علت ریزش ناگهانی بیت کوین چه بود؟

در بازه‌ زمانی ۱۰ تا ۱۱ اکتبر ۲۰۲۵، بازار ارزهای دیجیتال شاهد یک سقوط ناگهانی و پرنوسان بود. بیت‌ کوین که پیش‌تر سقف تاریخی جدیدی را تجربه کرده بود، در این بازه به‌شدت عقب‌نشینی کرد. اما دلیل این ریزش ناگهانی چه بود؟

روند قیمت بیت ‌کوین در روز سقوط

در روز جمعه ۱۰ اکتبر، بیت‌کوین افتی چشمگیر داشت و تا حدود ۸٫۴٪ نسبت به قیمت پیشین خود کاهش یافت و به حدود ۱۰۴٬۷۸۲ دلار رسید.

برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که قیمت تا ۱۰۲٬۰۰۰ دلار نیز پایین آمده و سپس تا حدود ۱۱۴٬۰۰۰ دلار بازگشته است؛ در این بازگشت نیز حجم بسیاری از موقعیت‌های اهرمی (leverage) نقد یا به اصطلاح لیکویید شده‌اند.

دلایل سقوط ناگهانی بیت ‌کوین

برای درک دلایل سقوط سریع بیت‌کوین، باید به چند لایه کلان و جزئی توجه داشت:

۱. تشدید تنش‌های تجاری آمریکا و چین

یکی از محرک‌های اصلی نزول، اعلام ناگهانی افزایش تعرفه‌ها از سوی دولت آمریکا بود. دونالد ترامپ اعلام کرد قصد دارد تعرفه‌ها بر واردات از چین را به ۱۰۰٪ افزایش دهد.

این اقدام در واکنش به محدودیت‌هایی بود که چین در صادرات مواد نادر خاکی اعمال کرده بود؛ این مواد برای صنایع فناوری اهمیت زیادی دارند.

اعلام این سیاست جدید، باعث ایجاد نگرانی در بازارهای جهانی شد و بسیاری از سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های کم‌ریسک‌تر حرکت کردند.

۲. نقدینگی ضعیف و فشار خروج سرمایه

با وجود رشد قیمت بیت‌ کوین در ماه‌های پیش، فشار فروش نیز بالا رفته بود. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که جریان خروجی از محصولات مبتنی بر بیت‌کوین (ETF) افزایش یافته و این روند تأثیر منفی بر نقدینگی بازار داشته است.

در شرایطی که نقدینگی محدود باشد، حرکت‌های کوچک به سرعت می‌توانند به یک موج بزرگ تبدیل شوند و ریزش تشدید شود.

۳. لیکویید شدن موقعیت‌های اهرمی (Liquidation)

یکی از مکانیزم‌هایی که باعث سقوط سریع قیمت‌ها می‌شود، فشار ناشی از لیکویید شدن موقعیت‌های دارای اهرم زیاد است.

در سقوط اخیر، میلیاردها دلار از موقعیت‌‎های لانگ (long) نقد شدند. برخی گزارش‌ها از نقد شدن بیش از ۳٫۳ میلیارد دلار در یک ساعت و ۱۹ میلیارد دلار در کل خبر داده‌اند.

این لیکویید شدن اجباری به تشدید نزول و برهم زدن تعادل عرضه و تقاضا کمک کرد.

۴. قدرت نسبی دلار آمریکا و بازده واقعی مثبت

در شرایطی که دلار آمریکا تقویت می‌شود و بازده واقعی اوراق بهادار افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران جذابیت دارایی‌های پر‌ریسک‌تر مانند بیت‌کوین را پایین‌تر می‌بینند.

تحلیل‌ها می‌گویند که دلار قوی‌تر و بازده بلندمدت اوراق (real yields) فشار بر بازار رمزارزها وارد کرده است.

در واقع وقتی هزینه سرمایه و نرخ سود بالا باشد، سرمایه‌گذار برای ریسک کردن در دارایی‌هایی مثل بیت‌کوین محتاط‌تر عمل می‌کند.

چشم‌انداز آتی و سناریوهای احتمالی

با توجه به داده‌ها و تحلیل‌ها، چند سناریو برای حرکت بیت‌کوین در روزها یا هفته‌های آینده قابل تصور است:

• اگر بیت‌کوین بتواند سطح ۱۱۴٬۰۰۰ تا ۱۱۵٬۰۰۰ دلار را به‌صورت پایدار بازپس گیرد، امکان بازگشت به روند صعودی وجود دارد.
• در صورتی که حمایت منطقه ۱۱۸٬۰۰۰ دلار به طور کامل از دست برود، ممکن است فشار نزولی سنگینی در پیش باشد که قیمت را به سمت ۱۰۰٬۰۰۰ دلار نیز سوق دهد.
• از سوی دیگر، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این سقوط یک اصلاح طبیعی پس از جهش بی‌سابقه بود و ممکن است بازار به زودی تثبیت شود و حرکتی جانبی به سمت بالا را آغاز کند.

شاخص‌هایی مانند جریان سرمایه ورودی به ETFها، میزان نقدینگی بازار، رفتار دلار و انتشار اخبار بزرگ اقتصادی می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در جهت حرکتی بعدی داشته باشند.

جمع‌بندی

سقوط ناگهانی بیت‌کوین در روزهای ۱۰ و ۱۱ اکتبر ۲۰۲۵ نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی و تکنیکال بود. در رأس این عوامل می‌توان به افزایش ناگهانی تعرفه‌ها توسط آمریکا، لیکویید شدن شدن گسترده موقعیت‌های اهرمی، ضعف نقدینگی و تقویت دلار اشاره کرد. در کوتاه‌مدت، بازار به منطقه‌های حمایتی حساس است؛ اگر این حمایت‌ها حفظ نشوند، روند نزولی ممکن است ادامه یابد. اما اگر تقاضا بتواند وارد شود، احتمال بازگشت به روند صعودی وجود دارد.

سوالات متداول

۱. آیا این سقوط به معنای آغاز دوره نزولی بلندمدت بیت‌ کوین است؟

خیر لزوماً. در تحلیل‌های کنونی، بسیاری از کارشناسان معتقدند که این افت یک اصلاح موقتی پس از رشد شدید اخیر است نه آغاز روند نزولی بلندمدت.

۲. کدام سطوح قیمت برای بیت‌کوین در وضعیت فعلی اهمیت دارند؟

سطوح حمایتی مهم برای بیت‌کوین بین ۱۱۴٬۰۰۰ تا ۱۱۸٬۰۰۰ دلار است. اگر قیمت بتواند این منطقه را حفظ کند، احتمال بازگشت به روند صعودی بیشتر است.

۳. چگونه می‌توان احتمال سقوط بیشتر را تشخیص داد؟

اگر جریان خروج سرمایه از ETFها ادامه یابد، نقدینگی بازار ضعیف بماند و دلار آمریکا همچنان قوی باشد، امکان تشدید نزول افزایش می‌یابد. همچنین اگر قیمت به زیر حمایت ۱۱۸٬۰۰۰ دلار برسد با فشار نزولی بیشتری مواجه خواهد شد.

۴. آیا سرمایه‌گذاران عادی باید از این بازار دوری کنند؟

خیر. اما احتیاط لازم است. اگر قصد ورود دارید، بهتر است با مبالغ معقول و با مدیریت ریسک اقدام کنید و به دنبال تأیید بازگشت بازار باشید. سرمایه‌گذاری در بازه‌های طولانی‌تر نیز ریسک را تعدیل می‌کند.