چکیده

در دنیای پرنوسان و پررمز و راز ارز دیجیتال، ابزارهایی وجود دارند که به معامله‌گران کمک می‌کنند تا از نوسانات بازار به سود خود بهره‌برداری کنند. یکی از این ابزارهای پرطرفدار و البته پیچیده، قراردادهای فیوچرز است. این قراردادها به شما اجازه می‌دهند، بدون نیاز به داشتن ارز دیجیتال به‌طور واقعی، بر سر قیمت آینده آن سود کسب کنید. این قراردادها به دو نوع فیوچرز استاندارد و فیوچرز پرپچوال (Perpetual)  تقسیم می‌شوند که هر کدام با ویژگی‌ها و مزایای خاص خود، به روش‌های مختلفی امکان سودآوری یا مدیریت ریسک را برای افراد فراهم می‌کنند. در ادامه، به بررسی دقیق این دو نوع قرارداد می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم تصمیم‌گیری بهتری در سیر معاملاتی خود داشته باشید.

قراردادهای فیوچرز استاندارد: تعهدات با زمان مشخص

قراردادهای فیوچرز استاندارد (Standard Futures Contracts) نوعی از قراردادهای مشتقه هستند که در آن‌ها خریدار و فروشنده توافق می‌کنند یک دارایی (مانند ارز دیجیتال) را در یک تاریخ مشخص در آینده با قیمتی از پیش تعیین‌شده مبادله کنند. این قراردادها به معامله‌گران اجازه می‌دهند با پیش‌بینی قیمت‌های آینده، موقعیت‌های خرید (Long) یا فروش (Short) باز کنند و از تغییرات قیمتی سود ببرند.

بزرگ‌ترین رویداد ارز دیجیتال ایران با شرکت در این رویداد و دعوت از دوستان خود می‌توانید بدون قرعه‌کشی BMW X3 برنده شوید.

شرکت در رویداد

 قراردادهای فیوچرز استاندارد چگونه کار می‌کنند؟

در قراردادهای فیوچرز استاندارد، طرفین توافق می‌کنند که دارایی مورد نظر را در تاریخ انقضا (Expiration Date) که از قبل مشخص شده است، معامله کنند. تا زمان انقضای قرارداد، قیمت دارایی ممکن است افزایش یا کاهش یابد و معامله‌گران از پیش‌بینی این تغییرات قیمتی برای کسب سود یا کاهش ضرر استفاده می‌کنند. با رسیدن به تاریخ انقضا، قرارداد تسویه می‌شود و طرفین ملزم به انجام تعهدات خود هستند. این نوع قرارداد تنها در صرافی‌ ارز دیجیتال معتبر قابل معامله است و از قوانین مشخصی پیروی می‌کند.

قراردادهای پرپچوال (Perpetual): بدون تاریخ انقضا، همیشه فعال

قراردادهای پرپچوال(Perpetual Contracts)، یک نوع قرارداد مشتقه است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون داشتن تاریخ انقضا، روی قیمت آینده یک دارایی دیجیتال مانند بیت‌ کوین شرط‌بندی کنند. به دلیل اینکه این قراردادها تاریخ انقضا ندارند، کاربران می‌توانند موقعیت‌های خود را برای مدت طولانی باز نگه دارند. این ویژگی قراردادهای پرپچوال را بسیار جذاب کرده است، به ویژه برای تریدرهایی که به دنبال حفظ موقعیت‌های خود برای مدت طولانی هستند.

 ویژگی‌های اصلی پرپچوال چیست و چرا محبوبیت زیادی دارد؟

ویژگی اصلی قراردادهای پرپچوال نبود تاریخ انقضاست. همچنین، این قراردادها به طور مداوم توسط بازار تعدیل می‌شوند تا قیمت آن‌ها با قیمت واقعی دارایی مورد معامله همخوانی داشته باشد. به علاوه، معامله‌گران می‌توانند از اهرم (Leverage) استفاده کنند تا موقعیت‌های بزرگ‌تری با سرمایه کمتر باز کنند که این ویژگی باعث افزایش سود بالقوه می‌شود.

