بازخوانی سه ماهه اول ۲۰۲۵ برای ارزهای دیجیتال: آنچه گذشت

عملکرد کلی بازار: بیت‌کوین، شاخص S&P 500 و طلا

سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ برای بیت ‌کوین همراه با نوسانات قابل‌توجهی بود. در ابتدای این دوره، بیت ‌کوین رشد کرد و به رکورد تاریخی تازه‌ای رسید، اما پس از آن وارد روند نزولی شد و در نهایت این فصل را با بازده منفی ۱۱.۷ درصد به پایان رساند.

علت اصلی این نوسانات را باید در واکنش بازار به سیاست‌های دونالد ترامپ جستجو کرد. برای درک بهتر این موضوع، کافی است نگاهی به روند قیمتی سه دارایی مهم  بیت ‌کوین، شاخص S&P 500 و طلا داشته باشیم:

از زمان اعلام پیروزی ترامپ در انتخابات تا روز تحلیف، بیت ‌کوین رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد و در ۲۰ ژانویه (اول بهمن) مصادف با روز تحلیف به اوج ۱۰۸,۸۲۴ دلار رسید. سپس با حرکات افقی در محدوده‌ای بین ۹۶,۰۰۰ تا ۸۴,۰۰۰ دلار درجا زد و در ابتدای سه‌ماهه دوم، همزمان با اعلام تعرفه‌های جدید از سوی ترامپ، همراه با سایر دارایی‌ها ریزش سنگینی را تجربه کرد و به کف محلی ۷۴,۷۸۱ دلار رسید. پس از آن، با اعلام تعلیق ۹۰ روزه این تعرفه‌ها، قیمت دوباره به محدوده ۸۱,۰۰۰ دلار بازگشت.

شاخص S&P 500 نیز مسیری مشابه را پشت سر گذاشت. بعد از پیروزی ترامپ در ۵ نوامبر ۲۰۲۴ (۱۵ آبان ۱۴۰۳)، شاخص رشد کرد و این روند صعودی تا هفته‌های بعد ادامه داشت. از ۱۸ دسامبر تا ۱۴ ژانویه (۲۸ آذر تا ۲۵ دی) اصلاح ملایمی داشت و سپس تا زمان تحلیف دوباره روند صعودی در پیش گرفت. این رشد آرام تا ۱۹ فوریه (اول اسفند) ادامه پیدا کرد؛ جایی که نگرانی‌ها درباره سیاست‌های اقتصادی ترامپ باعث افت شدید بازار شد. جالب اینجاست که این افت در ۱۳ مارس (۲۳ اسفند) متوقف شد و بازار تا ۲ آوریل در همین محدوده تثبیت شد — درست همزمان با دوره‌ای که بیت‌کوین هم از ریزش ایستاد و اندکی بازیابی شد. اما در ۲ آوریل (۱۳ فروردین) با انتشار خبر اجرای گسترده تعرفه‌ها، موج فروش دیگری در بازار به راه افتاد و دوباره در ۹ آوریل (۲۰ فروردین) با اعلام تعلیق موقت تعرفه‌ها، بازار آرام گرفت.

طلا اما مسیر متفاوتی را طی کرد. بعد از پیروزی ترامپ، طلا اصلاح کرد و در ۱۴ نوامبر (۲۴ آبان) به کف ۲,۵۴۳ دلار رسید. سپس تا ۲,۶۵۰ دلار بالا آمد و در بیشتر ماه‌های باقی‌مانده ۲۰۲۴ در همین محدوده حرکت افقی داشت. از ابتدای ۲۰۲۵، طلا وارد روند صعودی آرام و مداومی شد و در نهایت در ۳ آوریل (۱۴ فروردین) به رکورد تاریخی ۳,۱۶۲ دلار رسید.

