یکی از رایجترین و جذابترین روشهای معامله در بازار ارزهای دیجیتال انجام معامله اهرمی یا Margin Trading است. داشتن اهرم و دوطرفه بودن بازار دو فاکتور مهم معاملات اهرمدار هستند. این روش معاملاتی هر چند خیلی پیچیده نیست، اما برای افراد تازهکار و کسانی که هنوز شناختی نسبت به آن ندارند، ممکن است چالشبرانگیز باشد. در این مقاله سعی داریم تا به صورت مرحلهبهمرحله و همراه با تصویر آموزش معامله اهرمدار یا معاملات مارجین را با شما دنبال کنیم. با ما همراه باشید.
معاملات خرید و فروش اهرمدار که در این مقاله به دنبال آموزش آن هستیم، نوعی از معاملات در بازار است که در آن شما با استفاده از اهرم میتوانید برای خرید و فروش رمز ارزها اقدام کنید. در این روش که لازمه آن استفاده از اهرم معاملاتی است، شما چند برابر دارایی خود را از یک صرافی یا تامین کنندگان نقدینگی قرض میگیرید و معامله خود را انجام میدهید. با توجه به اینکه امکان ورود به معاملاتی با حجم بسیار بالاتر از دارایی اولیه شما در آن وجود دارد، در نتیجه میزان سود و ضرر ناشی از آن نیز به همین نسبت افزایش پیدا خواهد کرد.
معاملات مارجین در بازار ارز دیجیتال دقیقا همان معاملات اسپات (Spot) است با این تفاوت که در این سبک از معاملات شما میتوانید از اهرم استفاده کنید و مقدار اضافی پول اصلی خود نسبت به اهرم را از صرافی قرض میگیرید. در نهایت بعد از اتمام معاملات نیز میبایست مقدار وام قرض گرفتهشده را به همراه سود آن به صرافی بازگردانید.
برای اینکه معاملات خرید و فروش اهرمدار یا معاملات مارجین را بهتر درک کنید، نیاز به یک مثال بسیار ساده داریم. فرض کنید که شما در حساب کاربری خود 1000 تتر دارید و هدف معاملاتی شما نیز خرید بیت کوین است. تحلیل شما از شرایط بیت کوین این است که قیمت آن در چند روز آتی با رشد 20 درصدی همراه خواهد بود. در این شرایط اگر 1000 تتر را برای خرید بیت کوین در نظر بگیرید و قیمت 20 درصد افزایش پیدا کند، 200 تتر سود حاصل از این معامله برای شما خواهد بود. البته مقدار کمی را هم برای کارمزدها در نظر بگیرید که ما برای سادهسازی مثال از آن صرفنظر کردیم.
حالا فرض کنید که شما این معامله را با استفاده از معامله اهرمی انجام دهید. در معاملات مارجین شما حق استفاده از اهرم را دارید. اهرم معاملاتی برای این دست از پوزیشنها در صرافیهای مختلف متفاوت است و معمولا 1 تا 20 برابر دارایی است. فرض کنید که شما میخواهید همان معامله بالا را با اهرم 5 برابری انجام دهید. در واقع شما میتوانید وارد معامله خرید بیت کوین با حجم 5000 تتری شوید. البته شما 4000 تتر برای این منظور کم دارید که این مقدار را صرافی به شما به عنوان قرض یا وام اعطا میکند. سود صرافی از این وام، در نهایت در قالب Interest (بهره) از شما دریافت خواهد شد.
اگر در این معامله قیمت بیت کوین با همان رشد 20 درصدی همراه شود سود حاصل از این معامله برای شما 1000 تتر خواهد شد که البته مقداری از آن را باید به عنوان بهرهی وام به صرافی پرداخت کنید. به همین راحتی با استفاده از معاملات مارجین شما توانستید از یک معامله و با همان دارایی 1000 تتری سود 5 برابری به دست آورید.
