباره بازیهای مختلف تحقیق کنید تا بهترین گزینهها را انتخاب نمایید.
صرافی ارز دیجیتال تبدیل، بهترین پلتفرم برای نقد کردن پاداش کریپتویی پروژههای گیم فای است. بسیاری از توکنهای گیمینگ معروف در فهرست معاملات صرافی تبدیل قرار دارند. همچنین این صرافی تلاش میکند تا بلافاصله بعد از فراگیر شدن یک بازی جدید، امکان خرید ارز دیجیتال آن را برای کاربران ایرانی فراهم کند. بهاین ترتیب میتوانید در سریعترین زمان و با کمترین کارمزد، درآمد خود را به تومان یا تتر تبدیل کنید.
دیدگاهها