چه نتایج و نکاتی از این رفتار قیمتی می‌توان گرفت؟

• در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، بیت ‌کوین عملکردی بهتر از S&P 500 داشت اما از طلا ضعیف‌تر ظاهر شد.
• برخلاف لقب «طلای دیجیتال»، روند قیمتی بیت‌کوین شباهت بیشتری به بازار سهام (S&P 500) داشت تا به طلا.
• نوسانات قیمت بیت ‌کوین، S&P 500 و طلا در این دوره، شدیداً تحت تأثیر اخبار سیاسی و تصمیمات اقتصادی آمریکا قرار داشت.
• افزایش قیمت طلا در کنار افت سایر دارایی‌ها، نشانه‌ای از افزایش عدم قطعیت و نگرانی بازار نسبت به برنامه‌های ترامپ بود.

بیت‌کوین: فراتر از یک دارایی رمزارزی

عملکرد بهتر بیت ‌کوین در مقایسه با S&P 500 را می‌توان تا حدی به شایعات درباره برنامه ترامپ برای ایجاد یک ذخیره ملی رمزارزی نسبت داد. در اواخر ۲۰۲۴ و اوایل ۲۰۲۵، طرحی با عنوان «قانون بیت‌کوین ۲۰۲۴» (BITCOIN Act of 2024) در فضای آنلاین مطرح شد که طبق آن، دولت آمریکا قرار بود طی ۵ سال، ۲۰۰,۰۰۰ بیت‌کوین خریداری کند.

بر اساس این طرح، اگر در ۲۵ سال آینده قیمت بیت‌ کوین سالانه ۲۵٪ رشد کند، ارزش این ذخیره می‌تواند حدود ۴۴٪ از بدهی ملی آمریکا را پوشش دهد. هرچند این سناریو دور از ذهن به نظر می‌رسد، اما صرف وجود چنین مباحثی در سطوح بالای سیاسی و اقتصادی، به حفظ ارزش بیت ‌کوین و افزایش تقاضای آن کمک کرده است.

زمانی که بیت ‌کوین در بالاترین سطح سیاسی کشور مورد بحث قرار می‌گیرد و به‌عنوان «طلای دیجیتال» معرفی می‌شود، جایگاه ویژه‌ای میان سایر رمزارزها پیدا می‌کند. این روند در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ باعث شد سلطه بازار بیت ‌کوین (Bitcoin Dominance) از ۵۲٪ به ۶۰٪ افزایش یابد.
نکته مهم‌تر اینجاست که با توجه به رشد کلی بازار و ظهور پروژه‌های تازه، این افزایش سلطه، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

اتریوم؛ لنگرگاه سرمایه‌گذاران نهادی

در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، نگاه سرمایه‌گذاران به اتریوم به‌شدت منفی شد؛ به‌طوری‌که قیمت این رمزارز نزدیک به ۵۰ درصد کاهش یافت و تردیدهایی جدی درباره آینده آن شکل گرفت. این بدبینی در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌هایی نظیر «اتریوم مُرد» فراگیر شد.

همزمان شکاف فزاینده‌ای میان جامعه توسعه‌دهندگان اتریوم و معامله‌گران سفته‌باز به وجود آمد؛ به‌گونه‌ای که هر حرکت و اظهار نظر ویتالیک بوترین بیش از پیش از دریچه نوسانات قیمتی اتریوم تحلیل می‌شد.

این ریزش قیمتی ناشی از قرار گرفتن اتریوم در میانه دو جریان غالب بود:
از یک‌سو افزایش تقاضا برای بیت‌ کوین به‌واسطه برنامه ذخیره‌سازی ملی آمریکا، خریدهای سازمانی (نظیر MicroStrategy) و ادامه خریدهای خزانه‌داری السالوادور، و از سوی دیگر هجوم سرمایه‌ها به سولانا در پی موج میم‌کوین‌ها و پلتفرم‌هایی چون pump.fun. در نتیجه، افت قیمتی اتریوم در این بازه از هر دو دارایی بیت ‌کوین و سولانا بیشتر بود.