 نقش فاندینگ ریت در قراردادهای پرپچوال

فاندینگ ریت یک نرخ مالی است که معامله‌گران برای حفظ موقعیت‌های خود به یکدیگر پرداخت می‌کنند تا قیمت قرارداد پرپچوال با قیمت لحظه‌ ای ارز دیجیتال (Spot Price) هم‌سو باقی بماند. اگر فاندینگ ریت مثبت باشد، معامله‌گران با موقعیت‌های لانگ (خرید) به معامله‌گران با موقعیت‌های شورت (فروش) پول پرداخت می‌کنند و بالعکس. این مکانیزم باعث می‌شود که قیمت پرپچوال از قیمت واقعی بازار دور نشود و انگیزه‌ای برای اصلاح اختلافات قیمتی بین دو بازار ایجاد کند.

تفاوت‌های کلیدی بین فیوچرز استاندارد و پرپچوال

 تاریخ انقضا و تاثیر آن بر معاملات

در قراردادهای فیوچرز استاندارد، معامله‌گران باید در تاریخ معینی به تسویه قرارداد بپردازند و موقعیت‌های آن‌ها بسته می‌شود. این موضوع می‌تواند برنامه‌ریزی دقیق‌تری را در استراتژی‌های معاملاتی به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، قراردادهای پرپچوال هیچ‌گونه تاریخ انقضایی ندارند و معامله‌گران می‌توانند موقعیت‌های خود را تا زمانی که مایل باشند باز نگه دارند.

نحوه محاسبه سود و زیان در دو نوع قرارداد

در قراردادهای فیوچرز استاندارد، سود یا زیان زمانی به دست می‌آید که قرارداد به تاریخ انقضا برسد یا معامله‌گر موقعیت خود را قبل از آن ببندد. در حالی که در قراردادهای پرپچوال، سود و زیان به صورت لحظه‌ای بر اساس تغییرات قیمت دارایی در بازار و فاندینگ ریت محاسبه می‌شود. این بدان معناست که در پرپچوال، معامله‌گران حتی بدون تسویه قرارداد می‌توانند سود کسب کنند یا زیان ببینند.

کدام یک برای تریدرهای مبتدی مناسب‌تر است؟

قراردادهای پرپچوال پیچیدگی‌های بیشتری مانند فاندینگ ریت و مدیریت اهرم به همراه دارند که ممکن است برای تریدرهای مبتدی چالش‌برانگیز باشد. از سوی دیگر، فیوچرز استاندارد با ساختار ساده‌تر و تاریخ انقضا مشخص، ممکن است گزینه‌ای مناسب‌تر برای افرادی باشد که به تازگی وارد دنیای معاملات فیوچرز شده‌اند و به دنبال یک استراتژی قابل پیش‌بینی‌تر هستند.

کدام قرارداد برای کدام استراتژی معاملاتی مناسب است؟

اگر شما یک معامله‌گر کوتاه‌مدت (اسکالپر یا تریدر روزانه) هستید، قراردادهای پرپچوال ممکن است برای شما مناسب‌تر باشند. نبود تاریخ انقضا در این قراردادها به شما امکان می‌دهد تا موقعیت‌های خود را در هر لحظه که مایل باشید ببندید و از نوسانات لحظه‌ای بازار به نفع خود استفاده کنید. به علاوه، پرپچوال‌ها به شما امکان می‌دهند با اهرم‌های بالا در بازار فعال باشید، که این ویژگی برای اسکالپرها که به دنبال سودهای سریع هستند، بسیار جذاب است.

از سوی دیگر، اگر شما یک معامله‌گر بلندمدت هستید و پیش‌بینی می‌کنید که قیمت یک دارایی طی چند ماه افزایش یا کاهش خواهد یافت، فیوچرز استاندارد با تاریخ انقضای مشخص می‌تواند گزینه‌ای بهتر باشد. این نوع قراردادها به شما این امکان را می‌دهند که بدون نگرانی درباره تغییرات کوتاه‌مدت فاندینگ ریت یا نوسانات روزانه بازار، موقعیت‌های بلندمدت بگیرید و برنامه‌ریزی دقیقی برای زمان بسته شدن قرارداد داشته باشید.

