بیت کوین توسط چه کسی کنترل می شود؟
متوسط
چکیده
بیت کوین (BTC) یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که هیچ دولت، بانک مرکزی یا نهاد خاصی آن را کنترل نمی‌کند. برخلاف ارزهای سنتی، BTC بر روی فناوری بلاک چین اجرا می‌شود و مدیریت آن به دست شبکه‌ای از کاربران در سراسر جهان است. ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس BTC این سیستم را طوری طراحی کرد که تنها بر اساس قوانین رمزنگاری و اجماع کاربران کار کند. ماینرها، توسعه‌دهندگان و دارندگان این ارز دیجیتال هر یک در عملکرد این شبکه نقش دارند. اما درنهایت، هیچ فرد یا سازمانی مالک و عامل کنترل کردن قیمت بیت کوین نیست. بلکه این فناوری آزاد و شفاف، توسط جامعه کاربران آن کنترل و هدایت می‌شود.
خالق بیت کوین کیست؟
ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) نام مستعاری است که به فرد یا گروه خالق بیتکوین (BTC) نسبت داده می‌شود. در سال ۲۰۰۸، ناکاموتو در مقاله‌ای مفهوم بیتکوین را به عنوان یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا معرفی کرد. سپس در سال ۲۰۰۹، اولین نسخه از نرم‌افزار بیتکوین را منتشر کرد و اولین بلاک آن معروف به «بلاک جنسیس» را استخراج نمود. همچنان کسی نتوانسته هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو ناشناخته را بداند. او در سال ۲۰۱۰ از توسعه بیتکوین کناره‌گیری کرد و از آن زمان هیچ فعالیت عمومی نداشته است.
با توجه به ساختار غیرمتمرکز بیت کوین، هیچ فرد یا نهادی از جمله خالق آن، کنترلی بر شبکه BTC ندارد. تصمیمات مرتبط با توسعه و تغییرات آن از طریق اجماع جامعه کاربران، ماینرها و توسعه‌دهندگان اتخاذ می‌شود. بنابراین، حتی اگر هویت ساتوشی ناکاموتو فاش شود، او توانایی کنترل یا تاثیرگذاری مستقیم بر شبکه بیتکوین را نخواهد داشت.
با این حال، تخمین زده می‌شود که ساتوشی ناکاموتو حدود ۹۸۰.۰۰۰ BTC در کیف پول‌های خود داشته باشد. امری که با توجه به قیمت امروز بیت کوین، او را به یکی از ثروتمندترین افراد جهان تبدیل می‌کند. البته این دارایی‌ها از زمان استخراج تاکنون جابه‌جا نشده‌اند و هرگونه حرکت آن‌ها می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر بازار و کنترل کردن قیمت بیت کوین داشته باشد.
چه کسی پروتکل بیت کوین را کنترل می کند؟
پروتکل بیت کوین یک سیستم غیرمتمرکز است که توسط هیچ نهاد، دولت یا شخص خاصی کنترل نمی‌شود. این ویژگی، BTC را از ارزهای سنتی متمایز می‌کند و به آن استقلال و شفافیت می‌بخشد. کنترل پروتکل BTC به صورت توزیع‌شده و مبتنی بر اجماع شرکت‌کنندگان شبکه انجام می‌شود. نقش‌های کلیدی در شبکه بیتکوین عبارتند از:
- ماینرها (استخراج‌کنندگان): ماینرها با استفاده از توان محاسباتی خود، تراکنش‌ها را تایید و بلاک‌های جدید را به بلاک چین BTC اضافه می‌کنند. آن‌ها در ازای این کار، پاداشی در قالب ارز بیتکوین به دست می‌آورند.
- نودها (گره‌ها): هر کامپیوتری که نرم‌افزار BTC را اجرا می‌کند، یک نود یا گره محسوب می‌شود. نودها نسخه‌ای کامل از بلاک چین را نگهداری کرده و به اعتبارسنجی تراکنش‌ها و بلاک‌ها کمک می‌کنند.
