دو شرط برای جهش بورس تهران

بازار بورس تهران که روزگاری ارزش آن به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار می‌رسید، اکنون تنها ۸۰ میلیارد دلار ارزش دارد. ترکیبی از نوسانات اقتصادی-سیاسی و بی‌اعتمادی به برخی سیاست‌های اقتصادی، همراه با تصمیمات بعضاً نادرست، باعث شکل‌گیری این وضعیت شده است. با این حال، برخی سیگنال‌های مثبت وزارت اقتصاد درباره حذف ارز چندنرخی باعث ایجاد خوش‌بینی در بازار شده و بازده بورس تهران در هفته گذشته بیش از ۸ درصد ثبت شد که بالاترین رشد در بیش از دو سال اخیر به شمار می‌آید.

مقایسه بورس تهران و بورس عربستان

با نگاه به خارج از مرزها، بورس نسبتاً نوپای عربستان سعودی در دو هفته گذشته تنها در یک روز، ۱۲۴ میلیارد دلار به ارزش بازار خود افزوده است؛ رقمی که حدود ۱.۵ برابر ارزش کل بازار بورس تهران است. این رشد ناشی از تصمیم مقامات بورس عربستان برای اجازه به سرمایه‌گذاران خارجی جهت افزایش مالکیت سهام شرکت‌ها تا سقف مجاز پیش از پایان سال بوده است، در حالی که پیش‌تر محدودیت ۴۹ درصدی اعمال می‌شد.

این تغییر باعث شد شاخص «تداول» روز ۲۳ سپتامبر بیش از ۵ درصد رشد کند که بیشترین افزایش در بیش از پنج سال گذشته بوده است. سهام بانک‌های عربستان نیز با جهشی ۹.۲ درصدی مواجه شد و پیش‌بینی می‌شود میلیاردها دلار سرمایه خارجی به بورس این کشور جذب شود.

اهمیت ورود سرمایه‌گذار خارجی

برای بورس تهران نیز دو عامل کلیدی می‌تواند ارزش دلاری و جذابیت بازار را افزایش دهد:

• اصلاح رویکرد ارزی
• گشایش مسیر ورود سرمایه‌گذار خارجی

شرکت‌های ارزشمند بورس تهران از نظر جذابیت سرمایه‌گذاری، ظرفیت بالایی دارند و ورود سرمایه خارجی می‌تواند محرکی قوی برای رشد بازار باشد.

اثرات احتمالی تغییر مالکیت خارجی در عربستان

طبق گزارش‌ها، کاهش محدودیت مالکیت سهامداران خارجی می‌تواند:

• ارزش سهام شناور بورس عربستان را از ۲۹۸ میلیارد دلار به ۳۸۹ میلیارد دلار برساند.
• سهم بازار عربستان در بورس اقتصادهای نوظهور را از ۳.۱ درصد به ۴ درصد افزایش دهد.
• جذب بیش از ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری منفعل و بهبود جایگاه در شاخص‌های MSCI و FTSE را ممکن سازد.

این اقدام در راستای تلاش‌های ولیعهد محمد بن سلمان برای تعمیق بازار سرمایه داخلی و هم‌راستا شدن آن با سایر کشورهای خلیج فارس، به ویژه امارات، انجام می‌شود.

ریسک‌ها و چالش‌ها

با وجود همه این فرصت‌ها، بازار سهام عربستان همچنان به عوامل بنیادی و چشم‌انداز کلی اقتصاد وابسته است. کاهش قیمت نفت، نگرانی‌های ژئوپلیتیکی و سیاست‌های ریاضتی در ماه‌های اخیر اثر منفی بر عملکرد بازار گذاشته‌اند. سقف نهایی مالکیت خارجی هنوز قطعی نیست، اما هرگونه اجازه مالکیت بیش از ۵۰ درصد، گامی مهم برای جذب سرمایه خارجی محسوب می‌شود.

جمع‌بندی

بازار بورس تهران و عربستان در شرایط متفاوتی قرار دارند. بورس تهران با کاهش ارزش و نیاز به اصلاحات ساختاری مواجه است، در حالی که بورس عربستان با کاهش محدودیت مالکیت خارجی و ورود سرمایه‌گذاران جدید، رشد قابل توجهی تجربه کرده است. اقدامات آینده در زمینه سیاست‌های ارزی و تسهیل ورود سرمایه خارجی می‌تواند بورس تهران را نیز به دوران رونق گذشته نزدیک کند.

سؤالات متداول

۱. چرا ارزش بازار بورس تهران کاهش یافته است؟

ترکیبی از نوسانات اقتصادی-سیاسی، بی‌اعتمادی به سیاست‌گذاری‌ها و برخی تصمیمات نادرست باعث کاهش ارزش بازار بورس تهران از ۴۰۰ به ۸۰ میلیارد دلار شده است.

۲. چه عواملی باعث رشد بورس عربستان در هفته‌های اخیر شد؟

خبر کاهش محدودیت مالکیت خارجی تا سقف مجاز، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و رشد شاخص «تداول» باعث جهش ۱۲۴ میلیارد دلاری ارزش بازار بورس عربستان شد.

۳. کاهش محدودیت مالکیت سهامداران خارجی چه اثراتی دارد؟

این اقدام می‌تواند ارزش سهام شناور را افزایش دهد، سهم بازار عربستان در بورس اقتصادهای نوظهور را ارتقا دهد و بیش از ۱۰ میلیارد دلار سرمایه منفعل جذب کند.

۴. بورس تهران برای بازگشت به دوران اوج به چه اقداماتی نیاز دارد؟

اصلاح سیاست‌های ارزی و ایجاد مسیرهای آسان برای ورود سرمایه‌گذار خارجی دو عامل کلیدی برای افزایش ارزش دلاری و بازگشت رونق به بورس تهران هستند.