با وجود عملکرد ضعیف قیمتی، اتریوم در روایت دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) به عنوان پلتفرم اصلی تثبیت شد. در حال حاضر، اتریوم میزبان حدود ۵۶ درصد از کل RWAهای توکنیزه‌شده است؛ از جمله صندوق توکنیزه‌شده BlackRock موسوم به BUILD که ارزش بازار آن در این فصل ۲۰۰ درصد رشد کرد و به ۱.۹۴ میلیارد دلار رسید.

با اینکه این روند از آمادگی سرمایه‌گذاران نهادی برای ورود سرمایه‌های سنگین به آنچین خبر می‌دهد، اما باعث افزایش فعالیت شبکه یا ایجاد شور و هیجان تازه در بازار اتریوم نشده است.

جالب اینکه شاخص‌های بلاکچینی نشان می‌دهد فعالیت شبکه اتریوم علی‌رغم این افت قیمتی، در سطحی ثابت باقی مانده است.
برای مثال، تعداد تراکنش‌های روزانه و آدرس‌های فعال تغییر محسوسی نداشته‌اند.

در همین فصل، رکورد انتقال‌های روزانه توکن‌های ERC-20 در ماه فوریه شکسته شد؛ حرکتی که پس از افزایش گس لیمیت شبکه از ۳۰ به ۳۲ میلیون (اولین بار از ۲۰۲۱) اتفاق افتاد و توان محاسباتی هر بلاک را افزایش داد.

این افزایش گس لیمیت باعث کاهش ملموس کارمزد تراکنش‌ها شد و تا حد زیادی شهرت اتریوم به عنوان شبکه‌ای با «کارمزد ۵۰ دلاری برای هر تراکنش» را از بین برد. در نتیجه، اتریوم برای کاربران گسترده‌تر وب۳ به‌صرفه‌تر و در دسترس‌تر شد.

از مهم‌ترین اتفاقات سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ در اکوسیستم اتریوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معرفی Open Intents Framework
  با همکاری بنیاد اتریوم، Hyperlane و Bootnode، این فریمورک به‌منظور پشتیبانی از معماری مبتنی بر Intent (قصد کاربر) و کاهش پراکندگی لایه‌دوم‌ها برای تعامل آسان‌تر میان زنجیره‌ها راه‌اندازی شد.
• انتقال ۵۰ هزار ETH از سوی بنیاد اتریوم به کیف پول چند امضایی دیفای
  این وجوه در پروتکل‌های  آوی، کامپوند و اسپارک سپرده‌گذاری شدند؛ اقدامی که بیانگر تغییر رویکرد خزانه‌داری بنیاد به سمت مدیریت کارآمدتر و حمایت از پروتکل‌های تثبیت‌شده دیفای است.
• راه‌اندازی Unichain و ارتقای یونی سواپ به نسخه ۴
  یونی‌سواپ در این فصل از لایه‌دوم اختصاصی خود موسوم به Unichain رونمایی کرد و نسخه چهارم پروتکل را عرضه کرد. نسخه جدید با معماری Hooks به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد رفتار استخرهای نقدینگی را به‌شکل عمیق‌تری شخصی‌سازی کنند. (اتریوم قرار است در اوایل ماه می هاردفورک پکترا (Pectra)  را انجام دهد که چندین بهبود در لایه اجماع شبکه ایجاد خواهد کرد.
  مهم‌ترین تغییر برای کاربران، پیاده‌سازی EIP-7702 خواهد بود؛ گامی کلیدی در مسیر Account Abstraction (حساب‌های قراردادی).

این EIP، یک نوع تراکنش جدید معرفی می‌کند که به حساب‌های کاربری معمول (EOA) اجازه می‌دهد در بازه زمانی یک تراکنش، مانند یک قرارداد هوشمند عمل کنند و با امضای مجوز، اجرای منطق را به کد مشخصی واگذار نمایند.