البته این فقط یک طرف سکه است. در آن روی سکه اگر شما ضرر هم کنید، 5 برابر ضرر معمولی در یک معامله 1000 تتری ضرر خواهید کرد. در واقع اگر قیمت بیت کوین در یک روند نزولی قرار گرفته و افت کند، شما با 20 درصد افت قیمت در معامله عادی 200 تتر از دارایی خود را از دست میدهید، اما در معاملات مارجین تمام 1000 تتر را از دست خواهید داد.
یکی از اصطلاحات بسیار مهمی که همراه با آموزش معامله اهرم دار یا معاملات مارجین باید به آن اشاره کنیم، مارجین کال است. این اصطلاح در تمام بازارهای مالی و برای این دست از معاملات رایج است. حتی در بازار آتی سکه داخل ایران نیز از آن استفاده میشود. مارجین کال در واقع هشداری برای رسیدن حجم دارایی شما در معاملات مارجین به حجم نهایی در نظر گرفته شده توسط صرافی برای خارج شدن از معامله است.
همان مثال بالا را دوباره در ذهن بیاورید. فرض کنید که شما برای یک معامله 5000 تتری روی خرید بیتکوین4000 تتر قرض گرفته و 1000 تتر دارایی اصلی شما است. در این حالت اگر بیت کوین روند نزولی بگیرد، معامله شما وارد زیان خواهد شد. اما تا کجا این زیان ادامه خواهد داشت؟ صرافی به هیچ وجه از اصل وام و سود آن کوتاه نمیآید. بنابراین شما آن 4000 تتر و سود وام را نمیتوانید ضرر کنید. با این حساب یک حدی به عنوان حداکثر میزان ضرر توسط صرافی تعیین و به عنوان مارجین کال مشخص میشود.
فرض کنید که در یک صرافی این مقدار 15 درصد است. در صورتی که ضرر شما به حدی برسد که تنها 15 درصد از دارایی اصلی یعنی 15 درصد از 1000 تتر باقی بماند، شما مارجین کال خواهید شد. در این وضعیت برای ادامه دادن معامله یا باید حساب معاملاتی خود را دوباره شارژ کنید و یا اینکه خود صرافی در همان قیمت معامله شما را میبندد و وام قرضدادهشده و سود آن را از شما اخذ میکند.
از نظر ماهیت این دو نوع معامله در بازار ارز دیجیتال تفاوتی ندارند و هر دو در یک بازار انجام میپذیرند. حتی حجم معاملات مارجین نیز در حجم معاملات ارزهای دیجیتال لحاظ میشود و کاربران این دست از معاملات را نیز به عنوان حجم نهایی در هر روز معاملاتی مشاهده مینمایند. تنها تفاوت میان این دو در امکان دریافت قرض از صرافی و البته معامله با اهرم در آن است. همچنین به دلیل وجود اهرم، امکان ورود مستقیم به معاملات فروش (Short) نیز در آن وجود دارد.
در واقع در بازار اسپات شما تنها از افزایش قیمتها میتوانید به سود برسید و خبری از اهرم نیست؛ در معاملات مارجین هم میتوانید از افزایش قیمتها و هم از کاهش قیمتها سود کنید و معاملات نیز با اهرم خواهد بود.
فیوچرز نوع دیگری از معاملات در بازار ارز دیجیتال است که در آن شما در بازاری کاملا مجزا نسبت به بازار اسپات معامله میکنید. حتی نمودارهای این سبک از معاملات نیز با بازار اسپات متفاوت است و ممکن است در لحظاتی به دلیل حجم بالای عرضه و تقاضا قیمتها در آن با بازار اسپات تفاوت داشته باشد. در معاملات فیوچرز شما به اهرم معاملاتی دسترسی دارید و البته میتوانید در جهت فروش هم معامله کنید؛ اما خبری از وام از صرافی نخواهد بود و با همان دارایی در دسترس خود معامله میکنید. در واقع میتوانیم معاملات مارجین را به نوعی شبیهسازیشدهی معاملات فیوچرز در بازار اسپات تعریف کنیم.