مثالی از تفاوت واقعی فیوچرز استاندارد و پرپچوال در بازار ارز دیجیتال

• فیوچرز استاندارد: فرض کنید شما یک تریدر هستید و قیمت فعلی بیت‌کوین حدود ۲۸,۰۰۰ دلار است. پیش‌بینی می‌کنید که طی سه ماه آینده، قیمت بیت‌کوین به ۳۵,۰۰۰ دلار برسد. برای استفاده از این پیش‌بینی، یک قرارداد فیوچرز استاندارد با سررسید سه ماهه در یک صرافی مانند بایننس باز می‌کنید و یک موقعیت خرید (Long) برای ۱ بیت‌کوین می‌گیرید.
  با استفاده از اهرم 10x، به جای سرمایه‌گذاری کل مبلغ ۲۸,۰۰۰ دلار، تنها حدود ۲,۸۰۰ دلار از سرمایه‌تان را وارد بازار می‌کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد و قیمت بیت‌کوین تا سررسید قرارداد به ۳۵,۰۰۰ دلار برسد، سود شما بر اساس قیمت جدید محاسبه می‌شود :سود واقعی: ۳۵,۰۰۰ – ۲۸,۰۰۰ = 7,۰۰۰ دلار. با توجه به اهرم 10x، این سود شما به ۷۰,۰۰۰ دلار تبدیل می‌شود .این سود ۷۰,۰۰۰ دلاری با تنها ۲,۸۰۰ دلار سرمایه‌گذاری اولیه به دست آمده است که نشان‌دهنده قدرت استفاده از اهرم در معاملات فیوچرز است .
  اما در نظر داشته باشید که اگر قیمت بیت‌کوین کاهش یابد و مثلاً به ۲۵,۰۰۰ دلار برسد:ضرر واقعی: ۲۸,۰۰۰ – ۲۵,۰۰۰ = 3,۰۰۰ دلار و با اهرم 10x، ضرر شما به ۳۰,۰۰۰ دلار افزایش می‌یابد. در این حالت، اگر سرمایه کافی برای پوشش این ضرر نداشته باشید، موقعیت شما به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، که به آن لیکوئید شدن گفته می‌شود. بنابراین، استفاده از اهرم علاوه بر افزایش سود احتمالی، ریسک زیادی هم به همراه دارد.
• فیوچرز پرپچوال: فرض کنید شما از طریق یک قرارداد فیوچرز پرپچوال، یک موقعیت خرید (Long)  برای ۱ بیت‌کوین باز کنید و از اهرم 10x  استفاده کنید. این یعنی شما تنها ۲,۸۰۰ دلار از سرمایه خود را وارد معامله می‌کنید، در حالی که موقعیت شما معادل ۲۸,۰۰۰ دلار خواهد بود.

در قراردادهای پرپچوال، چون تاریخ انقضا وجود ندارد، شما می‌توانید موقعیت خود را تا زمانی که مایل باشید باز نگه دارید، اما باید مرتباً فاندینگ ریت (Funding Rate) را پرداخت کنید که به تعادل قیمت پرپچوال و قیمت لحظه‌ای بازار کمک می‌کند.
فرض کنید قیمت بیت‌کوین طی چند روز به ۳۵,۰۰۰ دلار افزایش یابد: سود واقعی شما: 35,۰۰۰ – ۲۸,۰۰۰ = 7,۰۰۰ دلار. با توجه به اهرم 10x، سود شما به ۷۰,۰۰۰ دلار می‌رسد.
اما توجه داشته باشید که در طول مدتی که موقعیت شما باز است، فاندینگ ریت ممکن است تأثیرگذار باشد. برای مثال، اگر فاندینگ ریت ۰.۰۱% باشد و شما موقعیت خود را برای چند روز نگه دارید، هزینه فاندینگ ریت برای نگه داشتن این موقعیت افزایش می‌یابد.
حالا فرض کنید قیمت بیت‌کوین به ۲۵,۰۰۰ دلار کاهش یابد: ضرر واقعی شما: 28,۰۰۰ – ۲۵,۰۰۰ = 3,۰۰۰ دلار و با اهرم 10x، ضرر شما به ۳۰,۰۰۰ دلار می‌رسد.
اگر این ضرر بیش از موجودی حساب شما باشد و نتوانید مارجین لازم را تأمین کنید، موقعیت شما لیکوئید (بسته شدن خودکار) می‌شود. بنابراین، در معاملات فیوچرز پرپچوال نیز باید به فاندینگ ریت و نوسانات قیمتی توجه زیادی داشته باشید، زیرا حتی با وجود نبود تاریخ انقضا، ریسک لیکوئید شدن همچنان وجود دارد.