ویژگی‌های اصلی EIP-7702 عبارتند از:

• تراکنش‌های چندمرحله‌ای (Batching):
  امکان انجام چند عملیات در قالب یک تراکنش؛ مثلا کاربر می‌تواند مجوز توکن و انجام یک Swap را در یک تراکنش انجام دهد.
• پرداخت کارمزد توسط شخص ثالث (Sponsorship):
  کاربران یا اپلیکیشن‌ها می‌توانند هزینه کارمزد را به‌جای کاربر پرداخت کنند. این قابلیت زمینه‌ساز تراکنش‌های بدون کارمزد و تجربه Web2‌-مانند خواهد شد.
• بازیابی اجتماعی (Social Recovery):
  پیاده‌سازی قراردادهای اختصاصی که در صورت از دست رفتن کلید خصوصی، چند نهاد معتمد با رأی اکثریت، مالکیت کیف پول را بازگردانند.

در حال حاضر اتریوم و لایه‌دوم‌هایش روزانه ۲۰ میلیون تراکنش پردازش می‌کنند که تنها ۱ میلیون از این تعداد توسط کاربران انجام می‌شود. بنابراین، بعید است EIP-7702 همانند EIP-1559 که ظرف یک ماه ۵۰ درصد تراکنش‌ها را دربر گرفت، خیلی زود همه‌گیر شود.

رقابت شدید درون‌اکوسیستمی سولانا

در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، سولانا شاهد کاهش درآمد، حجم معاملات DEX و چند شاخص کلیدی دیگر بود. این افت بیشتر به دلیل کاهش علاقه به میم ‌کوین‌ها و سقوط سریع تب پروژه‌های ایجینت‌های هوش مصنوعی روی بلاک چین رخ داد.

با کوچک‌تر شدن سهم بازار (ورود کاربران و درآمدهای جدید)، رقابت درون اکوسیستم سولانا شدت گرفت. پروژه‌ها برای جذب همان کاربران و کسب درآمد از جریان نقدینگی موجود، به رقابت تنگاتنگی افتادند.

یکی از ملموس‌ترین نمونه‌های این رقابت، راه‌اندازی صرافی غیر متمرکز جدیدی از وسی pump.fun بود. این حرکت باعث شد pump.fun به‌طور مستقیم در برابر ریدیوم قرار گیرد؛ صرافی‌ای که پیش‌تر به لطف همکاری با pump.fun، میزبان میم‌کوین‌هایی بود که به ارزش بازار بالای ۱۰۰ هزار دلار می‌رسیدند.

در کمتر از یک هفته، pump.swap موفق شد ۲۰ درصد از حجم معاملات DEXهای سولانا را تصاحب کند.

براچین: ظهور الگوریتم اثبات نقدینگی (Proof-of-Liquidity)

در میان شبکه‌های لایه یک (L1) که در سال‌های اخیر راه‌اندازی شده‌اند، براچین (Berachain) حتی پیش از راه‌اندازی شبکه اصلی خود، توجه قابل‌توجهی را به خود جلب کرده است. این پروژه موفق به جذب ۱۴۲ میلیون دلار سرمایه از شرکت‌های مطرحی چون Polychain Capital، Framework Ventures و HashKey Capital شده است.

آنچه براچین را از سایر پروژه‌ها متمایز می‌کند، معماری ترکیبی و منحصربه‌فرد آن است: این شبکه بر پایه Cosmos SDK ساخته شده، اما در عین حال از سازگاری کامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM) برخوردار است و امکان استقرار بی‌دردسر اپلیکیشن‌های بومی اتریوم را فراهم می‌کند. نوآوری اصلی این شبکه، مکانیزم اجماع اثبات نقدینگی (Proof-of-Liquidity) است؛ نسخه‌ای از الگوریتم اثبات سهام (PoS) که به اعتبارسنج‌ها صرفاً برای استیک ‌کردن توکن‌ها پاداش نمی‌دهد، بلکه پاداش‌ها را به سمت اقدامات سودمند درون‌زنجیره‌ای نظیر تأمین نقدینگی یا استفاده از پروتکل‌ها هدایت می‌کند.

