طلا و دلار در پیک تاریخی

بازارهای مالی ایران روز گذشته شاهد تحولات کم‌سابقه‌ای بودند. نرخ دلار با جهشی ۱۳۰۰ تومانی به سطح ۱۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان رسید و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با افزایش ۱۹۵ هزار تومانی، به ۱۰ میلیون و ۳۲۶ هزار تومان رسید. این تغییرات همسو با صعود تاریخی قیمت جهانی طلا رخ داد و فضای اقتصادی کشور را بیش از پیش تحت تأثیر نااطمینانی‌های سیاسی و تحریم‌ها قرار داد.

دلار در مدار صعود؛ نقش تحریم‌های اروپا

افزایش نرخ دلار در ایران، هم‌زمان با بازگشت دوباره تحریم‌های شورای اروپا علیه ایران رقم خورد. این تحریم‌ها که شامل محدودیت‌های گسترده در حوزه انرژی، فلزات گران‌بها و مبادلات مالی است، اگرچه اثر مستقیمی بر صادرات نفت ایران به اروپا ندارد، اما با ایجاد فضای روانی منفی، به رشد انتظارات تورمی و افزایش تقاضا برای ارز دامن زده است. دلار در روز دوشنبه نهمین روز پیاپی خود را بالای ۱۰۰ هزار تومان ثبت کرد؛ نشانه‌ای از بالا بودن سطح نگرانی‌ها در میان فعالان اقتصادی است.

سیاست دولت برای مهار بازار طلا

در واکنش به روند افزایشی قیمت‌ها، بانک مرکزی و دولت، سیاستی تازه برای تقویت عرضه در بازار طلا تصویب کردند. براساس مصوبه جدید، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند شمش استاندارد طلا وارد کشور کنند و آن را در بورس کالا یا مرکز مبادله ارز و طلا عرضه نمایند. این اقدام با هدف کنترل رشد قیمت‌ها و کاهش فشار ناشی از افزایش تقاضا طراحی شده است.

جهش قیمت سکه و قطعات طلا در بازار داخلی

رشد جهانی طلا و افزایش نرخ دلار، بلافاصله بازار سکه و قطعات طلا در ایران را متأثر کرد. سکه امامی با افزایش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به ۱۱۰ میلیون و ۳۱۰ هزار تومان رسید. نیم‌سکه به ۵۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ربع‌سکه به ۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان صعود کرد. این روند نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران خرد نیز همچون سرمایه‌گذاران کلان به سمت خرید طلا به عنوان پناهگاه امن روی آورده‌اند.

طلا در بازار جهانی؛ صعود به قله ۳۸۲۵ دلاری

طلای جهانی با رشد نزدیک به ۱.۸ درصد، به سطح ۳۸۲۵ دلار رسید و رکوردی تازه را ثبت کرد. چهار عامل اصلی این جهش عبارت‌اند از:

• نگرانی از تعطیلی دولت آمریکا
• افت ارزش شاخص دلار
• انتظار برای کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو
• ضعف بازار کار ایالات متحده

طبق گزارش شورای جهانی طلا، ورود سرمایه به صندوق‌های ETF طلا برای چهارمین هفته متوالی مثبت بوده و تنها در ماه سپتامبر حدود ۱۰۰ تن طلا وارد این صندوق‌ها شد. علاوه بر این، خریدهای عمده بانک‌های مرکزی نیز موج جدیدی از تقاضا را رقم زده است.

رشد همزمان سایر فلزات گرانبها

افزایش قیمت تنها محدود به طلا نبود. نقره با عبور از ۴۶ دلار به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۱ رسید. پلاتین نیز بالای ۱۶۰۰ دلار و پالادیوم نزدیک به اوج چندماهه معامله شد. کمبود عرضه در این بازارها و افزایش نرخ اجاره فلزات، نگرانی‌ها درباره آینده قیمت‌ها را تشدید کرده است.

چشم‌انداز آینده بازار

تحلیلگران معتقدند در صورت ادامه ضعف اقتصاد آمریکا و کاهش نرخ بهره، طلا می‌تواند در هفته‌های آینده رکوردهای بالاتری را ثبت کند. با این حال، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که به دلیل حجم بالای خریدها، هرگونه تغییر ناگهانی در انتظارات می‌تواند اصلاح شدید قیمت‌ها را در پی داشته باشد.

سوالات متداول

۱. چرا دلار در ایران به بالای ۱۱۱ هزار تومان رسید؟

افزایش نرخ دلار عمدتاً ناشی از بازگشت تحریم‌های اروپا و تشدید فضای نااطمینانی در بازار بوده است. این موضوع باعث افزایش تقاضا برای ارز به‌عنوان دارایی امن شد.

۲. رشد قیمت جهانی طلا چه تأثیری بر بازار داخلی ایران دارد؟

قیمت طلا در ایران علاوه بر نرخ دلار، وابسته به بازار جهانی نیز هست. با رسیدن طلای جهانی به سطح ۳۸۲۵ دلار، بازار داخلی نیز همسو افزایش یافت.

۳. دولت برای کنترل بازار طلا چه اقداماتی انجام داده است؟

براساس مصوبه جدید، سرمایه‌گذاران خارجی مجاز به واردات شمش استاندارد طلا و عرضه آن در بورس کالا یا مرکز مبادله شدند. این سیاست به افزایش عرضه و کاهش فشار قیمتی کمک می‌کند.

۴. آیا احتمال ادامه روند صعودی طلا وجود دارد؟

بله، در صورت ادامه ضعف اقتصاد آمریکا و کاهش نرخ بهره، امکان رشد بیشتر قیمت طلا وجود دارد. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که به دلیل خریدهای سنگین اخیر، احتمال اصلاح قیمتی نیز منتفی نیست.

منبع