معامله اهرمدار یا معامله مارجین (Margin Trading) به شما اجازه میدهد که علاوه بر گرفتن سود از رشد بازار، از ریزش بازار نیز کسب سود کنید. همچنین در معاملات اهرمدار با گرفتن اعتبار از صرافی ارز دیجیتال تبدیل می توانید سود خود را تا ۱۰ برابر افزایش دهید.
۲ تفاوت اصلی وجود دارد: ۱. در معامله اهرمدار شما میتوانید با گرفتن اعتبار از صرافی با حجم بیشتری وارد معامله شوید و سود خود را چندین برابر کنید. ۲. در معامله اهرمدار شما میتوانید علاوه بر گرفتن سود از رشد قیمت داراییها، از ریزش بازار نیز کسب سود کنید.
از بابت داشتن اهرم و قابلیت معامله در جهت رشد و ریزش قیمت، بسیار به هم شبیه هستند. با این تفاوت که در بازار فیوچرز، دارایی واقعی معامله نمیشود و صرفاً قرارداد داراییها، خرید و فروش میشود. در حالی که در معامله اهرمدار صرافی تبدیل، دارایی (ارز دیجیتال) به صورت واقعی خرید و فروش میشود. معاملات اهرمدار تبدیل همانند معاملات مارجین در صرافیهای بینالمللی است.
۱- فعالسازی معامله اهرمدار پس از مطالعه پرسشنامه در بخش کیف پول معامله اهرمدار ۲- جابجایی دارایی از کیف پول اسپات به کیف پول معامله اهرمدار ۳- ثبت سفارش خرید یا فروش در صفحه معاملات اهرمدار ۴- بستن پوزیشن معامله اهرمدار
کارمزد معاملات اهرمدار بر اساس سطح کارمزدی شما در بازار اسپات محاسبه شده و بر روی حجم کل پوزیشن اعمال میشود.
فرض کنید قیمت بیتکوین ۵۰ هزار دلار است و شما پیشبینی میکنید که به زودی تا قیمت ۶۰ هزار دلار افزایش خواهد داشت و دارایی کیف پول تبدیل شما ۱۰۰ تتر است. شما میتوانید با استفاده از اهرم ده، ۹۰۰ تتر اعتبار از صرافی تبدیل دریافت کنید و خرید اهرمدار به ارزش ۱۰۰۰ تتر انجام دهید. در صورت درست بودن پیشبینی شما، با رسیدن قیمت بیتکوین به ۶۰ هزار دلار، ارزش دارایی شما به ۱۲۰۰ تتر میرسد. در اینجا میتوانید سفارش خود را ببندید و پس از بازگرداندن ۹۰۰ تتر اعتبار گرفتهشده از تبدیل (و مبلغی در قالب بهره که از آن صرفهنظر میکنیم)، ۳۰۰ تتر در کیف پول خود خواهید داشت. این یعنی شما توانستید با رشد ۲۰ درصدی قیمت، ۲۰۰ درصد سود به کمک خرید اهرمدار و اهرم ۱۰ تجربه کنید.
اگر شما انتظار رشد قیمت یک ارز دیجیتال را داشته باشید و ابتدا یک ارز را خریداری کنید، وارد پوزیشن لانگ شدهاید. اگر پیشبینی شما، ریزش قیمت یک ارز دیجیتال باشد و ابتدا آن ارز را از صرافی قرض بگیرید و سپس بفروشید، وارد پوزیشن شورت شدهاید.
اگر شما ۱۰۰ تتر داشته باشید و ۹۰۰ تتر از صرافی اعتبار بگیرید، قدرت خریدتان ۱۰ برابر میشود و میتوانید با ۱۰۰۰ تتر وارد معامله شوید. در این مثال وجه تضمین شما ۱۰۰ تتر و اهرم مورد استفاده ۱۰ است. زمانی که شما با اهرم ۱۰ معامله میکنید، اگر سود کنید سودتان ۱۰ برابر و اگر ضرر کنید ضررتان ۱۰ برابر میشود.
در حال حاضر حداکثر اهرم بازار بیتکوین-تتر برابر ۱۰ و حداکثر اهرم سایر بازارها برابر ۵ است.
