چکیده

سولانا (Solana) به‌عنوان یکی از سریع‌ترین شبکه‌های بلاک چین لایه یک در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در بازار کریپتوکارنسی پیدا کرده است. ارز دیجیتال سولانا به‌عنوان رمزارز بومی این شبکه در جمع ۵ ارز برتر بازار از نظر مارکت کپ قرار دارد. سرعت بالا و کارمزد پایین پردازش تراکنش‌ها باعث شده بسیاری از توسعه دهندگان برای پیش‌برد پروژه‌های خود به‌سراغ سولانا بیایند. به‌عنوان مثال در حال حاضر بیش از ۶۰۰ میم کوین در بستر سولانا ایجاد شده و این بلاک چین تبدیل به هاب میم کوین‌ها شده است. 

در چنین شرایطی صحبت از شبکه لایه ۲ سولانا شاید کمی عجیب به‌نظر برسد؛ اما در سال ۲۰۲۴ شاهد کلید خوردن پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا هستیم. پروژه‌هایی که برخی از آن‌ها به‌صورت آزمایشی هم رونمایی شده‌اند و قرار است در ماه‌های آینده آغاز به‌کار کنند. هر چند اطلاعات خیلی شفاف و روشنی درباره پروژه‌های لایه دوم سولانا در دسترس نیست؛ اما قصد داریم در این مطلب نگاهی به تغییر و تحولات پیرامون پروژه‌های لایه ۲ سولانا بیندازیم. 

اهمیت پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا 

پیش از هر چیز بد نیست به این سوال پاسخ دهیم که آیا ضرورتی برای راه‌اندازی شبکه لایه ۲ سولانا وجود دارد؟ تا چندی پیش بسیاری از فعالان شبکه سولانا خوشحال بودند که این شبکه در عین حفظ یکپارچگی موفق شده مقیاس پذیری به‌مراتب بهتری در مقایسه با رقیب اصلی خود یعنی اتریوم نشان دهد. 

در طول سال ۲۰۲۳ سولانا جهش قابل توجهی را تجربه کرد. تعداد زیادی از توسعه دهندگان به سولانا روی آوردند. این موضوع باعث شده که در ماه‌های گذشته تقاضا برای تراکنش در بلاک چین سولانا چند برابر شود. هر چند سولانا هنوز هم در مقایسه با اتریوم عملکرد به‌مراتب بهتری از خود نشان می‌دهد؛ اما به‌وضوح شاهد تغییر وضعیت عملکرد این شبکه نسبت به گذشته خود هستیم. 

برای روشن شدن این موضوع بد نیست که نگاهی به وضعیت کارمزد تراکنش‌های سولانا بیندازیم. بد نیست بدانید که در سال ۲۰۲۳، میانگین کارمزد تراکنش در شبکه سولانا حدود ۰.۰۰۱ دلار بود. این عدد در سال ۲۰۲۴ به ۰.۰۳ دلار افزایش یافته است؛ یعنی شاهد رشد ۳۰ برابری میانگین کارمزد در این شبکه هستیم. 

همچنین در سال ۲۰۲۳ مجموع هزینه تراکنش‌های سولانا حدود ۱۸۵ میلیون دلار برآورد می‌شود. به‌طور میانگین در هر هفته حدود ۳.۵ میلیون دلار هزینه تراکنش‌های این بلاک چین بود. جالب است بدانید در ماه مارس ۲۰۲۴، میزان هزینه تراکنش‌های این شبکه از مرز ۱۰ میلیون دلار در هفته فراتر رفت. 

در چنین شرایطی، توسعه دهندگان سولانا باید به‌فکر راه‌حل مناسب برای جلوگیری از افزایش بیش از اندازه نرخ کارمزدها باشند. در غیر این صورت، سولانا اصلی‌ترین مزیت رقابتی خود در قبال اتریوم را از دست خواهد داد. پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا تلاشی در جهت جلوگیری از بروز مشکلات آتی برای این شبکه هستند. 

مهر تایید آناتولی یاکوونکو بر شبکه لایه ۲ سولانا 

آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) در ژانویه سال ۲۰۲۴ یک توییت مهم درباره پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا منتشر کرد. او تاکید کرد که هیچ‌کس نمی‌تواند مانع توسعه دهندگان در مسیر ساخت شبکه لایه ۲ سولانا شود. 

