چگونه امنیت خود را در متاورس حفظ کنیم؟
متوسط
چکیده
امنیت در متاورس (Metaverse) مفهومی است که شاید در این زمان نگرانی چندانی برای کاربران اینترنت نسل ۲ و حتی ۳ ایجاد نکند؛ اما توسعه تکنولوژی در سال‌های اخیر نوید از آینده‌ای می‌دهد که نقش پررنگ متاورس در آن انکارنشدنی است. این اصطلاح به ایجاد دنیایی اشاره دارد که جهان فیزیکی با دنیای مجازی پیوندی بسیار نزدیک ایجاد می‌کند.
بدیهی است توسعه این فناوری بلندپروازانه به شکلی فراگیر امتیازات و چالش‌های متعددی ایجاد می‌کند. حفظ امنیت در این حوزه می‌تواند یکی از همین چالش‌ها باشد. همانند تعاملات در دنیای واقعی و بسیاری از شبکه‌های مجازی، متاورس نیز تا حد زیادی به هویت کاربران وابسته است. زمانی که اطلاعات هویتی به بخشی وارد می‌شوند چالش‌های امنیتی نیز با آن‌ها همراه می‌شود.
فناوری Metaverse باید با این چالش‌های امنیتی مواجه شود و آن‌ها را به حداقل برساند. در این میان کاربران نیز باید با کسب اطلاعات و دانش کافی نسبت به این توسعه فناورانه آگاهی کافی به دست آوردند. بدین شکل کلاهبرداری و انواع سوء‌استفاده در این فضا به حداقل می‌رسد.
متاورس دقیقا چیست؟
پیش از پرداختن به مفهوم امنیت در متاورس باید با ماهیت این فناوری آشنایی نسبی داشته باشید. متاورس (Metaverse) حاصل ادغام دو واژه Meta و Universe است. Meta در لغت به معنای «فرا» و Universe به معنای «دنیا» است. Metaverse به معنای فرادنیا است. مفهومی که می‌تواند با ادغام هویت فیزیکی و مجازی مرزهای این دو واقعیت را به یکدیگر نزدیک‌تر کند.
عینک‌های واقعیت مجازی و دیگر دستگاه‌های شبیه‌سازی که روز‌به‌روز در حال توسعه هستند ازجمله امکانات دستیابی به همین ادغام به‌حساب می‌آیند. البته هنوز نمی‌توانند انتظاراتی که از این فناوری وجود دارد را به‌خوبی برآورده کنند؛ زیرا کارایی چندانی نداشته و هزینه‌بر هستند.
Metavese هیچگاه از توسعه باز نخواهد ایستاد. دسترسی به دنیای حاصل از آن آسان خواهد بود. همچنین تجهیزات این دسترسی به حدی کیفیت خواهند داشت که کاربران پس از مدتی نمی‌توانند میان دنیای حقیقی و مجازی تمایز قائل شوند. برخی نظریات نیز نوید از انتقال آگاهی انسان به دنیای Metaverse می‌دهند تا هر شخص با تمام ذهن و هویت خود در آن حضور داشته باشد.
بدیهی است که برخی انتظارات از این فناوری بلندپروازانه هستند؛ اما تقریبا برای رسیدن به تمامی آن‌ها تلاش می‌شود و پژوهشگران در سرتاسر دنیا برای دستیابی به این بلندپروازی‌ها تلاش می‌کنند.
چالش های امنیت در متاورس
علی‌رغم جذابیت‌های متعدد، امنیت در متاورس می‌تواند چالش‌های متعددی را پیشروی کاربران و توسعه‌دهندگان قرار دهد. انتظار از این فناوری ایجاد پلتفرم‌هایی است که افراد با خیال آسوده در آن‌ها مشارکت کرده و فعالیت کنند. درعین‌حال چالش‌های امنیتی زیادی این فناوری را تهدید می‌کنند که ممکن است بر کیفیت استفاده کاربران و استقبال آن‌ها از Metavese تأثیر داشته باشد. در ادامه به این چالش‌ها خواهیم پرداخت.