گرچه PoL در ساختار کلی به PoS شباهت دارد، مدل پاداش‌دهی آن متفاوت است. در PoS، اعتبارسنج‌ها کارمزد تراکنش‌ها را دریافت می‌کنند، اما در PoL، اعتبارسنجان ۱۵٪ از پاداش هر بلاک را به‌جای گس توکن، در قالب توکن $BGT (توکن حاکمیتی و توزیع جوایز شبکه) دریافت می‌کنند.

براچین بر اساس مدل چندتوکنی فعالیت می‌کند که کارکردهای مختلف را از هم تفکیک کرده است:

• BERA: توکن گس و استیکینگ، مورد استفاده برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و باندینگ ولیدیتورها.
• BGT: توکن غیرقابل‌انتقال که از طریق استیکینگ BERA یا تأمین نقدینگی واجد شرایط PoL به‌دست می‌آید و در رأی‌گیری حاکمیتی و افزایش پاداش ولیدیتورها به‌کار می‌رود.
• HONEY: استیبل ‌کوینی با پشتوانه دلار آمریکا که در اپلیکیشن‌های اکوسیستم مانند Bend و Honey App استفاده می‌شود. این توکن بخشی از لایه پروتکل نیست، اما در کاربردهای دیفای نقش وثیقه و ابزار مبادله را ایفا می‌کند.

استراتژی راه‌اندازی براچین نیز به اندازه طراحی فنی آن پیچیده بود. تیم توسعه‌دهنده، به‌جای اتکا بر تست‌نت و موج‌های تبلیغاتی بی‌اساس، کمپین پیش از راه‌اندازی را با هدف تأمین نقدینگی، جذب پروتکل‌ها و آزمایش چارچوب مشوق‌های شبکه برگزار کرد. در قلب این استراتژی، Royco قرار داشت؛ بازاری برای اقدامات مشوق‌دار درون‌زنجیره‌ای که کاربران می‌توانستند دارایی‌هایی چون یو اس دی کوین، wETH و wBTC را در خزانه‌های اختصاصی پروتکل قفل و پاداش‌های زودهنگام اکوسیستم را دریافت کنند.

نتیجه این اقدام، فراتر از انتظارات بود؛ به‌طوری که براچین تنها در ۱۸ روز به یک میلیارد دلار ارزش قفل‌شده (TVL) رسید و تا پایان مارس ۲۰۲۵ از مرز ۳ میلیارد دلار عبور کرد؛ عددی بالاتر از شبکه‌هایی چون آربیتروم، سویی و آوالانچ.

اکنون پروتکل‌های مختلف براچین، بازدهی‌های جذابی ارائه می‌دهند. یکی از نمونه‌های قابل توجه، Berapaw است؛ سرویسی که به کاربران امکان می‌دهد $LBGT (نسخه لیکوییدشده BGT) را ضرب کنند. در این فرآیند، کاربران توکن‌های $BGT خود را در اختیار پروژه قرار داده و در مقابل $LBGT دریافت می‌کنند. ۱۰٪ از توکن‌های تازه‌منتشرشده $LBGT به اعتبارسنج‌ها تعلق می‌گیرد و در ازای آن، ولیدیتورها بخشی از پاداش‌های بلاک را به خزانه‌های Berapaw واریز می‌کنند تا نرخ‌های بازدهی بالا در استخرهای نقدینگی حفظ شود.

