آیا قیمت دلار از ۱۳۲ هزار تومان بالاتر می‌رود؟

بازار ارز در هفته‌های اخیر شاهد ثبت رکوردهای جدیدی بوده است، به طوری که قیمت دلار در بازار آزاد در سطح ۱۳۲ هزار تومان قرار گرفته و نگرانی‌های جدی را در میان فعالان اقتصادی و مردم ایجاد کرده است. در حالی که قائم مقام بانک مرکزی دلایل متعددی را برای این جهش قیمتی مطرح کرده است، تحلیلگران بازار به دو دسته تقسیم شده‌اند؛ گروهی که معتقدند این نرخ‌ها تثبیت شده و بازگشتی در کار نیست، و گروهی دیگر که امید به اصلاح قیمت‌ها با دخالت بازارساز دارند.

رشد افسارگسیخته نرخ ارز و انتقادات به بانک مرکزی

وضعیت فعلی بازار نشان‌دهنده تثبیت نرخ ارز در کانال ۱۳۰ هزار تومان است؛ موضوعی که سیگنال مهمی به اقتصاد می‌دهد: خریداران دیگر امیدی به قیمت‌های پایین‌تر ندارند. این روند صعودی باعث شده تا انتقادات به عملکرد بانک مرکزی شدت بگیرد. بانک مرکزی در واکنش به این انتقادات و برای مدیریت بازار، دست به تغییرات اساسی در نرخ‌گذاری‌های رسمی زده است.

یکی از مهم‌ترین این اقدامات، تعدیل قابل‌توجه نرخ ارز در تالار دوم مرکز مبادله است. تا پیش از این، قیمت‌ها در این تالار به صورت دستوری در حدود ۷۰ هزار تومان نگه داشته شده بود، اما در یک چرخش ناگهانی از تاریخ ۲۷ آذرماه، این نرخ به بیش از ۱۰۷ هزار تومان افزایش یافت و اکنون به صورت روزانه به‌روزرسانی می‌شود. هدف از این کار، نزدیک کردن نرخ رسمی به بازار آزاد و خارج کردن تقاضای غیررسمی از چرخه معاملات عنوان شده است.

اقدامات بانک مرکزی در پی هیجانات نرخ ارز

بانک مرکزی برای کنترل این نوسانات شدید، علاوه بر تعدیل نرخ نیما و تالار دوم، از ابزارهای مالی جدیدی رونمایی کرده است. این ابزارها شامل راه‌اندازی صندوق‌های درآمد ثابت ارزی، توسعه اوراق سلف ارزی، و ایجاد بازار آتی ارز است که با هدف جذب نقدینگی و کاهش فشار بر بازار اسکناس طراحی شده‌اند.

با این حال، قائم مقام بانک مرکزی ریشه اصلی نوسانات اخیر را در عوامل خارجی جستجو می‌کند. او معتقد است که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۱۵ آبان ۱۴۰۳ و حمایت‌های دونالد ترامپ از بازار کریپتو، باعث نوسانات شدید در بیت‌کوین و سرریز شدن سرمایه‌ها به سمت بازار دلار شده است. ادعایی که البته با داده‌های آماری سال ۲۰۲۵ همخوانی دقیقی ندارد.

برای شفاف‌تر شدن وضعیت، جدول زیر مقایسه‌ای بین ادعای بانک مرکزی و واقعیت‌های آماری بازار در سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴) را نشان می‌دهد:

تحلیل داده‌های قیمتی نشان می‌دهد که در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۵، در حالی که بیت‌کوین نوسانات خاص خود را داشت، دلار مسیر مستقل خود را از ۹۰ هزار تومان به ۱۱۰ هزار تومان و سپس سطوح بالاتر طی کرد. این امر نشان می‌دهد که برخلاف ادعای مسئولین، نمی‌توان تمام تقصیر را به گردن بازارهای موازی انداخت و عوامل بنیادین‌تری در این رشد قیمت دخیل هستند.

سوالات متداول

آیا قیمت دلار در سطح ۱۳۲ هزار تومان باقی می‌ماند؟

برخی تحلیلگران معتقدند تثبیت قیمت در کانال ۱۳۰ هزار تومان نشان‌دهنده پذیرش این نرخ توسط بازار است، اما بانک مرکزی وعده داده با ابزارهای جدید قیمت را کنترل کند.

چرا نرخ تالار دوم ارز ناگهان افزایش یافت؟

بانک مرکزی برای کاهش فاصله نرخ رسمی و آزاد و حذف رانت ارزی، نرخ تالار دوم را از ۷۰ هزار تومان به بیش از ۱۰۷ هزار تومان افزایش داد.

آیا خرید بیت‌کوین باعث گرانی دلار شده است؟

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد هیچ ارتباط معناداری بین نوسانات بیت‌کوین و رشد مداوم قیمت دلار در سال ۱۴۰۴ وجود نداشته و این ادعا توسط داده‌ها پشتیبانی نمی‌شود.

تاثیر قیمت جهانی طلا بر بازار ارز ایران چه بود؟

افزایش انس جهانی طلا به دلیل تنش‌های ژئوپولیتیک و جنگ‌ها، به طور مستقیم بر قیمت طلا و سکه در داخل اثر گذاشت و به نوسانات بازار ارز دامن زد.