ارزهای دیجیتال، دوستدار محیط زیست یا دشمن آن؟
متوسط
بسیاری از افراد نظر مثبتی نسبت به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، بیت کوین و فناوری جالب آن یعنی بلاک‌چین دارند؛ اما منتقدان این فناوری به نقطه‌ضعف مهمی اشاره می‌کنند که همان مصرف بالای انرژی برای استخراج بسیاری از ارزهای دیجیتال است. گرچه استخراج تنها یکی از روش‌های تأیید تراکنش‌های ارزهای دیجیتال و ثبت سکه‌های جدید در رمز ارزها است، اما بیت‌کوین مهم‌ترین و پرطرف‌دارترین ارز دیجیتال که سهم غیرقابل‌انکاری در از بازار را به خود اختصاص داده است از این روش پرمصرف استفاده می‌کند.
برای اینکه تصویر بهتری از میزان انرژی مصرف شده در استخراج بیت‌کوین و تأثیرات آن بر محیط‌زیست پیدا کنید در ادامه مقاله با ما همراه باشید. آیا جایگزینی برای استخراج ارزهای دیجیتال و مصرف انرژی کمتر وجود دارد؟ بالاخره ارز دیجیتال دوستدار محیط‌زیست است یا دشمن آن؟
برای خرید انواع ارز دیجیتال، به صرافی تبدیل مراجعه کنید.
مصرف انرژی در ارزهای دیجیتال
هیچ روش ساده و سرانگشتی‌ای برای محاسبه میزان انرژی مصرف شده برای استخراج بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال وجود ندارد. اما می‌توان این ارقام را باتوجه‌به میزان هش ریت شبکه و میزان مصرف برق دستگاه‌های ریگ استخراج تجاری موجود تخمین زد.
به‌عنوان‌مثال شاخص مصرف برق بیت‌کوین کمبریج تخمین زده است که بیت‌کوین گسترده‌ترین شبکه استخراج ارزهای دیجیتال حدود ۸۵ تراوات ساعت (TWh) برق (۰.۳۸ درصد از کل مصرف برق جهانی) و ۲۱۸ تراوات انرژی (۰٫۱۳ درصد از کل انرژی تولید شده در جهان) را به خود اختصاص داده است که این میزان بر اساس آمار مصرف کشورها در سال ۲۰۱۹ بیش از مجموع مصرف بلژیک و فنلاند بوده است.
وب‌سایت Digiconomist که یک وب‌سایت تحلیل آمارهای ارزهای دیجیتال است تخمین دیگری را منتشر کرده است که عدد ۱۳۰٫۳ تراوات بر ساعت را بر اساس میزان مصرف انرژی در روز ۹ جولای ۲۰۲۲ برای مصرف انرژی بیت‌کوین محاسبه کرده است. این یعنی به‌ازای هر تراکنش حدود ۱۴۵۵٫۸ کیلووات‌ساعت برق مصرف شده است که تقریباً معادل مصرف متوسط خانگی یک خانواده آمریکایی طی ۵۰ روز است.
باتوجه‌به اینکه اتریوم هم در آن زمان و پیش از انجام ارتقای ادغام از سازوکار اثبات کار استفاده می‌کرد تخمین میزان مصرف برق برای اتریوم هم در زمان خود جالب است.
تخمین زده می‌شود که بر اساس میزان مصرف برق در روز ۹ جولای ۲۰۲۲، اتریوم دومین شبکه بزرگ ارزهای دیجیتال ۶۲٫۷۷ تراوات ساعت برق را طی یک سال مصرف می‌کرده‌است. اما باتوجه‌به تغییر سازوکار اجماع اتریوم از اثبات کار به اثبات سهام در سپتامبر ۲۰۲۲ این میزان مصرف انرژی به ۰٫۰۱ تراوات ساعت در سال کاهش‌یافته است و در حال حاضر مصرف هر تراکنش اتریوم حدود ۰٫۰۳ کیلووات‌ساعت است به‌شکل چشمگیری کاهش‌یافته است.
اغلب میزان مصرف انرژی در استخراج ارزهای دیجیتال در طول زمان متفاوت است و دلیل این مسئله تغییر قیمت ارزهای دیجیتال و میزان استفاده کاربران است. استخراج ارزهای دیجیتال فرایندی رقابتی است: با افزایش ارزش پاداش ایجاد بلوک، انگیزه شروع استخراج افزایش می‌یابد. هرچه قیمت ارز دیجیتال بیشتر باشد به این معنی است که میزان انرژی بیشتری در شبکه آن ارز دیجیتال مصرف می‌شود.