امکان نقض حریم خصوصی
در اغلب موارد کاربران متاورس باید هویت فیزیکی خود را به شکلی به هویت مجازی منتقل کنند. بدین منظور بخشی از اطلاعات هویتی در دنیای واقعی باید وارد دنیای مجازی شوند و همین ایمنی دادهها را تهدید می‌کند. این تهدید می‌تواند بیش از هر چیز داده‌های مالی را در معرض خطر قرار دهد؛ گرچه خرید ارز دیجیتال و استفاده از آن می‌تواند تا حد زیادی از سرقت اموال در این دنیای مجازی جلوگیری کند.
سرقت و جعل هویت دیجیتال
یکی از ویژگی‌های جذاب Metaverse جزئيات بسیار دقیق برای شبیه کردن هرچه بیشتر آن به دنیای واقعی است؛ اما یکی از چالش‌های امنیت در متاورس مربوط به همین ویژگی است. در دنیای واقعی انسان‌ها برای اثبات هویت و مالکیت از مواردی مانند شناسنامه و کارت ملی، اثر انگشت، امضا و مواردی ازاین‌دست بهره می‌برند. در جهان فیزیکی جعل این موارد ممکن است؛ اما دشواری‌های بسیاری با آن همراه است و شخص می‌تواند با مراجعه به داده‌های پیشین احقاق حق کند.
در مقابل، متاورس حوزهای نسبتا نوین به‌حساب می‌آید و کاربران آن سابقه طولانی‌مدتی ندارند. در این صورت چه تضمینی وجود دارد که هویت فردی شبیه‌سازی یا دزدیده نشود؟ می‌توان از این هویت برای انواع کلاهبرداری استفاده کرد.
در این میان هویت‌های رمزنگاری شده در غالب ان اف تی راه‌حلی مناسب خواهند بود؛ زیرا هر شخص منحصربه‌فرد است و هویت دیجیتال آن نیز باید به همان اندازه منحصربه‌فرد باشد. توکن‌های غیرمثلی می‌توانند این خاص بودن را به بهترین شکل حفظ کنند.
افزایش آزار و اذیت مجازی
با وجود قوانین سخت‌گیران در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های مجازی، باز انواع محتوای آزاردهنده غیراخلاقی، نژادپرستانه و خشونت‌آمیز در آن‌ها منتشر می‌شوند؛ گرچه سعی بر این است که کنترل بر این شبکه‌ها افزایش پیدا کند تا اقشار آسیب‌پذیری مانند کودکان با محتوای نامناسب مواجه نشوند.
متاورس ساختاری غیرمتمرکز داشته و آزادی بسیار زیادی به کاربران می‌دهد. همین مسئله می‌تواند محیطی ایجاد کند که فرصت انواع آزار و اذیت مجازی را فراهم می‌کند. توسعه امنیت در متاورس باید در راستایی پیش برود که در کنار حفظ حریم خصوصی و آزادی با نظارت کافی همراه باشد.
فیشینگ و اسکم
در پلتفرم‌های آنلاین کاربران همواره با خطر فیشینگ مواجه بوده‌اند؛ به صورتی که هکرها با استفاده از برنامهها، ایمیل‌ها و پیام‌های مخرب در نهایت سعی دارند به اطلاعات حیاتی آن‌ها دسترسی پیدا کنند. با این اطلاعات انواع اسکم و کلاهبرداری ممکن می‌شود. این دادهها می‌توانند راه دسترسی به دارایی‌های فیزیکی و دیجیتال باشند.
در این شرایط نیز رمزارزها بیش از هر چیز به افزایش امنیت در متاورس کمک می‌کنند. اگر دارایی‌های خود را در یک کیف پول ارز دیجیتال معتبر ذخیره کرده و از کلید خصوصی آن محافظت کنید؛ نفوذ و برداشت ارزهای ذخیره‌شده در آن تقریبا ناممکن می‌شود.
