چشم‌انداز تورم ۵۰ درصدی تا پایان ۱۴۰۴

اقتصاد ایران و جهان در آستانه رویدادهای مهم، وارد مقطعی پر از ابهام شده است؛ از سناریوهای تورمی و روند قیمت‌ها تا بحران حمل‌ونقل مرزی، آینده نرخ بهره آمریکا، رفتار مالی نسل زد و همچنین پیام‌های ژئوپلیتیکی سفر وزیر خارجه ترکیه به تهران است. در برنامه «تیتریک» ۹ آذر ۱۴۰۴، مجموعه‌ای از این تحولات زیر ذره‌بین قرار گرفت و هرکدام از زاویه‌ای متفاوت بررسی شد.

سناریوهای تورم تا پایان سال ۱۴۰۴؛ آینده مبهم قیمت‌ها در اقتصاد ایران

یکی از اصلی‌ترین پرسش‌های جامعه در سال‌های اخیر، آینده تورم و رفتار قیمت‌هاست؛ موضوعی که تعیین‌کننده بسیاری از تصمیمات خانوارها، تولیدکنندگان، اصناف و حتی سیاست‌گذاران است. در شرایطی که ساختار اقتصاد ایران با بی‌ثباتی‌های مزمن، محدودیت‌های سیاستی و شوک‌های پی‌درپی مواجه است، پیش‌بینی مسیر تورم اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

تحلیل‌های صورت‌گرفته در گزارش‌های اقتصادی اخیر نشان می‌دهد که روند افزایشی تورم همچنان محتمل‌ترین سناریوی پیش‌رو است. داده‌های موجود بیانگر آن است که عوامل فشارزا بر سطح عمومی قیمت‌ها، از نوسانات ارزی تا رشد نقدینگی و کسری بودجه، همچنان فعال‌اند و چشم‌انداز کوتاه‌مدت اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهند. از همین‌رو انتظار می‌رود تا پایان سال ۱۴۰۴، احتمال کاهش چشمگیر تورم چندان بالا نباشد و مسیر صعودی در اکثر کالاها و خدمات ادامه یابد.

زیان میلیاردی کامیون‌داران در بحران مرزی افغانستان؛ چالشی برای تجارت شرق کشور

بحران مهر و آبان ۱۴۰۴ در مرزهای شرقی، بار دیگر مهم بودن مسیرهای صادراتی ایران به افغانستان را نمایان کرد. توقف حدود ۱۳۰۰ کامیون حامل سوخت و کالا، نتیجه تصمیمات ناگهانی طالبان در حوزه گمرک، مقررات ورود و خروج، و کنترل‌های جدید ارزی بود؛ تصمیماتی که بدون هماهنگی قبلی اتخاذ شد و چرخه تجارت دو کشور را برای هفته‌ها مختل کرد.

شرکت‌های حمل‌ونقل ایرانی در این مدت با خسارت‌های میلیاردی روبه‌رو شدند. نبود سازوکارهای رسمی، ضعف در پوشش‌های بیمه‌ای، خلأ همکاری نهادی و ناهماهنگی در اطلاع ‌رسانی، باعث شد این بحران ابعاد گسترده‌تری پیدا کند. تحلیلگران تأکید می‌کنند که برای جلوگیری از تکرار چنین رخدادهایی، ایجاد مسیرهای پایدار جایگزین، تقویت روابط لجستیکی دو کشور و تدوین سازوکارهای رسمی و قابل پیش‌بینی ضروری است. امنیت اقتصادی مرزها نیازمند برنامه‌ ریزی و توافق ‌نامه ‌های بلندمدت است.

آینده نرخ بهره آمریکا؛ یک تصمیم سرنوشت‌ساز برای بازارهای جهانی

تنها ده روز تا نشست حساس فدرال رزرو باقی مانده است و بازارهای جهانی در انتظار تصمیمی هستند که می‌تواند مسیر قیمت طلا، نقره، مس، ارز و سهام را در ماه‌های آینده تغییر دهد. پرسش اصلی فعالان اقتصادی این است: آیا نرخ بهره کاهش پیدا می‌کند؟

از زمان اجلاس جکسون هول تاکنون، سیگنال‌های متفاوتی از سوی مقامات فدرال رزرو منتشر شده است. سخنان جروم پاول حاوی نوعی انتظار برای احتیاط بود، در حالی‌که جان ویلیامز با لحنی متمایل به سیاست انبساطی، چشم‌انداز بازار را تغییر داد. همین تضادها باعث شده است که تحلیل‌ها در مورد زمان و شدت کاهش نرخ بهره به‌شدت متغیر باشد.

