تورم تا پایان ۱۴۰۴ به چه نقطه‌ای می‌رسد؟

نرخ تورم در ایران در مسیر ثبت بالاترین سطح تاریخی خود قرار گرفته است. اگر روند تورم در سه‌ماه پایانی سال مشابه سه ماه اخیر ادامه یابد، تورم نقطه‌ای تا پایان سال به حدود ۵۵.۶ درصد خواهد رسید. در سناریویی که رفتار تورم در ماه‌های پایانی مشابه آذرماه باشد، نرخ تورم می‌تواند به ۵۶ درصد برسد که رکوردی تاریخی به حساب می‌آید.

سناریوی خوش‌بینانه‌تر نشان می‌دهد که اگر الگوی تورم سه‌ماهه پایانی منطبق با میانگین ۹ ماه نخست سال حرکت کند، نرخ تورم در سطح ۵۳.۱ درصد تثبیت خواهد شد.

کارشناسان اقتصادی افزایش متغیرهای پولی ناشی از استقراض دولت از بانک مرکزی، کاهش درآمدهای ارزی و افزایش ریسک‌های سیاسی را از مهم‌ترین عوامل تداوم تورم بالا در سال جاری می‌دانند.

نرخ تورم ماهانه آذر

گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه در آذر ماه به ۴.۲ درصد رسیده، در حالی که این رقم در آبان ۳.۴ درصد بود. نرخ تورم نقطه به نقطه نیز با ثبت رقم ۵۲.۶ درصد نسبت به ماه قبل ۳.۲ واحد درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال از ۵۵.۵ درصد عبور کند. همچنین نرخ تورم متوسط در آذر ماه ۴۲.۲ درصد اعلام شده که ۱.۸ واحد درصد بیش از ماه قبل است.

عبور تورم نقطه‌ای از مرز ۵۰ درصد

بر اساس سناریوهای مختلف، اگر تورم ماهانه دی ماه ۴.۱ درصد باشد، تورم نقطه به نقطه دی ماه ۵۴.۴ درصد و تورم پایان سال ۵۵.۶ درصد خواهد بود. در صورت ادامه روند ۶ ماه منتهی به آذر با تورم ماهانه ۳.۷ درصد، تورم دی ماه ۵۳.۸ درصد و تا پایان سال به ۵۴ درصد نخواهد رسید. همچنین اگر تورم دی ماه به میانگین سالانه تا پایان آذر یعنی ۳.۶ درصد کاهش یابد، نرخ تورم دی ماه ۵۳.۶ درصد ثبت خواهد شد.

پیش‌بینی تورم در پایان سال

بر اساس روندهای سه‌ماهه، شش‌ماهه و نه ماهه، نرخ تورم در انتهای سال جاری بیش از ۵۳ درصد خواهد بود. اسناد پشتیبان بودجه ۱۴۰۵ نیز میانگین تورم پیش‌بینی شده برای پایان سال ۱۴۰۴ را ۵۳.۸ درصد اعلام کرده‌اند. بر اساس اطلاعات سازمان برنامه و بودجه ۵۱.۱ درصد، بانک مرکزی ۵۶.۶ درصد و موسسه عالی آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی ۵۳.۸ درصد پیش‌بینی کرده‌اند.

تورم اقلام اساسی

در آذر ماه، گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. بالاترین تورم نقطه به نقطه آذر ماه ۷۲.۳ درصد مربوط به این گروه بوده است. تورم نقطه‌ای خوراکی‌های تازه ۶۳.۳ درصد و سایر خوراکی‌ها ۸۵.۳ درصد ثبت شده است. در میان اقلام خوراکی، گروه نان و غلات ۱۱۲.۷ درصد و گروه میوه و خشکبار ۱۱۳.۳ درصد تورم نقطه‌ای داشته‌اند.

شاخص قیمت آب، برق و سوخت نیز با ۷۸.۴ درصد افزایش مواجه بوده است. از نظر تورم ماهانه، گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ ۱۰.۲ درصد، خرید وسایل نقلیه ۱۰.۸ درصد و ارتباطات ۱۰.۱ درصد رشد کرده‌اند. تورم ماهانه اقلام خوراکی، آشامیدنی و دخانیات در مناطق روستایی ۶.۲ درصد و در مناطق شهری ۵.۳ درصد بوده است.

سوالات متداول

۱. تورم نقطه‌ای چیست و چرا اهمیت دارد؟

تورم نقطه‌ای میزان تغییر قیمت‌ها نسبت به ماه مشابه سال قبل را نشان می‌دهد و تصویر دقیقی از فشار تورمی بر اقتصاد و زندگی خانوارها ارائه می‌کند.

۲. چرا بازگشت تورم به زیر ۵۰ درصد در کوتاه‌مدت بعید است؟

روندهای فعلی نقدینگی، استقراض دولت و محدودیت‌های ارزی نشان می‌دهد کاهش محسوس تورم بدون تغییرات اساسی در سیاست‌های اقتصادی امکان‌پذیر نیست.

۳. چرا تورم خوراکی‌ها از سایر کالاها بیشتر است؟

وابستگی این گروه به نرخ ارز، هزینه‌های حمل‌ونقل و شرایط تولید باعث می‌شود افزایش هزینه‌ها سریع‌تر به قیمت نهایی منتقل شود و فشار تورمی بیشتری ایجاد کند.