حفظ و افزایش امنیت در متاورس
در مقابل تهدیدات و چالش‌های متعدد امنیت در متاورس، راه‌حل‌هایی نیز وجود دارد. در بسیاری از موارد این راه‌حل‌ها می‌توانند در تئوری و عمل بر چالش‌ها پیروز شوند؛ البته درصورتی‌که به شکلی درست و کامل به اجرا درآیند.
در میان پیشنهادات مختلف همواره بلاک چین نقش پررنگی ایفا می‌کند؛ زیرا رمزنگاری‌ها در این فناوری می‌توانند اینترنت نسل ۲ و ۳ و متاورس را ایمن کرده و مدیریت منابع مالی را آسان‌تر کنند. همچنین بلاک چین می‌تواند به‌عنوان بستری ایمن داده‌های حیاتی و اطلاعات هویتی را در خود ذخیره کرده و ایمن نگه دارد.
قانون گذاری چندعاملی
زندگی اجتماعی شامل ابعادی متنوع و گوناگون است که البته هر روزه بیشتر نیز می‌شوند. رسیدگی صحیح به این ابعاد و مسائل وابسته به قانون‌گذاری‌های جامع و چندعاملی (Multi-agent) است. قانون‌گذاری چندعاملی در حوزهای کاربرد دارد که قوانین کلی و محدود نمی‌توانند نظم ایجاد کنند.
امنیت در متاورس نیز می‌تواند با قانون‌گذاری‌های چندعاملی بهبود پیدا کند؛ برای مثال می‌توان با استفاده از این قوانین دسترسی به بخش‌های مختلف یک پلتفرم را برای برخی سنین و اقشار محدود کرد. یا با تنظیم مقرراتی دقیق و چندجانبه برای کلاهبرداری و سوء‌استفاده مالی جریمه‌هایی سنگین تنظیم کرد.
در این میان قرارداد هوشمند یکی از فناوری‌هایی است که می‌تواند کمک‌کننده باشد. این دست قراردادها که مبتنی بر بلاک چین هستند می‌توانند به‌صورت شرطی تنظیم شوند تا عدم رعایت مقررات منجر به محدودیت و جریمه‌هایی درخور و مشخص باشد. نمی‌توان به‌راحتی این قراردادها را دور زد و هیچ‌گونه باج یا رشوه‌ای اجرای آن‌ها را مختل نمی‌کند.
رمزنگاری اطلاعات
فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم نشان دادند که رمزنگاری می‌تواند به‌خوبی از مهم‌ترین اطلاعات نیز محافظت کند. بیت کوین سال‌ها است که عرضه شده و تابه‌حال با هیچ نفوذ یا اختلال خرابکارانه جدی مواجه نشده است. با وجودی که یک دارایی بسیار ارزشمند به‌حساب می‌آید و احتمالا هدف نفوذ عینی یا ذهنی هزاران نفر بوده.
با الگوبرداری از همین ویژگی می‌توان امنیت دارایی‌ها و اطلاعات متاورس را نیز با رمزنگاری به حداکثر رساند. ذخیره دادهها در دفترهای کل توزیع شده و بهره‌مندی از بلاک چین در حال حاضر برای Metaverse بهترین گزینه پیشرو است.
طراحی اپلیکیشن های ایمن تر
بارها پیش آمده که برنامه‌های تعاملی و شبکه‌های اجتماعی هک شوند. این هک گاهی حساب کاربری اعضای آن شبکه را هدف قرار می‌داده و گاهی با نفوذ به سیستم‌های مرکزی، به حجم عظیمی از داده‌های کاربران دست پیدا می‌کرده. حتی در مواردی شرکت بزرگی مانند فیس‌بوک به سوء‌استفاده از اطلاعات شخصی کاربران متهم شده.