چرا استخراج ارزهای دیجیتال نیاز به انرژی دارد
شدت مصرف انرژی یک ارز دیجیتال یکی از ویژگی‌های این ارزها است و باگ و مشکلی برای این دارایی‌ها محسوب نمی‌شود. استخراج بیت‌کوین فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌ها را در این ارز دیجیتال به‌صورت خودکار و بدون مداخله واسطه‌ها و نیاز به وجود شخص ثالث یا بانک انجام می‌دهد.
طراحی اعتبارسنجی تراکنش‌ها به‌شکل‌ی بوده است که میزان زیادی انرژی مصرف می‌کند و شبکه به قدرت رایانش هزاران دستگاه ماینر وابسته‌است. این وابستگی باعث می‌شود امنیت بلاک‌چین‌های ارزهای دیجیتالی که از سازوکار اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند حفظ شود.
تأثیرات محیط زیستی استخراج ارزهای دیجیتال
محاسبه رد پای کربنی ارزهای دیجیتال از تخمین میزان مصرف برق این دارایی‌ها مشکل‌تر است. گرچه سوخت‌های فسیلی در بسیاری از کشورهایی که استخراج ارزهای دیجیتال در آن انجام‌می‌شود سوخت غالب است، ماینرها باید ارزان‌ترین منبع انرژی موجود را برای کار خود انتخاب کنند تا سوددهی استخراج را برای خود حفظ کرده و این کار را توجیه‌پذیر کنند.
Digiconomist تخمین می‌زند که شبکه بیت‌کوین مسئول انتشار حدود ۷۳ میلیون تن دی‌اکسیدکربن در سال است که این میزان معادل تولید سالانه CO2 در کشوری همچون ترکمنستان است. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده تا سپتامبر ۲۰۲۲ اتریوم حدود ۳۵٫۴ میلیون تن دی‌اکسیدکربن ایجاد و منتشر نکرده است و این میزان پس از تغییر سازوکار ادغام در اتریوم به ۰.۰۱ میلیون تن در سال رسیده است.
کشورهایی که بیشترین میزان تأثیرگذاری را دارند
محققان دانشگاه کمبریج گزارش می‌دهند که بیشترین میزان استخراج بیت‌کوین در کشورهای آمریکا، چین و قزاقستان رخ می‌دهد. بر اساس گزارش مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل این دانشگاه حدود ۷۶ درصد انرژی تولید شده در کشور چین با سوزاندن زغال سنگ و نفت خام ایجاد می‌شود. سهم چین از میزان هش ریت جهانی ۲۱ درصد است.
حدود ۳۸ درصد از کل استخراج ارزهای دیجیتال در کشور آمریکا انجام‌می‌شود. بر اساس آمارهای سال ۲۰۱۹ آمریکا بیشتر انرژی خود را با سوزاندن سوخت‌های فسیلی تولید می‌کند. قزاقستان استخراج حدود ۱۳ درصد از بیت‌کوین جهانی را بر عهده دارد و اغلب از سوخت‌های فسیلی برای تولید انرژی استفاده می‌کند.
روسیه نیز یکی دیگر از بزرگ‌ترین استخراج‌کننده‌های بیت‌کوین است که صاحب منابع نفت و گاز است و از سوزاندن این منابع بهره می‌گیرد. کشور ما نیز گرچه به‌صورت غیررسمی و چراغ خاموش در بازار استخراج ارزهای دیجیتال حضور دارد؛ ولی بیشتر برق خود را از سوزاندن سوخت‌های فسیلی تولید می‌کند.
در نتیجه ۳ کشورهای تولیدکننده بیت‌کوین ۷۲ درصد از این ارز دیجیتال را استخراج می‌کنند. این ۳ کشور به‌شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اند و ایجاد آلودگی می‌کنند.
تولید زباله‌های الکترونیک
استخراج ارزهای دیجیتال باعث هر رفتن میزان زیادی برق می‌شود؛ چون دستگاه‌های ماینینگ به‌سرعت کارایی‌شان را از دست می‌دهند. این مسئله مخصوصاً در مورد دستگاه‌های ماینر ASIC صادق است که دستگاه‌های تخصصی استخراج ارزهای دیجیتال هستند. بر اساس گزارش Digiconomist شبکه بیت‌کوین سالانه حدود ۳۸ هزار تن زباله الکترونیک ایجاد می‌کند.
آیا می‌شود مصرف برق را در استخراج ارز دیجیتال کاهش داد؟
بیشتر دستگاه‌های ماینر ارز دیجیتال در مکان‌هایی مورداستفاده قرار می‌گیرند که انرژی به‌وفور در دسترس است و ارزان و قابل‌اعتماد است. اما پردازش تراکنش‌های ارزهای دیجیتال و استخراج سکه‌های جدید لزوماً لازم نیست انرژی‌بری بالایی داشته‌باشد.
