پرجستجوترین ارز دیجیتال این ماه

ارز دیجیتال زیکش (ZEC) که بسیاری آن را یک پروژهٔ فراموش‌شده از چرخه‌های قبلی می‌دانستند، در ماه نوامبر با یک بازگشت شکوهمند، تمام معادلات را برهم زد. این پرایوسی کوین (کوین متمرکز بر حریم خصوصی) نه تنها با یک رشد قیمتی ۱۰ برابری (بیش از ۱۰۰۰ درصد) به جمع ارزهای بزرگ‌بازار (Large-Cap) با ارزش بالای ۱۰ میلیارد دلار بازگشت، بلکه در یک اتفاق نادر، به پرجستجوترین دارایی در صرافی کوین‌بیس تبدیل شد.

سبقت از غول‌ها: ۵۲,۰۰۰ جستجو در کوین‌بیس

اسکرین‌شاتی که از سوی مشاور زی‌کش به اشتراک گذاشته شده، نشان می‌دهد که در اواسط ماه نوامبر، ZEC با حدود ۵۲,۰۰۰ جستجو در پلتفرم کوین‌بیس، از غول‌های بازار پیشی گرفته است:

این آمار نشان‌دهندهٔ موج عظیمی از کنجکاوی و علاقهٔ سرمایه‌گذاران خرد به این ارز دیجیتال قدیمی است.

چرا زی‌کش دوباره زنده شد؟ (دلایل بنیادین)

این جهش ناگهانی نبود؛ زیکش در دو سال گذشته در سکوت مشغول بازسازی خود بوده است:

۱. هاوینگ و کاهش عرضه

در نوامبر ۲۰۲۴، پاداش استخراج هر بلاک از ۳.۱۲۵ به ۱.۵۶۲۵ ZEC کاهش یافت (هاوینگ). این رویداد عرضهٔ روزانهٔ توکن‌های جدید را به شدت کاهش داد و روایت «پول سخت» (Sound Money) را برای زی‌کش تقویت کرد.

۲. رشد استفاده از تراکنش‌های خصوصی (Shielded):

داده‌های کوین‌بیس نشان می‌دهد که موجودی زی‌کش در آدرس‌های محافظت‌شده (Shielded) در یک سال گذشته از ۱.۷ میلیون به ۴.۵ میلیون واحد افزایش یافته است. اکنون بیش از ۲۷ درصد از کل عرضهٔ در گردش، در استخرهای خصوصی نگهداری می‌شود که نشان‌دهندهٔ استفادهٔ واقعی از ویژگی حریم خصوصی آن است.

۳. حاکمیت جدید (NU6.1):

آپگرید شبکهٔ NU6.1 که در نوامبر ۲۰۲۵ فعال شد، مدل تأمین مالی پروژه را تغییر داد. اکنون بخشی از پاداش بلاک مستقیماً به صندوقی واریز می‌شود که توسط هولدرهای زی‌کش کنترل می‌شود.

۴. ضعف رقبا و قوانین AML:

پس از مشکلات امنیتی و هک‌هایی که رقیب اصلی یعنی مونرو (XMR) را تحت تأثیر قرار داد، اعتماد به آن کاهش یافت. همزمان، قوانین سخت‌گیرانه‌تر ضد پولشویی (AML)، مدل «حریم خصوصی اختیاری» زی‌کش را برای نهادهای قانون‌مند جذاب‌تر از مدل «کاملاً تاریک» سایر پرایوسی کوین‌ها کرده است.

آیا این فقط یک حباب است؟

تحلیلگران در مورد پایداری این رشد اختلاف نظر دارند:

• دیدگاه بدبینانه: برخی معتقدند رشد ۱۰۰۰ درصدی در پاییز و ۵۰۰ درصدی در یک ماه، نشانهٔ یک «اوج هیجانی» (Blow-off Top) است و قیمت نیاز به اصلاح عمیق دارد (کما اینکه قیمت ۳۰٪ از اوج خود اصلاح شده است).
• دیدگاه خوش‌بینانه: برخی دیگر معتقدند این یک «قیمت‌گذاری مجدد» (Repricing) بر اساس بنیادهای قوی‌تر (کاهش عرضه و افزایش کاربرد) است و هر اصلاحی، فرصتی برای تثبیت در سطوح بالاتر خواهد بود.

پرسش‌های متداول (FAQ)

۱. چرا زی‌کش پرجستجوترین ارز در کوین‌بیس شد؟

به دلیل رشد قیمتی خیره‌کننده (بیش از ۱۰ برابر) و بازگشت روایت «حریم خصوصی» به بازار که باعث ایجاد موج FOMO (ترس از دست دادن فرصت) در میان سرمایه‌گذاران خرد شد.

۲. تفاوت اصلی زی‌کش با بیت ‌کوین چیست؟

زی‌کش مانند بیت ‌کوین محدودیت عرضهٔ ۲۱ میلیون واحدی و مکانیسم هاوینگ دارد، اما ویژگی منحصربه‌فرد آن استفاده از «اثبات با دانش صفر» (Zero-Knowledge Proofs) است که امکان انجام تراکنش‌های کاملاً خصوصی و غیرقابل ردیابی را فراهم می‌کند.

۳. آیا رشد قیمت زی‌کش ادامه خواهد داشت؟

این موضوع به پایداری عوامل بنیادین (مانند استفاده از استخرهای خصوصی) بستگی دارد. اگرچه رشد سریع اخیر ممکن است با اصلاح مواجه شود، اما تغییرات ساختاری (مانند هاوینگ و مدل جدید تأمین مالی) چشم‌انداز بلندمدت آن را بهبود بخشیده است.