افزایش قیمت توکن BERA، بازدهی‌های جذاب درون‌زنجیره‌ای و مشارکت بالای جامعه نیز از دیگر عوامل شتاب‌گیری رشد براچین محسوب می‌شوند. کلکسیون NFT شاخص این شبکه، یعنی Steady Teddys نیز تاکنون بیش از ۲.۵ میلیون دلار (معادل ۶۶۵,۸۰۰ BERA) حجم معاملات ثبت کرده است. در مقاطعی، تعداد تراکنش‌های روزانه این شبکه حتی از اتریوم نیز فراتر رفته است.

سونیک: تمرکز بر مشوق‌های توسعه‌دهندگان برای جذب اولیه

دومین شبکه لایه‌یک (L1) که در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ موفق به جذب نقدینگی قابل توجه شد، سونیک (Sonic) بود؛ بلاکچینی سازگار با EVM که در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۴ راه‌اندازی شد. این شبکه که توسط تیم سابق فانتوم و در قالب شرکت Sonic Labs توسعه یافته، به‌طور ویژه برای پشتیبانی از اپلیکیشن‌های با توان عملیاتی بالا طراحی شده است. سونیک توانایی پردازش تا ۱۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه را با زمان نهایی شدن کمتر از یک ثانیه دارد؛ عددی که به‌وضوح از بسیاری از شبکه‌های هم‌رده و سازگار با اتریوم فراتر می‌رود.

سونیک به واسطه چند نوآوری کلیدی در حوزه فنی از سایر رقبا متمایز شده است:

• SonicVM: ماشین مجازی اختصاصی و بهینه‌شده برای اجرای سریع‌تر و کارآمدتر قراردادهای هوشمند.
• SonicDB: پایگاه‌داده‌ای با قابلیت Live-Pruning که حجم ذخیره‌سازی بلندمدت برای اعتبارسنج‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
• سازگاری کامل با EVM: پشتیبانی بومی از زبان‌های سالیدیتی و وایپر که امکان مهاجرت بی‌دردسر اپلیکیشن‌های مبتنی بر اتریوم را فراهم می‌سازد.

بخش مهمی از استراتژی سونیک در ورود به بازار، تمرکز ویژه بر مشوق‌های توسعه‌دهندگان بود. در قالب برنامه برنامه درآمدزایی از کارمزدها، توسعه‌دهندگان می‌توانند تا ۹۰٪ کارمزد تراکنش‌های اپلیکیشن‌های خود را دریافت کنند؛ مدلی مشابه با پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب. این رویکرد، ضمن تشویق به ساخت اپلیکیشن‌های پرکاربر، باعث حفظ توسعه‌دهندگان، جذب نقدینگی و حذف نیاز به ایجاد اپ‌چین‌های جداگانه شده و به حفظ انسجام و ترکیب‌پذیری (Composability) کمک می‌کند.

تنها چهار ماه پس از راه‌اندازی شبکه اصلی، سونیک به ارزش قفل‌شده (TVL) یک میلیارد دلاری دست یافت و پروتکل‌های دیفای مطرحی مانند آوی، پندل، آوالون لبز و سیلو فایننس را به اکوسیستم خود افزود.

اکوسیستم سونیک با سرعت قابل‌توجهی در حال گسترش است و در حال حاضر بیش از ۱۰۱ اپلیکیشن فعال در این شبکه حضور دارند. یکی از عوامل کلیدی در این رشد سریع، Shadow Exchange بود؛ صرافی غیرمتمرکزی که به سرعت به DEX غالب در شبکه سونیک تبدیل شد و همین موفقیت، جایگاه سونیک را در فهرست برترین بلاکچین‌ها از نظر درآمدزایی اپلیکیشن‌ها در فوریه ۲۰۲۵ تثبیت کرد.

همزمان با گسترش اکوسیستم، استیبل‌ کوین ‌ها نیز در این شبکه رشد قابل توجهی داشتند و مجموع ارزش استیبل‌کوین‌های موجود در شبکه از ۵۰۰ میلیون دلار عبور کرد؛ در این میان، USDC.e بیشترین سهم را در اختیار داشت و پس از آن scUSD قرار گرفت.