در عین حال، یاکوونکو گفت که نباید انتظار داشت عملکرد شبکه‌های لایه دوم سولانا مشابه با بلاک چین پایه باشد. ضمن اینکه بنیان‌گذار سولانا در ادامه صحبت‌های خود از تمرکز توسعه دهندگان اصلی شبکه بر حفظ یکپارچگی بلاک چین لایه یک خبر داد. 

هر چند در صحبت‌های یاکوونکو به‌نوعی مهر تایید بر راه‌اندازی پروژه‌های لایه دوم سولانا زده شد؛ اما در عین حال نوعی نگاه انتقادی نسبت به این پروژه‌ها نیز در بیان او مشاهده می‌شود. 

بزرگ‌ترین رویداد ارز دیجیتال ایران با شرکت در این رویداد و دعوت از دوستان خود می‌توانید بدون قرعه‌کشی BMW X3 برنده شوید.

شرکت در رویداد

نگاهی به پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا 

در این قسمت نگاهی به پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا می‌اندازیم. همین‌جا لازم است تاکید کنیم که در زمان نگارش مطلب حاضر (مرداد ماه ۱۴۰۳)، اطلاعات شفاف و دقیق از پروژه‌های در دست اجرا وجود ندارد. حتی سایت رسمی برخی از پروژه‌هایی که جلوتر نام می‌بریم هم به‌صورت رسمی رونمایی نشده است. چراکه بسیاری از این پروژه‌ها برای رونمایی در پایان ۲۰۲۴ و ابتدای ۲۰۲۵ در حال آماده سازی هستند. 

یکی از این پروژه‌ها، سونیک (Sonic) است. سونیک یک شبکه لایه ۲ سولانا است که به‌صورت تخصصی روی توسعه صنعت بازی در اکوسیستم سولانا تمرکز کرده است. این پروژه تاکنون طی ۲ مرحله نسبت به تامین مالی بیش از ۲۰ میلیون دلاری از سرمایه‌گذاران اقدام کرده است.

سونیک (Sonic)

کریس ژو (Chris Zhu) بنیان‌گذار و مدیرعامل سونیک است. این پروژه زیر نظر شرکت Mirror World Labs راه‌اندازی شده است. سونیک قرار است از یک فناوری انحصاری به‌نام HyperGrid Framework رونمایی کند که امکان مقیاس‌پذیری افقی در شبکه سولانا را فراهم می‌کند. این پروژه لایه دوم سازگاری کامل با ماشین مجازی اتریوم خواهد داشت. 

بر اساس اعلام کریس ژو، قرار است شبکه اصلی سونیک در سه ماهه سوم ۲۰۲۴ رونمایی شود. تیم اصلی توسعه دهنده این شبکه متشکل از ۲۰ نفر است که در نیویورک مستقر هستند. نسخه آزمایشی سونیک در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۴ رونمایی شد. این شبکه در قالب کمپینی به‌نام Sonic Odyssey موفق شد طی سه هفته ۱۹ میلیون کیف پول را ثبت و ۱۸۲ میلیون تراکنش را پردازش کند. 

شبکه لایه دوم زتا مارکتس (Zeta Markets) 

زتا مارکتس (Zeta Markets) یک شبکه لایه ۲ سولانا است که به‌صورت تخصصی روی تسهیل معاملات غیرمتمرکز رمزارزها تمرکز کرده است. به زبان ساده، زتا مارکتس (ZX) قصد دارد به‌عنوان یک صرافی غیرمتمرکز، امکان تبادل سریع‌تر و ارزان‌تر رمزارزها در بستر سولانا را مهیا کند. 

برای این منظور زتا مارکتس از فناوری اثبات دانش صفر (ZK-Knowledge) استفاده خواهد کرد. بر اساس اطلاعیه صادر شده از سوی تیم توسعه دهنده، زتا مارکتس قرار است در سه ماه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی رونمایی شود. 

کلام پایانی 

در این مطلب کمی درباره ابعاد مختلف پروژه‌های لایه دوم بلاکچین سولانا توضیح دادیم. به‌نظر می‌رسد اصطلاح شبکه لایه ۲ سولانا هم وارد ادبیات بازار کریپتوکارنسی شده است و از این به بعد خیلی بیشتر در این باره خواهیم شنید. در ماه‌های آینده، بعد از رونمایی رسمی از پروژه‌ها لایه دوم سولانا، حتما مقاله حاضر را به‌روزرسانی می‌کنیم تا از جدیدترین تغییر و تحولات آگاه شوید.