نکته مهم: سود و زیان شما در معاملات پرپچوال می‌تواند بسیار سریع‌تر و سنگین‌تر از معاملات بدون اهرم باشد و هزینه‌های فاندینگ نیز به صورت مستمر تأثیرگذار خواهد بود.

چگونه ریسک‌ها را مدیریت کنیم؟

مدیریت ریسک یکی از مهم‌ترین جنبه‌های هر استراتژی معاملاتی است. در قراردادهای فیوچرز استاندارد، تاریخ انقضا به شما کمک می‌کند تا در یک چارچوب زمانی مشخص موقعیت خود را ببندید، اما این قراردادها می‌توانند نوسانات زیادی را نزدیک به زمان انقضا تجربه کنند. از این رو، برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از استاپ‌لاس (Stop-Loss) می‌تواند به شما کمک کند تا زیان‌های احتمالی را کاهش دهید.

در مقابل، در قراردادهای پرپچوال، مدیریت فاندینگ ریت و استفاده از اهرم به شدت حائز اهمیت است. معامله‌گرانی که از پرپچوال استفاده می‌کنند، باید مرتباً فاندینگ ریت را بررسی کنند و مطمئن شوند که هزینه‌های مرتبط با آن به سودهای‌شان نمی‌چربد. استفاده از اهرم بالا نیز ریسک را افزایش می‌دهد؛ بنابراین معامله‌گران باید با احتیاط از اهرم‌ها استفاده کنند و استراتژی‌های مدیریت ریسک قوی داشته باشند.

سخن پایانی

درک عمیق تفاوت‌ها بین فیوچرز استاندارد و پرپچوال به شما کمک می‌کند تا از این ابزارها به صورت بهینه‌تری استفاده کنید. اگر هدف شما مدیریت ریسک است و می‌خواهید در یک دوره زمانی مشخص از بازار بهره ببرید، فیوچرز استاندارد برای شما مناسب‌تر است. اما اگر به دنبال سودآوری سریع‌تر هستید و با نوسانات و ریسک‌های بیشتر مشکلی ندارید، پرپچوال می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.

سئوالات متداول

فیوچرز استاندارد و پرپچوال چه تفاوتی با هم دارند؟

قراردادهای فیوچرز استاندارد دارای تاریخ انقضا هستند. در مقابل، قراردادهای پرپچوال (Perpetual) تاریخ انقضا ندارند.

آیا قرارداد فیوچرز پرپچوال برای مبتدیان مناسب است؟

قراردادهای پرپچوال به دلیل وجود فاندینگ ریت و استفاده از اهرم (Leverage)، برای مبتدیان پیچیده و پرریسک باشند.

آیا می‌توان هر دو نوع قرارداد فیوچرز و پرپچوال را همزمان معامله کرد؟

بله، بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای از هر دو نوع قرارداد فیوچرز و پرپچوال به طور همزمان استفاده می‌کنند تا استراتژی‌های متنوعی برای مدیریت ریسک و سودآوری داشته باشند. این کار به آن‌ها امکان می‌دهد از فرصت‌های مختلف در بازار استفاده کنند و استراتژی‌های پیچیده‌تری مانند هجینگ (Hedging)  را پیاده‌سازی کنند.

کدام نوع قرارداد سود بیشتری دارد: فیوچرز استاندارد یا پرپچوال؟

اگر به دنبال معاملات کوتاه‌مدت و سریع با نوسانات زیاد هستید، پرپچوال ممکن است سودآوری بیشتری داشته باشد. اگر به دنبال یک برنامه‌ریزی بلندمدت و قابل پیش‌بینی هستید، فیوچرز استاندارد ممکن است برای شما بهتر باشد.