سونیک در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵، سریع‌ترین نرخ رشد TVL را در میان بلاکچین‌ها تجربه کرد و تنها شبکه‌ای بود که با بیش از ۱۰۰ میلیون دلار TVL، توانست در فهرست ۱۰ بلاکچین برتر از نظر رشد TVL در این دوره قرار گیرد.

آینده بلاکچین‌ها در میانه بازار اشباع

در شرایطی که بازار شبکه‌های لایه‌یک و لایه‌دو با اشباع و رقابت فشرده مواجه است، جلب توجه کاربران و توسعه‌دهندگان کار دشواری شده است. با این حال، براچین و سونیک در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ نشان دادند که با طراحی صحیح و مشوق‌های کارآمد برای کاربران و سازندگان، هنوز هم می‌توان سهمی از این بازار تصاحب کرد.

در این میان، شبکه‌های در حال توسعه‌ای مانند Monad و MegaETH که در مرحله تست‌نت به سر می‌برند، برای رقابت باید مزیت‌های منحصربه‌فرد و استراتژی‌های ورود به بازار متناسب با شرایط فعلی وب۳ را به‌دقت تدوین کنند.

بزرگ‌ترین هک تاریخ ارزهای دجیتال

در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، بازار ارزهای دیجیتال با بزرگ‌ترین حمله امنیتی تاریخ خود مواجه شد. در این رخداد، ۱.۵ میلیارد دلار از پلتفرم مدیریت دارایی صرافی Bybit به سرقت رفت. بررسی‌های اولیه، این حمله را به گروه لازاروس، سازمان جاسوسی سایبری وابسته به کره شمالی نسبت داد؛ گروهی که سال‌هاست با هدف تأمین مالی عملیات‌های غیرقانونی دولتی، پلتفرم‌های رمزارزی را هدف قرار می‌دهد.

این حمله، ویرانگرترین عملیات لازاروس در ادامه سلسله حملاتی بود که پیش از این صرافی‌هایی چون Ronin Network، DMM Exchange و WazirX را نیز در بر گرفته بود. با این وجود، بای بیت با مدیریت حرفه‌ای بحران و بازیابی سریع خدمات توانست اعتماد کاربران را حفظ کند. همان‌طور که در اینفوگرافیک همراه مشاهده می‌شود، لازاروس تاکنون میلیاردها دلار از دارایی‌های رمزارزی را به سرقت برده و تهدیدات ژئوپلیتیک علیه این صنعت همچنان پابرجاست.

افول تب میم‌کوین‌ها

در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، اغلب میم‌کوین‌ها با افت شدید قیمت و حجم معاملات روبه‌رو شدند. دلایل متعددی در این کاهش نقش داشتند:

نخستین و طبیعی‌ترین عامل، ترکیدن حباب میم‌کوین‌ها بود. با کاهش ورود کاربران جدید و افت نقدینگی، تب و تاب این روند فروکش کرد و به‌تبع آن، حجم معاملات و قیمت‌ها نیز افت کرد.

عامل دوم، عرضه توکن‌های سیاسی نظیر ترامپ و  ملانیا بود که بسیاری معتقدند باعث انحراف نقدینگی از سایر میم‌کوین‌ها شد. در این میان، عرضه پرحاشیه توکن  لیبرا به‌عنوان نقطه پایان این دوره پرهیاهو در نظر گرفته شد.

سومین دلیل، عوامل کلان اقتصادی بود. افت شاخص S&P 500 موجب کاهش قیمت بیت ‌کوین شد و در پی آن، آلت ‌کوین‌ ها و به‌ویژه میم‌کوین‌های ناپایدار، بیشترین آسیب را متحمل شدند.

