مرزشکنی در همه بازارهای مالی

بازارهای مالی ایران در روزهای اخیر شاهد روندهای کم ‌سابقه و رکوردشکنی‌های متعدد بوده‌اند. شاخص کل بورس تهران روز گذشته سقف جدیدی را پشت سر گذاشت و به ۳ میلیون و ۳۱۴ هزار واحد رسید. همزمان بازارهای ارز و فلزات گران ‌بها نیز جهش قابل توجهی را تجربه کردند. این رشد که ناشی از تشدید انتظارات تورمی، افزایش ریسک‌های سیاسی و تنش‌های بین‌المللی ایران و آمریکا است، به افزایش تقاضای سفته‌بازی در بازارهای داخلی منجر شده است و زمینه رکوردشکنی دلار، سکه، طلای ۱۸ عیار و صندوق‌های طلا را فراهم کرده است.

همچنین نرخ بازدهی سالانه اوراق دولتی یا اخزا برای نخستین بار پس از مدت‌ها به بیش از ۳۸ درصد رسید؛ سطحی که آخرین‌بار در جریان جنگ ۱۲ روزه تجربه شده بود. این افزایش نرخ بهره، سیگنالی از تشدید انتظارات تورمی در اقتصاد ایران است و سرمایه‌گذاران را به بازنگری در ترکیب دارایی‌های خود واداشته است. پرسش اصلی اکنون این است که آیا این روند صعودی ادامه خواهد یافت یا بازار پس از برخورد با مقاومت‌های تاریخی، وارد فاز اصلاحی خواهد شد.

بورس تهران؛ بازگشت قدرت نقدینگی

در معاملات دوشنبه، شاخص کل بورس تهران با رشد ۱.۲۲ درصدی به سطح ۳ میلیون و ۳۱۴ هزار واحد رسید و افت سه روزه اخیر را جبران کرد. شاخص هموزن نیز با افزایش ۰.۶۸ درصدی به ۹۴۳ هزار واحد رسید. ارزش معاملات خرد پس از دو روز کاهش، دوباره از مرز ۱۰ همت عبور کرد و حدود ۸۹۷ میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار سهام شد. این روند نشان می‌دهد که رشد بورس محدود به چند نماد بزرگ نیست و تقاضا به صورت گسترده در بازار پخش شده است.

تحلیلگران بازار معتقدند این صعود نتیجه تغییر انتظارات اقتصادی و همزمانی شوک‌های داخلی و خارجی است. سرمایه‌گذاران نه تنها به دنبال کسب بازده هستند، بلکه در حال تغییر نگاه خود نسبت به آینده شاخص کل نیز هستند. افزایش حجم معاملات و شکل‌گیری صف‌های خرید در نمادهای کوچک و بزرگ نشان‌دهنده بازگشت اعتماد نسبی به بازار سهام است.

بازار ارز و طلا؛ موج جدید افزایش قیمت‌ها

دلار آزاد که روز یکشنبه با نرخ ۱۱۷,۶۰۰ تومان بسته شده بود، وارد کانال ۱۱۸ هزار تومان شد و حتی تا نیمه این کانال پیش رفت. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید و سکه امامی به سطح ۱۲۶ میلیون تومان معامله شد. با توجه به رشد قیمت جهانی طلا به حدود ۴,۲۵۰ دلار، بازار داخلی طلا و سکه و همچنین صندوق‌های طلا با موج جدید افزایش قیمت مواجه شد. نیم‌سکه و ربع‌سکه نیز به ترتیب به ۶۵ و ۳۷ میلیون تومان رسیدند.

تحلیلگران تأکید دارند این رشد همزمان در بازار سهام، طلا و ارز، نشان‌دهنده تثبیت انتظارات تورمی و تلاش فعالان اقتصادی برای پوشش ریسک دارایی‌های ریالی است.

اوراق خزانه (اخزا)؛ عامل روانی و رقابتی بازار

بازدهی اوراق اخزا طی هفته‌های اخیر برای برخی سررسیدها از مرز ۳۸ تا ۴۱ درصد عبور کرده است. این نرخ‌ها نه تنها بازدهی بدون ریسک جذابی برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار فراهم می‌کنند، بلکه یک سد روانی برای نقدینگی بازار سهام ایجاد می‌کنند. اگر نرخ بازدهی اوراق بالاتر رود یا حجم بیشتری از آن توسط دولت عرضه شود، سرمایه‌گذاران ممکن است نقدینگی خود را از بورس خارج کرده و به سمت اوراق خزانه هدایت کنند.

در چنین شرایطی، بازار سهام با تعادل شکننده مواجه است و کوچک‌ترین شوک در نرخ ارز یا اخبار سیاسی می‌تواند باعث اصلاح قیمتی شدید شود.

استراتژی‌های پیشنهادی برای سرمایه‌گذاران

تحلیلگران ترکیب‌های مختلف پرتفوی بر اساس ریسک ‌پذیری سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند:

• سرمایه‌گذار محافظه‌کار: ۶۰ درصد اخزا، ۳۰ درصد سهام شاخص‌ساز، ۱۰ درصد طلا یا صندوق‌های مبتنی بر طلا.
• سرمایه‌گذار معتدل: ۴۰ درصد اخزا، ۴۰ درصد سهام (نمادهای بزرگ و میان‌سایز)، ۲۰ درصد طلا یا کالایی.
• سرمایه‌گذار تهاجمی: ۶۰ درصد سهام (گروه‌های کالایی و شاخص‌ساز)، ۲۰ درصد اخزا، ۲۰ درصد طلا یا دارایی‌های کالایی پرریسک.

این ترکیب‌ها کمک می‌کنند تا سرمایه‌گذاران همزمان از رشد بازار بهره‌مند شوند و ریسک احتمالی ناشی از نرخ بالای بازدهی اوراق و نوسانات ارزی را کنترل کنند.

تعادل شکننده بازار؛ تهدیدها و فرصت‌ها

بازار سهام در روزهای اخیر در وضعیتی قرار دارد که می‌توان آن را تعادل شکننده نامید. گزارش‌های مالی اخیر شرکت‌ها به تثبیت قیمت‌ها کمک کرده‌اند، اما ریسک‌های سیاسی، ابهام بودجه‌ای و نرخ بالای بهره، مانع ورود پول با اطمینان کامل به بازار می‌شوند. علاوه بر این، جریان نقدینگی بیشتر به سمت نمادهای شاخص‌ساز و بزرگ متمرکز شده و بازار کوچک‌ترها را تحت تاثیر قرار داده است؛ مسأله‌ای که باعث فاصله گرفتن شاخص کل از وضعیت واقعی بدنه بازار شده است.

پرسش‌های متداول

۱. دلیل رشد همزمان بورس، دلار و طلا چیست؟

رشد همزمان این بازارها ناشی از تشدید انتظارات تورمی، افزایش ریسک‌های سیاسی و تنش‌های بین‌المللی است.

۲. بازدهی بالای اوراق خزانه چه تاثیری بر بازار سهام دارد؟

بازدهی ۳۸ تا ۴۱ درصدی اوراق اخزا جذابیت بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند و می‌تواند نقدینگی را از بورس خارج و به سمت اوراق خزانه هدایت کند.

۳. ترکیب بهینه پرتفوی برای سرمایه‌گذار محافظه‌کار چیست؟

برای کاهش ریسک و بهره‌گیری از رشد بازار، پیشنهاد می‌شود: ۶۰٪ اوراق خزانه، ۳۰٪ سهام شاخص‌ساز و ۱۰٪ طلا یا صندوق‌های مبتنی بر طلا.