می‌توان گفت که امنیت در متاورس توسط برنامه‌های متمرکز تهدید می‌شود. در این شرایط است که یک DApp یا برنامه غیر متمرکز کاربردی خواهد بود؛ گرچه نظارت در این برنامهها دشوارتر است؛ اما تا حد زیای آزادی کاربران و حفظ حریم خصوصی آن‌ها را تضمین می‌کند؛ زیرا چنین برنامه‌هایی از بلاک چین، قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتالی نظیر تتر استفاده می‌کنند.
برنامه‌های غیرمتمرکز اطلاعات را در سیستم‌های مرکزی ذخیره نمی‌کنند. از طرفی دادهها را رمزنگاری می‌کنند تا به‌آسانی برای نفوذ در دسترس نباشند. این دو ویژگی چنین اپلیکیشن‌هایی را ایمن کرده و حتی برای دنیای متاورس ایدئال می‌کنند.
آموزش امنیت در متاورس
استفاده صحیح از فناوری نیازمند آموزش است. این مسئله در حوزه نوین، پیچیده و گاهی پرچالشی مانند متاورس اهمیت زیادی دارد. تا این لحظه Metaverse توسعه چندانی پیدا نکرده و فاصله نسبتا زیادی با اغلب انتظارات دارد؛ اما زمان برای یادگیری درباره آن فرارسیده. در قرن ۲۱ علم سرعت رشد بسیاری داشته و این سرعت به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند. در چند سال اخیر توسعه هوش مصنوعی به سرعت پیشرفت‌ها افزوده. در کل انتظار می‌رود که AI به‌طور خاص نقش بسیار پررنگی در توسعه metaverse ایفا کند.
اگر با دانش و آگاهی کافی به این حوزه فناوری ورود پیدا کنید احتمالا با چالش‌های کم‌تری مواجه می‌شوید و ازجمله پیشروترین‌ها خواهید بود.
توجه ویژه به حفظ حریم خصوصی
باتوجه‌به تهدیدهای امنیت در متاورس، پلتفرم‌هایی که قصد ورود به این حوزه را دارند باید از ایده‌های نوین و خلاقانه در راستای حفظ هرچه بیشتر حریم خصوصی کمک بگیرند؛ زیرا ممکن است راه‌حل‌های سنتی پاسخ‌گوی نیازهای ایجاد شده در Metaverse نباشند.
نظارت و اصلاح سریع
بی‌شک بسیاری از حوزه‌های فناوری، کم یا زیاد دارای نقایصی هستند. در حوزه نوینی مانند متاورس نیز وجود نقایص و چالش‌ها قابل‌انتظار است. آنچه اهمیت دارد رویکرد توسعه‌دهندگان در مقابل چالش‌ها و نحوه پاسخ‌دادن به آن‌ها است. امنیت در متاورس چندان نقطه‌ضعف نخواهد بود اگر هر پلتفرم نظارت کاملی بر عملکرد و بازدهی خود داشته باشد. اصلاح به‌موقع نقایص و اشکالات امنیتی بسیار مهم است و بروز خطا و انواع سوء‌استفاده را به حداقل می‌رساند.
بلاک چین و امنیت در متاورس
زنجیره‌های رمزنگاری شده یا همان بلاک چین‌ها از دفتر کل توزیع شده استفاده می‌کنند؛ بنابراین ساختار غیرمتمرکز دارند و سروری مرکزی آن‌ها را مدیریت نمی‌کند. تاریخچه ایجاد شده در بلاک چین غیرقابل‌تغییر است و بنابراین اعتبار دارد. از طرفی هویت افراد در دنیای حقیقی و مجازی تا حد زیادی به سابقه فعالیت آن‌ها گره‌خورده است. این ویژگی باعث می‌شود که هویت افراد خاص و منحصربه‌فرد باقی بماند و به‌آسانی جعل نشود.