بله، شما میتوانید با اهرم دلخواه خودتان تا سقف اهرم ماکسیمم بازار، معامله کنید. برای مثال در بازار فانتوم تتر که حداکثر اهرم ۵ را داراست، شما میتوانید با هر اهرمی بین ۱ تا ۵ براساس ریسکپذیری خودتان وارد معامله شوید.
در حال حاضر امکان معامله اهرمی در ۳۳ بازار تتری و تومانی مختلف از جمله بیت کوین، اتریوم، شیبا، دوج کوین، ریپل و پکس گلد وجود دارد. همچنین بازارهای تومانی ارزهای بیتکوین، فانتوم، شیبا، دوج کوین و تتر نیز از معاملات اهرمدار پشتیبانی میکنند. با اضافه شدن بازارهای جدید، این موضوع از طریق صفحات مجازی تبدیل به اطلاع شما خواهد رسید.
اگر از دانش مناسبی در زمینهی تحلیل و پیشبینی قیمت ارزهای دیجیتال بهرهمند باشید و پذیرش ریسک بالایی داشته باشید، میتوانید در معاملات اهرمی سود خوبی به دست آورید. اما چنانچه تجربه کافی در این زمینه ندارید، بهتر است از ضریبهای بالا در هنگام اخذ اعتبار از صرافی استفاده نکنید.
در حال حاضر میتوانید در تبدیل از معامله اهرمدار ایزوله بهرهمند شوید. تفاوت این دو نوع معامله در نحوه پرداخت بدهیها هنگام لیکویید شدن است. در معامله تعهدی ایزوله که از ریسک پایینتری برخوردار است، تنها از موجودی کیف پول معامله اهرمدار شما در همان بازار معاملاتی استفاده میشود اما در معامله اهرمدار کراس، در صورت خالی بودن موجودی کیف پول معامله اهرمی در یک بازار معاملاتی، صرافی میتواند از موجودی شما در دیگر بازارهای معاملاتی برای بازپرداخت اعتبار استفاده نماید.
در صرافی تبدیل به ازای هر ساعت باز بودن پوزیشن معامله اهرمدار، اگر اعتبار قرض گرفته شده ارز دیجیتال باشد ۰.۰۰۰۰۴ (۰.۰۰۴٪) و اگر تومان باشد ۰.۰۰۰۰۵۷ (۰.۰۰۵۷٪) از مبلغ قرضدادهشده به عنوان کارمزد تمدید ساعتی لحاظ میشود. برای مثال اگر ۳۵ میلیون تومان از صرافی قرض بگیرید هر ساعت حدود ۲ هزار تومان به بدهی شما افزوده میشود.
برای کاهش کارمزد ساعتی کاربران، سامانه به صورت خودکار هر ۳۰ دقیقه یکبار بدهی استفادهنشده را بازپرداخت میکند.
به حاصل تقسیم بدهی به ارزش کل پوزیشن ضربدر ۱۰۰، سطح ریسک گفته می شود. برای مثال اگر شما ۲۰ تتر داشته باشید و ۱۸۰ تتر قرض بگیرید، سطح ریسک شما در لحظه باز شدن معامله برابر با 100*180/200 = 90% است. هرچه سطح ریسک بالاتر باشد، ریسک لیکویید شدن معامله شما بالاتر میرود.
در صورتی که معامله در جهت عکس پیشبینی معاملهگر پیش رود و ضرر معامله به قدری زیاد شود که برابر با وجه تضمین معامله شود در آن صورت معامله لیکویید میشود. صرافی معامله را لیکویید میکند. سطح لیکویید شدن در بازارهای دارای اهرم ۱۰ برابر با ۱.۰۵ و در بازارهای دارای اهرم ۵ برابر با ۱.۱ است.
۱ درصد از میزان بدهی
ریسک معاملات اهرمدار به علت وجود اهرم، بالا است و برعهده خود شماست.
قابلیت معامله اهرمی در راستای معامله تعهدی مصوب سازمان بورس و شورای فقهی بورس در صرافی ارز دیجیتال تبدیل پیادهسازی شده است.