- توسعه‌دهندگان: برنامه‌نویسانی که به بهبود و توسعه نرم‌افزار BTC می‌پردازند. البته تغییرات پیشنهادی آن‌ها باید توسط جامعه کاربران و ماینرها پذیرفته شود تا به مرحله اجرا درآید.
این ساختار غیرمتمرکز و مبتنی بر اجماع، تضمین می‌کند که هیچ فرد یا نهادی نتواند به‌تنهایی پروتکل بیت کوین را کنترل یا تغییر دهد. همچنین، شفافیت و امنیت شبکه از طریق فناوری بلاک چین و مشارکت گسترده کاربران حفظ خواهد شد.
آیا پروتکل بیت کوین در اختیار توسعه‌دهندگان است؟
در ابتدا باید بدانیم که بیتکوین فقط یک نرم‌افزار ندارد، بلکه چندین نسخه مختلف از آن وجود دارد. Bitcoin Core رایج‌ترین نسخه‌ای است که بیش از ۹۵ درصد نودها از آن استفاده می‌کنند، اما هیچ الزامی برای استفاده از آن نیست. تنها شرط اصلی، سازگاری نرم‌افزار با پروتکل بیتکوین است. این شبیه به انتخاب بین مرورگرهای Chrome، Firefox یا Edge برای وب‌گردی است و کاربران حق انتخاب دارند.
اما، حتی اگر از نرم‌افزار متفاوتی استفاده شود، باید با پروتکل بیت کوین سازگار باشد. از سوی دیگر، توسعه‌دهندگان اصلی (Core Developers) بر این پروتکل نظارت دارند. پس آیا همچنان می‌توان بیتکوین را غیرمتمرکز دانست، در حالی که این توسعه‌دهندگان می‌توانند پروتکل را تغییر دهند؟
اصل اجماع در بیت کوین
خوشبختانه، کنترل کامل در دست توسعه‌دهندگان نیست. تنها کاری که آن‌ها می‌توانند انجام دهند، انتشار و پیشنهاد نسخه‌های جدید پروتکل است. درنهایت، مالکان نودها تصمیم می‌گیرند که آیا نرم‌افزار خود را به نسخه جدید به‌روزرسانی کنند یا خیر.
بنابراین، هر تغییری در پروتکل بیت کوین تنها زمانی پذیرفته می‌شود که اکثریت نودها با آن موافقت کنند. همچنین، هیچ‌کس نمی‌تواند مانع از ظهور تیم‌های جدید توسعه‌دهنده و پیشنهاد نسخه‌های جدید شود. اگر اکثریت نودها نسخه جدید را بپذیرند، آن نسخه به استاندارد شبکه تبدیل می‌شود.
مثلا در سال ۲۰۱۷، پیشنهاد پیاده‌سازی SegWit (یک راه‌حل مقیاس پذیری در بلاک چین بیتکوین) با مقاومت ماینرها مواجه شد. در پاسخ به این وضعیت، پیشنهادی به نام BIP148 مطرح شد که به مالکان نودها نیز امکان مشارکت در تصمیم‌گیری را می‌داد.
این تغییر مستقیما در Bitcoin Core اعمال نشد، اما نسخه‌ای به نام Bitcoin UASF به‌سرعت محبوب شد. فشار ناشی از این نسخه درنهایت باعث شد ماینرها SegWit را بپذیرند و آن را از طریق فرایندهای تعیین‌شده در Bitcoin Core اجرا کنند.
کنترل کردن قیمت بیت کوین در دست چه کسانی است؟
هیچ فرد یا نهادی به‌تنهایی قادر به کنترل کردن قیمت بیت کوین نیست. چرا که قیمت BTC به مانند سایر دارایی‌های مالی تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. در ادامه، مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت ارز BTC در بازار را بررسی می‌کنیم.