بلاک چین همچنین می‌تواند زمینه اصلی تراکنش‌های مالی در متاورس را فراهم کند. می‌توان در یک صرافی ارز دیجیتال معتبر این دارایی‌ها را خریداری کرده و به‌طور ایمن در کیف پول نگه‌داری کرد. با استفاده از کلید خصوصی کنترل کامل و ایمن رمزارزها در اختیار کاربر خواهد بود و امکان انتقال این دارایی‌ها به پلتفرم‌های مشخصی در Metaverse وجود خواهد داشت.
قراردادهای هوشمند، دیفای و برنامه‌های غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین نیز می‌توانند از جنبه‌های مختلف امنیت در متاورس را افزایش دهند.
پروژه های بلاک چینی متاورس
امنیت در متاورس و کارکرد بهینه آن تا حد زیادی به ارز های دیجیتال و بلاک چین وابسته است. به همین دلیل چندین پروژه موفق و بسیار کاربردی در این حوزه توسعه پیدا کرده‌اند که هر یک می‌توانند فرصت سرمایه‌گذاری بسیار مناسبی باشند. توجه کنید که متاورس در ابتدای راه است و پروژه‌های مربوط به آن نیز نسبتا ارزان هستند. با پیشرفت بیشتر این فناوری قیمت سهام و توکن پروژه‌های مربوط به آن نیز تا حد قابل‌توجهی افزایش خواهد یافت. افرادی در Metaverse موفق‌تر خواهند بود که پیش از سایرین و در زمان مناسب سرمایه‌گذاری کرده باشند. در ادامه به چندی از برترین پروژه‌های بلاک چینی این حوزه اشاره می‌کنیم:
- دی‌سنترالند (Decentraland): دی‌سنترالند که توکنی با نام مانا (MANA) عرضه کرده است یکی از بزرگترین پروژه‌های متاورسی مبتنی بر بلاک چین به‌حساب می‌آید. می‌توان در پلتفرم آن زمین و دارایی مجازی خریدوفروش کرد.
- سندباکس (The Sandbox): این پروژه بر پایه بلاک چین اتریوم ساخته شده و مشابه با دی‌سنترالند به کاربران اجازه می‌دهد که دارایی‌های دیجیتال ایجاد کرده و به معامله آن‌ها بپردازند. دارایی‌ها در این پلتفرم به‌صورت NFT هستند.
- سامنیوم اسپیس (Somnioum Space): این پلتفرم ویژه واقعیت مجازی (VR) طراحی شده و کاربران می‌توانند در آن دارایی‌های دیجیتال را ایجاد و معامله کنند.
متاورس و امنیت در آن را جدی بگیرید!
انتظارات زیادی وجود دارد که متاورس آینده فناوری، اقتصاد، روابط اجتماعی و سرگرمی‌های دیجیتال را متحول کند. در این میان مفاهیمی مانند مالکیت نیز دچار تحول می‌شوند و نیاز به مقررات جدید افزایش پیدا می‌کند. نوین بودن این حوزه چالش‌های امنیتی زیادی در آن ایجاد می‌کند که ممکن است برای افراد ناآگاه مشکل‌آفرین باشند. امکان نقض حریم خصوصی و سوء‌استفاده‌های مالی بزرگترین تهدیداتی هستند که کاربران Metaverse را تهدید می‌کنند.
خوشبختانه بلاک چین می‌تواند بسیاری از چالش‌های امنیت در متاورس را برطرف کند. رمزارزها ایمن هستند و نشان داده‌اند که می‌توانند در پروژه‌های بزرگ بدون هیچ نقصی به کار برده شوند. رمزنگاری‌های پیچیده هر بلاک و امکان بهره‌مندی از قراردادهای هوشمند اجازه تنظیم و اجرای مقررات چندعاملی را می‌دهند. ساختار غیرمتمرکز این فناوری نیز مطابق با قوانین متاورس بوده و از حریم خصوصی کاربران محافظت می‌کند.
منابع:
دیدگاه‌ها