سازوکار اجماع اثبات سهام (PoS) نوعی روش اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ضرب سکه‌های جدید است که می‌تواند جایگزین سازوکار اثبات کار بباشد و نیازی به قدرت پردازشی بالایی ندارد. در این روش قدرت تأیید تراکنش‌ها و کارکرد شبکه ارز دیجیتال بر اساس میزان ارزهایی که اعتبارسنج استیک کرده است (در محلی قفل کرده است) تعیین می‌شود.
روش‌های اجماع دیگری همچون اثبات تاریخچه، اثبات زمان سپری‌شده، اثبات سوزاندن، اثبات ظرفیت و… در حال توسعه‌یافتن است. در حالی که شبکه اتریوم با تغییر سازوکار اجماع خود توانست ۹۹٫۹۹ درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد، متأسفانه چنین هدفی در جامعه کاربران بیت‌کوین وجود ندارد. بیت‌کوین پرطرف‌دارترین ارز دیجیتال است. این یعنی استخراج و هزینه‌های مالی و محیط‌زیستی آن همچنان با این ارز دیجیتال باقی می‌ماند.
آیا ارز دیجیتال دوستدار محیط‌زیست است؟
برخی ارزهای دیجیتال انرژی بالا و تجهیزات خاصی مصرف می‌کنند و تولید زباله و انتشار گازهای گلخانه‌ای بالایی دارند. به همین خاطر با محیط‌زیست سازگار نیستند. اما لازم است که هزینه‌های محیط‌زیستی جمع‌آوری منابع طبیعی و افزایش مصرف انرژی و برق برای ایجاد و نگهداری ارزهای موجود کشورها و سیستم بانکی را در کنار موانع و مزایای پیشین در نظر داشته‌باشیم.
آیا بیت‌کوین می‌تواند سازگار با محیط‌زیست شود؟
به‌طور خلاصه ازآنجاکه فرایند اعتبارسنجی پرمصرف، رقابتی و پاداش محور است، احتمال اینکه بیت‌کوین ردپای انرژی خود را کاهش دهد بعید است. حتی پس از اینکه آخرین بیت‌کوین قابل‌استخراج پاداش داده شود، این شبکه همچنان به میزان برق زیادی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها نیاز دارد.
میزان استفاده از انرژی تجدیدپذیر در استخراج ارزهای دیجیتال
در حال حاضر اطلاعات رسمی چندانی درباره تخمین میزان انرژی مصرفی در ارزهای دیجیتال از منابع تجدیدپذیر در دسترس نیست. ولی در برخی کشورها استفاده از انرژی خورشیدی و امثال آن برای تولید برق مصرفی استخراج بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال توصیه می‌شود.
ارزهای دیجیتال دوستدار محیط‌زیست
همان‌طور که دیدیم اتریوم با یک تغییر تاریخی توانست انرژی مصرفی در استخراج این را تا بیش از ۹۹ درصد کاهش دهد و نقش مهمی در کمک و دوستی با محیط‌زیست بازی کند. برخی دیگر ارز ارزهای دیجیتال دوستدار محیط‌زیست که میزان مصرف انرژی بسیار کمی دارند، عبارت‌اند از:
سخن پایانی
گرچه اغلب اخباری درباره آلایندگی و تأثیرات بد ارزهای دیجیتال بر روی محیط‌زیست، برخی از این ارزها روند بسیار خوبی را برای دوستی با محیط‌زیست و کاهش آلایندگی آغاز کرده‌اند و علاوه بر کاهش نیاز به کاغذ، بانک‌ها و فرایندهای بانکداری که خود انرژی‌بری بالایی دارند، توانسته‌اند نیاز افراد به جابه‌جایی برای انتقال پول را هم به‌خوبی کاهش دهند و از این راه در مصرف انرژی و سوخت صرفه‌جویی کنند.
بااین‌حال همچنان دغدغه‌های فراوانی درباره میزان مصرف انرژی بیت‌کوین وجود دارد که همچنان پاسخی به آن داده نشده است. ممکن است آینده ارزهای دیجیتال باتوجه‌به دغدغه‌های محیط‌زیستی به‌سمت ارزهایی همچون اتریوم برود و کم‌کم ارزهای انرژی‌بری همچون بیت‌کوین و دوج‌کوین جایگاه خود را در این بازار متزلزل ببینند. آیا بیت‌کوین جایگاهش را به اتریوم خواهد داد؟ شما چه فکر می‌کنید؟
منابع:
دیدگاه‌ها