ترکیب این عوامل باعث شد روندی که از جولای ۲۰۲۴ آغاز شده و به مدت شش ماه در بازار غالب بود، به پایان برسد. هرچند میم‌کوین‌ها در ابتدا با سرمایه کم، بدون حمایت VC و بازدهی‌های اغراق‌شده جذاب به‌نظر می‌رسیدند، اما نبود ارزش بنیادی و نوسانات شدید، آن‌ها را در شرایط فعلی بازار به گزینه‌هایی پرریسک و کم‌طرفدار بدل کرده است.

رشد استیبل‌کوین‌ها در میانه رکود بازار

سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ یک روند تازه و پررنگ در بازار رمزارز را آشکار کرد: صعود استیبل‌کوین‌ها. در شرایطی که بازار با افت شدید مواجه شد، ثبات قیمتی استیبل‌کوین‌ها به مزیتی جدی بدل شد و در کنار آن، اضافه شدن سازوکارهای ییلد و سوددهی، باعث شد این دسته از دارایی‌ها هم برای سرمایه‌گذاران خرد و هم بازیگران نهادی جذاب‌تر از همیشه شوند.

در همین راستا، پروژه‌های متعددی در فضای کریپتو به راه‌اندازی استیبل‌کوین‌های اختصاصی خود روی آورده‌اند؛ محصولاتی که متناسب با نیاز کاربران مختلف و سناریوهای کاربری متنوع طراحی شده‌اند. به‌عنوان نمونه، سونیک در حال آماده‌سازی عرضه یک استیبل‌کوین الگوریتمیک است که طبق اعلام آندره کرونیه، هم‌بنیان‌گذار Sonic Labs و بنیان‌گذار Yearn.finance، تا ۲۳٪ سود سالانه (APR) ارائه می‌دهد. این نرخ بسته به میزان TVL در شبکه متغیر خواهد بود:

• در TVL برابر ۱۰ میلیون دلار: بیش از ۲۰۰٪ APR
• در TVL برابر ۱۰۰ میلیون دلار: حدود ۲۳.۵٪ APR
• و در TVL بیش از ۱ میلیارد دلار: ۴.۹٪ APR

در کنار این نوآوری‌ها در اکوسیستم کریپتو، نهادهای سنتی مالی نیز وارد عمل شده‌اند. فیدلیتی به‌زودی یک استیبل‌کوین ویژه مؤسسات مالی راه‌اندازی می‌کند؛ اقدامی که نشان‌دهنده علاقه فزاینده مؤسسات سنتی به فضای رمزارز است.

همچنین، برای نخستین بار در ایالات متحده، ایالت وایومینگ اعلام کرده که استیبل‌کوین رسمی ایالتی خود را در جولای ۲۰۲۵ منتشر خواهد کرد که گامی تاریخی در مسیر همگرایی اقتصاد سنتی و بازار دارایی‌های دیجیتال خواهد بود.

در مجموع، سهم بازار استیبل‌کوین‌ها هم از نظر ارزش بازار و هم از منظر کاربری به‌سرعت در حال افزایش است؛ و با اضافه شدن کارکردهای جدید، به نظر می‌رسد این بخش از بازار وارد مرحله‌ای تازه از بومی‌سازی و پذیرش گسترده شده است.

جمع‌بندی

سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، دوره‌ای پرنوسان برای بازار کریپتو بود. در حالی که بیت ‌کوین در بخشی از این بازه به سقف تاریخی تازه‌ای رسید، در ادامه تا پایان مارس، بیش از ۲۵٪ افت را تجربه کرد. آلت‌کوین‌ها از اتریوم گرفته تا میم‌کوین‌ها یز با افت شدید قیمت و حجم معاملات مواجه شدند.

با این حال، تحلیل روندها نشان می‌دهد بخش زیادی از شرایط کنونی بازار، متأثر از عوامل کلان اقتصادی و نوسانات بازارهای مالی سنتی است. بنابراین، در صورتی که شاخص‌های اصلی بورس آمریکا بهبود یابند، می‌توان احتمال بازگشت روند صعودی به بازار کریپتو را در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ متصور بود.