اعضای فدرال رزرو اکنون میان دو نگرانی اصلی گرفتار شده‌اند:

• تداوم فشارهای تورمی
• وضعیت رو به ضعف بازار کار

این اختلاف دیدگاه‌ها تصمیم‌گیری را پیچیده کرده است. پیش‌بینی اغلب اقتصاددانان نشان می‌دهد احتمال کاهش نرخ بهره وجود دارد، اما اهمیت اصلی جلسه پیش‌رو در سیگنال‌هایی است که درباره مسیر اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۲۶ منتشر خواهد شد. این جلسه به‌طور مستقیم بر بازارهای جهانی و سرمایه‌گذاران تأثیر خواهد گذاشت.

بحران مسکن و تأثیر آن بر رفتار مالی نسل زد؛ واکنشی منطقی به واقعیتی تلخ

سال‌هاست که نسل زد (متولدین اواخر دهه ۷۰ تا ۹۰) به رفتارهای اقتصادی سطحی، تصمیم‌گیری‌های کوتاه‌مدت و بی‌ثباتی مالی متهم می‌شود. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد ریشه این رفتارها نه در بی‌مسئولیتی، بلکه در یک واقعیت ساختاری قرار دارد.

افزایش شدید قیمت خانه، کاهش دستمزد حقیقی و نبود افق روشن برای پس‌انداز بلندمدت، باعث شده است نسل جوان نتواند الگوهای سنتی سرمایه‌گذاری را دنبال کند. نتیجه این وضعیت، شکل‌گیری نوعی پوچ‌گرایی اقتصادی است که در آن تلاش برای آینده‌ای که امکان تحقق ندارد، بی‌معنی به نظر می‌رسد. تحلیل ‌های ارائه‌ شده در این برنامه نشان می‌دهد این رفتارها برآمده از ساختارهای اقتصادی است، نه ویژگی‌های فردی.

پیام سفر هاکان فیدان به تهران؛ صفحه جدیدی در روابط تهران–آنکارا

دیدار هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، با عباس عراقچی در تهران از منظر سیاسی و امنیتی اهمیت ویژه‌ای دارد. این سفر در شرایطی انجام شد که منطقه غرب آسیا با تحولات پیچیده‌ای از غزه تا قفقاز مواجه است. محورهای اصلی این گفت‌وگوها مباحثی مانند توازن قدرت در منطقه، همکاری‌های امنیتی، تعاملات اقتصادی و حتی روند پرونده هسته‌ای ایران را شامل می‌شود.

به اعتقاد کارشناسان، این سفر می‌تواند زمینه‌ساز تقویت روابط دو کشور در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی شود. حضور ترکیه در معادلات منطقه‌ای و نقش ایران در گذرگاه‌های انرژی و تجارت، ظرفیت‌های قابل توجهی برای همکاری‌های بیشتر ایجاد می‌کند.

سؤالات متداول

۱. مهم‌ترین سناریوی تورم تا پایان سال ۱۴۰۴ چیست؟

بر اساس تحلیل‌های موجود، محتمل‌ترین سناریو ادامه روند صعودی تورم است. عوامل ساختاری مانند رشد نقدینگی، نوسانات ارز و فشارهای بودجه‌ای باعث می‌شوند کاهش چشمگیر تورم در کوتاه‌مدت بعید باشد.

۲. چرا کامیون‌داران در مرز افغانستان دچار زیان شدند؟

به‌دلیل تصمیمات ناگهانی طالبان درباره مقررات گمرکی، کنترل ارز و تغییرات بدون هماهنگی، حدود ۱۳۰۰ کامیون در مرز متوقف شد. نبود سازوکارهای رسمی و پوشش‌های بیمه‌ای مناسب باعث شد شرکت‌های حمل‌ونقل با خسارت‌های سنگینی روبه‌رو شوند.

۳. تصمیم فدرال رزرو چه تأثیری بر بازارهای جهانی دارد؟

نرخ بهره آمریکا تعیین‌کننده ارزش دلار، قیمت طلا، کالاهای پایه، بازار سهام و جریان سرمایه است. تغییرات احتمالی در نرخ بهره یا سیگنال‌های آینده‌نگر این نهاد می‌تواند مسیر بازارهای جهانی در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ را مشخص کند.

۴. دلیل اصلی رفتار مالی متفاوت نسل زد چیست؟

مطالعات جدید نشان می‌دهد محدودیت‌های شدید در دسترسی به مسکن، کاهش قدرت خرید و نبود امید به سرمایه‌گذاری بلندمدت باعث شده است نسل زد رفتارهای مالی غیرسنتی از خود نشان دهد.