۱. عرضه و تقاضا
اصلی‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت بیتکوین، توازن بین عرضه و تقاضا است. با افزایش تقاضا و کاهش عرضه، قیمت BTC افزایش می‌یابد و بالعکس.
۲. هاوینگ (Halving) بیتکوین
رویداد هاوینگ که تقریبا هر چهار سال یکبار رخ می‌دهد، پاداش استخراج هر بلاک را نصف می‌کند. این کاهش عرضه می‌تواند منجر به افزایش قیمت بیتکوین شود.
۳. هزینه استخراج
هزینه‌های مرتبط با استخراج بیتکوین مانند قیمت تجهیزات و مصرف برق بر قیمت آن تاثیرگذار است. افزایش هزینه‌های استخراج می‌تواند قیمت بیتکوین را افزایش دهد.
۴. تحولات قانونی و سیاست‌های دولتی
قوانین و مقررات دولتی می‌توانند در کنترل کردن قیمت بیت کوین نقش مهمی داشته باشند. به عنوان مثال، پذیرش یا ممنوعیت BTC در کشورها می‌تواند تقاضا و درنتیجه قیمت آن را تحت تاثیر قرار دهد.
۵. پذیرش ETF های بیتکوین
پذیرش صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) مرتبط با BTC می‌تواند سرمایه‌گذاران نهادی را جذب کرده و تقاضا را افزایش دهد. امری که ممکن است منجر به بالا رفتن قیمت BTC در صرافی ارز دیجیتال شود.
۶. سیاست‌های پولی فدرال رزرو و نرخ بهره
سیاست‌های پولی و تغییرات نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی می‌تواند بر جذابیت سرمایه‌گذاری در BTC و درنتیجه قیمت آن تاثیر بگذارد.
۷. نقش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی
رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند با انتشار اخبار مثبت یا منفی، احساسات سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار داده و نقشی در کنترل کردن قیمت بیت کوین بازی کنند.
۸. فعالیت نهنگ‌ها
نهنگ‌ها یا سرمایه‌گذاران بزرگ می‌توانند با خرید یا فروش مقادیر زیادی بیتکوین، بر قیمت آن تاثیر بگذارند.
۹. حجم معاملات
افزایش یا کاهش حجم معاملات می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات در تقاضا و عرضه باشد که بر قیمت BTC در بازار تاثیر دارد.
۱۰. هک و تهدیدات امنیتی
حملات سایبری و هک ارز دیجیتال می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده و منجر به کاهش قیمت BTC شود. البته پروتکل BTC تاکنون مورد حمله مستقیم هکرها قرار نگرفته و چنین کاری تقریبا غیرممکن است.
همانطور که ملاحظه کردید، قیمت بیت کوین تحت تاثیر ترکیبی از این عوامل است و هیچ فرد یا نهادی به‌تنهایی قادر به کنترل کامل آن نیست. بازار BTC به دلیل ویژگی‌های غیرمتمرکز و جهانی خود تحت تاثیر نیروهای متعددی قرار دارد که همگی در تعیین قیمت آن نقش دارند.
تاثیر کمبود بیت کوین بر قیمت آن
کمیابی (Scarcity) بیتکوین تاثیر قابل‌توجهی بر قیمت آن دارد. زیرا حداکثر تعداد بیت کوین‌هایی که می‌توانند وجود داشته باشند، ۲۱ میلیون واحد است. برخلاف ارزهای فیات که بانک‌های مرکزی می‌توانند به طور نامحدود چاپ کنند، عرضه بیتکوین ثابت و محدود است.
این کمیابی از طریق فرآیند استخراج (Mining) تقویت می‌شود، چرا که تولید بیت کوین‌های جدید با گذشت زمان کاهش می‌یابد. درواقع هر چهار سال یکبار رویداد هاوینگ (Halving) رخ می‌دهد و پاداش استخراج را نصف می‌کند. به همین دلیل، با افزایش تقاضا، عرضه محدود بیت کوین فشار صعودی بر قیمت آن وارد می‌کند.
سیاست پولی بیتکوین شفاف و قابل پیش‌بینی است. همه می‌دانند که در حال حاضر چه تعداد بیتکوین در گردش است و حداکثر چه مقدار بیتکوین در آینده تولید خواهد شد. این شفافیت باعث اعتماد سرمایه‌گذاران می‌شود. زیرا برخلاف ارزهای سنتی، ارزش بیتکوین نمی‌تواند با چاپ بی‌رویه پول کاهش یابد.
در مقابل، عرضه ارزهای فیات نامحدود و غیرقابل‌پیش‌بینی است. بانک‌های مرکزی تورم را کنترل می‌کنند، اما این سیاست‌ها می‌توانند به‌سرعت تغییر کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آمریکا هدف خود را ۲ درصد تورم سالانه تعیین کرده است. اما نرخ واقعی تورم ممکن است بسیار بالاتر باشد. به دلیل عرضه محدود و ارزش بازار نسبتا کوچک بیت کوین، قیمت آن به تغییرات تقاضا بسیار حساس است.
غیرمتمرکز بودن بیت کوین: فرصت یا تهدید؟
غیرمتمرکز بودن بیتکوین یکی از ویژگی‌های کلیدی آن است که هم فرصت‌هایی مهم و هم چالش‌هایی را به همراه دارد.
فرصت‌ها
غیرمتمرکز بودن بیتکوین به این معنا است که هیچ دولت، بانک مرکزی یا نهادی قدرت کنترل آن را ندارد. این ویژگی امنیت مالی بالایی ایجاد می‌کند، زیرا دارایی افراد در معرض تورم ناشی از سیاست‌های پولی دولت‌ها قرار نمی‌گیرد. همچنین، امکان انجام تراکنش‌های بین‌المللی سریع و کم‌هزینه را فراهم می‌کند، بدون اینکه نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها باشد.
علاوه بر این، شفافیت شبکه بیتکوین باعث می‌شود تا همه تراکنش‌ها در بلاک چین قابل مشاهده باشند که این امر از فساد و تقلب جلوگیری می‌کند. همچنین، غیرمتمرکز بودن باعث می‌شود تا هیچ نهادی نتواند شبکه را تعطیل کند که BTC را به یک دارایی مقاوم در برابر سانسور تبدیل کرده است.
تهدیدها
در عین حال نبود یک نهاد نظارتی، مسئولیت امنیت دارایی را کاملا بر عهده کاربران می‌گذارد. اگر یک فرد کلید خصوصی خود را گم کند، دارایی او برای همیشه از دست می‌رود. همچنین، نوسانات قیمتی شدید بیت کوین ناشی از نبود کنترل مرکزی می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. به طور کلی، غیرمتمرکز بودن بیتکوین بیشتر یک فرصت است تا تهدید، اما نیازمند درک صحیح و استفاده مسئولانه از آن است.
جمع بندی
بیت کوین کاملا غیرمتمرکز است و هیچ فرد، دولت یا نهادی به‌تنهایی آن را کنترل نمی‌کند. توسعه‌دهندگان می‌توانند پیشنهادهای بهبود آن را ارائه دهند، اما ماینرها و نودهای شبکه تصمیم می‌گیرند که از این تغییرات پیروی کنند یا نه. همچنین، عرضه بیتکوین ثابت و شفاف است و هیچ بانک مرکزی نمی‌تواند در آن دخالت کند. قیمت آن نیز تحت تاثیر عرضه و تقاضا، رویدادهای اقتصادی و پذیرش عمومی تغییر می‌کند. این ویژگی‌ها باعث شده کنترل کردن قیمت بیت کوین ناممکن باشد و یک سیستم مالی آزاد و مستقل را ارائه دهد.
منابع
دیدگاه‌ها